Τα Χριστούγεννα απέχουν μόλις μία «αναπνοή»: Οι κούτες για τον στολισμό του χριστουγεννιάτικου δέντρου βγαίνουν από τις αποθήκες – εάν δεν είναι ήδη στημένο -, τα λαμπιόνια αναβοσβήνουν σε πολλά μπαλκόνια και η κουζίνα μοσχομυρίζει παραδοσιακές, γλυκές συνταγές, βελτιώνοντας τη διάθεσή μας.

Ομως, όταν στην οικογένεια υπάρχει ένα μέλος που έχει διαγνωστεί με Αλτσχάιμερ, οι εορταστικές προετοιμασίες μπορεί να μην είναι το ίδιο «ανάλαφρες». Για τους περιθάλποντες, ο στολισμός και η γενικότερη προετοιμασία πρέπει να γίνεται με προσοχή, έχοντας πάντα ως σημείο αναφοράς τις ιδιαίτερες ανάγκες των ασθενών.

Σε κάθε περίπτωση και σύμφωνα με τους επιστήμονες της παγκοσμίου φήμης «Mayo Clinic», εάν κανείς αναπροσαρμόσει τις προσδοκίες του και κάνει μερικές τροποποιήσεις στο πρόγραμμα των χριστουγεννιάτικων παραδόσεων, θα έχει τη δυνατότητα να απολαύσει τις γιορτές.

Δημιουργήστε ένα ασφαλές και ήρεμο περιβάλλον. Η αρμονία στον χώρο βοηθά τους ανθρώπους με άνοια να αισθάνονται ήρεμοι και ασφαλείς.

– Μετριάστε την ένταση του στολισμού: Αποφύγετε τα φώτα που αναβοσβήνουν, καθώς μπορεί να προκαλέσουν σύγχυση στους ασθενείς. Προσπαθήστε ο στολισμός να μην απαιτεί την αναδιάταξη του χώρου.

– Αποφύγετε τους κινδύνους: Αντικαταστήστε τα κλασικά κεριά με ηλεκτρικά. Τα διακοσμητικά δεν πρέπει να είναι εύθραυστα ούτε και να μοιάζουν με βρώσιμα προϊόντα (π.χ. πλαστικά φρούτα). Εάν στολίσετε δέντρο, ασφαλίστε το σε έναν τοίχο.

– Απολαύστε την αγαπημένη σας μουσική: Τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια είναι ευχάριστα και συνήθως αγαπημένα (και) από τους ασθενείς. Προσαρμόστε την ένταση έτσι ώστε η μουσική να είναι χαλαρωτική.

Προσαρμόστε το πρόγραμμα στα νέα δεδομένα. Για να βοηθήσει κανείς τους ασθενείς με άνοια να γιορτάσουν με όλη την οικογένεια και να απολαύσουν τις ημέρες αυτές, οι ειδικοί της «Mayo Clinic» συνιστούν:

– Ομαδική δουλειά: Ανακατέψτε μαζί το μείγμα για τα μελομακάρονα, βάλτε γλάσο στα χριστουγεννιάτικα μπισκότα, διακοσμήστε το σπίτι. Σημασία έχει η αφοσίωση στη διαδικασία και όχι το αποτέλεσμα.

– Διοργανώστε μια μικρή συγκέντρωση: Στόχος είναι η χαλαρή παρέα σε ένα ήρεμο περιβάλλον. Σημαντικό είναι να μη διαταραχθεί το πρόγραμμα του ασθενούς.

– Εξασφαλίστε ένα ήρεμο μέρος: Είναι σημαντικό όταν βρίσκονται καλεσμένοι στο σπίτι να υπάρχει ένα δωμάτιο, στο οποίο μπορεί να αποσυρθεί ο ασθενής – είτε για να ηρεμήσει είτε για να δέχεται έναν έναν τους καλεσμένους.
– Μοιραστείτε αγαπημένες δραστηριότητες: Διαβάστε μαζί μια χριστουγεννιάτικη ιστορία, ξεφυλλίστε το άλμπουμ, παρακολουθήστε μια αγαπημένη ταινία ή απλά τραγουδήστε μαζί.

– Προγραμματίστε την έξοδο: Εάν έχετε αποδεχτεί μία πρόσκληση, περιοριστείτε χρονικά σε μία σύντομη επίσκεψη ή οργανώστε έτσι τις συνθήκες ώστε να μπορείτε να αποχωρήσετε νωρίτερα εάν προκύψει ανάγκη. Επιβεβαιώστε με τον οικοδεσπότη ότι υπάρχει ένας χώρος όπου ο ασθενής μπορεί να αποσυρθεί και να ξεκουραστεί.

Προετοιμάστε τους φίλους και τους συγγενείς. Είτε πρόκειται για τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, είτε για αγαπημένους φίλους είναι σημαντικό να είναι σωστά ενημερωμένοι ώστε να γίνουν «σύμμαχοι» των περιθαλπόντων.

Γι’ αυτό και θα πρέπει να γνωρίζουν ποια είναι η τρέχουσα κατάσταση του ασθενούς με άνοια. Πριν από την προγραμματισμένη επίσκεψη πιθανόν να βοηθήσει εάν έχουν στη διάθεσή τους μία πρόσφατη φωτογραφία του, ώστε να είναι προετοιμασμένοι για τυχόν αλλαγές στην εμφάνιση.

Πρέπει να έχουν εκπαιδευτεί σχετικά με τη συμπεριφορά του – π.χ. να μην ασκούν κριτική σχετικά με τη συμπεριφορά του ασθενή, να μη διορθώνουν λάθη του και να μην τον διακόπτουν.

Προγραμματίστε μαζί τις δραστηριότητες ώστε να συμμετάσχουν ενεργά – π.χ. φέρνοντας μαζί τους ένα άλμπουμ με φωτογραφίες.

Γιορτές σε μονάδα φροντίδας

Εάν το αγαπημένο σας πρόσωπο, που πάσχει από άνοια, ζει σε γηροκομείο ή άλλου τύπου μονάδα φροντίδας, οι ειδικοί της «Mayo Clinic» προτείνουν τις παρακάτω ιδέες:

– Δεδομένου ότι οι αλλαγές προκαλούν σύγχυση και στρες στους ασθενείς, σκεφτείτε μήπως είναι προτιμότερο να οργανώσετε μια μικρή, οικογενειακή συγκέντρωση, εντός της μονάδας.

– Επιδιώξτε να συμμετέχετε σε εορταστικές δραστηριότητες που έχει προγραμματίσει η μονάδα.

– Οργανώστε έτσι τις επισκέψεις των συγγενών και των φίλων, ώστε να «μοιράζονται» σε διαφορετικές ημέρες.

Μην ξεχνάτε να φροντίζετε τον εαυτό σας. Η φροντίδα της υγείας – σωματικής και ψυχικής – των περιθαλπόντων των ασθενών είναι σημαντικό κεφάλαιο. Και καθώς οι ημέρες των εορτών είναι κατά κανόνα συναισθηματικά φορτισμένες, αφενός είναι σημαντικό οι προσδοκίες τους να είναι ανάλογες των συνθηκών αφετέρου είναι αναγκαίο να σταθμίσουν και τις προσδοκίες των άλλων.

Μια ακόμη σημαντική συμβουλή των ειδικών προς τους περιθάλποντες είναι να πάψουν να είναι συγκεντρωτικοί και να δέχονται τη βοήθεια που τους προσφέρουν οι υπόλοιποι συγγενείς και φίλοι. «Αφήστε τους να κάνουν δουλειές στο σπίτι – όπως να μαζέψουν το τραπέζι και να πλύνουν τα πιάτα -, επιτρέψτε τους να βοηθήσουν στην προετοιμασία ή στην αγορά των δώρων», σημειώνουν.

Και δεδομένου ότι εκτός από τους ασθενείς και οι περιθάλποντες έχουν δικαίωμα στην ηρεμία και στις απολαύσεις των εορτών, οφείλουν να βρουν χρόνο ώστε να προγραμματίσουν και εκείνοι μια έξοδο. «Ζητήστε από κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας ή από ένα φίλο του ασθενή, να περάσει χρόνο μαζί του έτσι ώστε να κάνετε και εσείς ένα διάλειμμα, απαλλαγμένοι από τις καθημερινές υποχρεώσεις».