Σε ένδειξη εθνικής υπερηφάνειας και τιμής σε όσους έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της πατρίδας την 28η Οκτωβρίου 1940, γιορτάζουν σήμερα όλοι οι Έλληνες την Επέτειο του «ΟΧΙ».

Μία από αυτές τις λαμπρές σελίδες είναι και η “Τιτανομαχία του Υψώματος 731”, κατά την οποία οι Τρικαλινοί και Καρδιτσιώτες μαχητές του 5ου Συντάγματος Πεζικού Τρικάλων απέκρουσαν την σφοδρή Εαρινή Ιταλική Επίθεση (9-13 Μαρτίου 1941) και ταπείνωσαν τον Μουσολίνι, που παρακολουθούσε από κοντά την πολυήμερη μάχη.

Σύμφωνα με τα ιστορικά στοιχεία, οι Έλληνες, από τον χειμώνα, κατείχαν το ύψωμα αυτό που δέσποζε στα στενά της Κλεισούρας και έφραζε τον δρόμο των Ιταλών για την Ελλάδα.

Ο Μουσολίνι, που ήθελε να νικήσει χωρίς τη βοήθεια των Γερμανών, επί έναν μήνα ετοίμαζε μια φοβερή επίθεση εναντίον των Ελλήνων. Είναι η γνωστή Εαρινή Επίθεση, η οποία άρχισε στις 6 το πρωί της 9ης Μαρτίου 1941 και το κύριο βάρος της εκδηλώθηκε στο Ύψωμα 731 και τα διπλανά 717 και Μπρέγκου Ράπιτ, τα οποία υπεράσπιζε κυρίως το 5ο Σύνταγμα Πεζικού Τρικάλων.

Όλος ο τομέας της Ι Μεραρχίας συγκλονίστηκε από ορυμαγδό εκρήξεων βλημάτων πυροβολικού παντός διαμετρήματος και βαρέων όλμων. Τετρακόσια κανόνια έβαλαν επί 2,5 ώρες στο κεντρικό μέτωπο. Πάνω στις ελληνικές θέσεις έπεσαν κάπου 100.000 βλήματα. Με το ξημέρωμα προστέθηκαν και 190 βομβαρδιστικά αεροπλάνα. Το έδαφος ανασκάφτηκε και όλα τα δέντρα του υψώματος κατακόπηκαν. Στις 9 ακριβώς, ο διοικητής του ΙΙ/5 τάγματος Δημήτριος Κασλάς εξέδωσε προς τους διοικητές των λόχων του της εξής διαταγή:

“Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρι εσχάτων. Ουδείς θα κινηθή προς τα οπίσω. Εμψυχώσατε άνδρας σας και τονώσατε το ηθικόν των. Προμηνύεται λυσσώδης επίθεσις του εχθρού, η οποία όπως δήποτε θα αποκρουσθή και θα συντριβή. Τηρήσατέ με ενήμερον τακτικής καταστάσεως. Επαναλαμβάνω, τότε μόνον θα διέλθη ο εχθρός εκ της τοποθεσίας μας, όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας”.

Και πράγματι, την ίδια στιγμή άρχισε η κανονική επίθεση του Ιταλικού Πεζικού κατά του υψώματος, με τη βεβαιότητα ότι πάνω σ’ αυτό δεν έμεινε ψυχή.

Όμως, παρά τις μεγάλες απώλειες, οι Ιταλοί διέρχονται τον φραγμό και προχωρούν. Και τότε έγινε κάτι το συγκλονιστικό.

Μέσα από τα χώματα, τις πέτρες, τα διαλυμένα συρματοπλέγματα, τους ξεκοιλιασμένους γαιόσακους, αναδεύτηκαν ανθρώπινα όντα. Ήταν οι Τρικαλινοί υπερασπιστές του υψώματος, οι οποίοι, όσοι επέζησαν από τον ανηλεή βομβαρδισμό ανασηκώθηκαν, έσφιξαν το όπλο, σημάδεψαν και έριξαν στο ψαχνό.

“Τα ελληνικά πολυβόλα γάζωσαν τις πλαγιές. Οι Ιταλοί αιφνιδιάστηκαν και καθηλώθηκαν. Το ίδιο σκηνικό επαναλήφθηκε άλλες δυο φορές την ίδια ημέρα και 4-5 φορές ημερησίως για δυο εβδομάδες με νικητές πάντα τους Έλληνες. Ως τις 13 Μαρτίου το Ύψωμα 731 υπεράσπιζαν οι Τρικαλινοί. Μετά αντικαταστάθηκαν από το 19ο Σ.Π. Σερρών, το οποίο έδειξε τον ίδιο ηρωισμό και κράτησε απόρθητα τα στενά.

Ο Μουσολίνι ταπεινωμένος γύρισε στην Ιταλία. Το τίμημα όμως ήταν βαρύ για το 5ο Σύνταγμα: Αξιωματικοί: νεκροί 6, τραυματίες 8, εξαφανισθέντες 1.

Οπλίτες: νεκροί 119, τραυματίες 425, εξαφανισθέντες 27.