Στα βουνά της Πίνδου καλπάζουν αγέρωχα περίπου 3.200 άλογα της απειλούμενης με εξαφάνιση φυλής της Πίνδου, μιας γνήσιας ντόπιας ελληνικής φυλής που συνόδευε τον άνθρωπο της υπαίθρου από αρχαιοτάτων χρόνων.

Ομως οι εκτροφείς τους βρίσκονται σήμερα στα όρια της απόγνωσης, καθώς εδώ και δύο χρόνια δεν έχουν πάρει τα χρήματα της επιδότησης, που αντιστοιχούν σε 350€ τον χρόνο για κάθε ζώο.

Πρόσφατα συναντήθηκαν στο Κέντρο Γενετικής Βελτίωσης Ζώων, στη Νέα Μεσημβρία Θεσσαλονίκης, και συγκρότησαν Ομάδα Πρωτοβουλίας, επιδιώκοντας επαφή με την ηγεσία του υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και το επιτελείο του αναπληρωτή υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης. Μόνο στην Κεντρική Μακεδονία και ειδικά στις Σέρρες και στην Εδεσσα υπάρχουν σήμερα 33 εκτροφείς αλόγων Πίνδου, ενώ άλλοι τόσοι υπολογίζονται στη Δυτική Μακεδονία.

Τα άλογα Πίνδου ήταν απαραίτητα παλιότερα για τις αγροτικές εργασίες, αλλά σήμερα ελάχιστα από αυτά χρησιμοποιούνται κυρίως στην υλοτομία και στον αγροτουρισμό – σε περιοχές όπως της Κερκίνης, της Βασιλίτσας Γρεβενών κ.ά.

ΜΑΘΗΜΕΝΑ ΣΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ

Τα άλογα της Πίνδου είναι μεσαίου μεγέθους και το χαρακτηριστικό τους είναι η ανθεκτικότητά τους στις σκληρές συνθήκες εργασίας, αλλά και στις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Σήμερα υπάρχουν 3.200 άλογα από τη φυλή που συνοδεύει τους κατοίκους της περιοχής από αρχαιοτάτων χρόνων

«Η φυλή Πίνδου είναι απόλυτα συνδεδεμένη με την πολιτιστική κληρονομιά της Ελλάδας και τα ιδιαίτερα ήθη και έθιμα των περιοχών, όπου παραδοσιακά εκτρέφονταν. Σήμερα ωστόσο η παρουσία τους και η χρήση τους έχει περιοριστεί σημαντικά στις δράσεις του αγροτουρισμού και της υλοτομίας», λέει στο «Εθνος» η γεωπόνος-ζωοτέχνης του Κέντρου Γενετικής Βελτίωσης Ζώων Θεσσαλονίκης, Σταματίνα Τριβιζάκη.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι υπηρεσίες του υπουργείου στη διαδικασία πιστοποίησης των αλόγων είναι η έλλειψη επίσημης σήμανσης, ενώ «πονοκέφαλος» παραμένει η κατανομή βοσκοτόπων.

Αυστηροί έλεγχοι

Οι προϋποθέσεις ένταξης των αλόγων στη φυλή είναι συγκεκριμένες και οι έλεγχοι αυστηροί, ωστόσο η ταυτοποίηση των αλόγων γίνεται μέσα από ειδικό δελτίο που συνοδεύεται από φωτογραφίες των ζώων. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα άλογα της φυλής Πίνδου φέρουν το χαρακτηριστικό της μεταβολής του χρώματός τους ανάλογα με την ηλικία και την εποχή, καθιστώντας τη διαδικασία αναγνώρισής τους εξαιρετικά δύσκολη.

«Εχω κυριολεκτικά καταστραφεί, αφού χρειάζομαι πάνω από 500€ τον χρόνο για κάθε ζώο και δεν έχω πάρει ούτε ένα ευρώ. Διατηρώ πάνω από 500 άλογα Πίνδου, τον μεγαλύτερο αριθμό στην Ελλάδα, στα Βαλκάνια και σε όλη την Ευρώπη. Μόνο 20 από αυτά χρησιμοποιώ για αγροτουρισμό, τα υπόλοιπα τα έχω για αναπαραγωγή και τη διατήρηση της φυλής. Εξι μήνες τα έχω σε στάβλο και τώρα τα ανεβάζω στο Μπέλες για να βοσκήσουν. Απασχολώ έξι άτομα προσωπικό και, παρότι έχω ”ματώσει” οικονομικά, αγαπώ τα άλογα και δεν μπορώ να τα αποχωριστώ», λέει στο «Εθνος» ο εκτροφέας, Νίκος Βάρκας, από τα Ανω Πορόια Σερρών.

Τα άλογα της Πίνδου είναι μεσαίου μεγέθους και το χαρακτηριστικό τους είναι η ανθεκτικότητά τους στις σκληρές συνθήκες εργασίας αλλά και στις αντίξοες καιρικές συνθήκες. Η φυλή της Πίνδου αποτελεί έναν πολύτιμο ζωικό γενετικό πόρο, η διάσωση του οποίου πρέπει να συνεχιστεί.

Πέρα από την κατά κεφαλή οικονομική ενίσχυση του ζωικού κεφαλαίου, απαιτείται η ύπαρξη ενός ολοκληρωμένου προγράμματος διάσωσης, παρακολούθησης της εξέλιξης του πληθυσμού και αξιοποίησης των χαρακτηριστικών των ζώων που προέκυψαν από τη φυσική επιλογή εκατοντάδων ετών στις εδαφοκλιματικές συνθήκες της Ελλάδας.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ
Το πιο γνήσιο ελληνικό άλογο

«Είναι το πιο γνήσιο ελληνικό άλογο και το πιο σκληροτράχηλο ζώο. Είναι υπάκουο και εγκλιματίζεται εύκολα» μας λέει ο Ιορδάνης Πετρίδης, ο οποίος έχει 70 άλογα Πίνδου, κοντά στο Κλεισοχώρι Πέλλας. Αυτές τις ημέρες ανέβασε τα άλογα στο βουνό Τζένα, στα σύνορα με την ΠΓΔΜ, ενώ διαθέτει κάποια από αυτά σε υλοτόμους? άλλωστε και ο ίδιος είναι παλιός υλοτόμος. Ακόμη πιο παλιά χρησιμοποιούσε πολλά από αυτά για να μεταφέρει το γάλα από τα κοπάδια αιγοπροβάτων αλλά και ζωοτροφές στις στάνες. Ολο τον προηγούμενο αιώνα τα άλογα Πίνδου ήταν απαραίτητα σε κάθε αγροτική οικογένεια. Πήγαιναν εκεί όπου δεν μπορούσε να φτάσει αυτοκίνητο ή τρακτέρ και μετέφεραν φορτίο μεσαίου βάρους, συνήθως ξύλα, ζωοτροφές και καρδάρες με γάλα από τις στάνες. Είναι χαρακτηριστικές πολλές εικόνες περασμένων δεκαετιών, όπου συνοδεύουν μεγάλα κοπάδια αιγοπροβάτων, μεταφέροντας τους κτηνοτρόφους και τον εξοπλισμό τους.

Το 1940
Επίσης έπαιξαν σημαντικό ρόλο κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, καθώς κουβαλούσαν στην πλάτη τους όπλα και πολεμοφόδια για τους Ελληνες στρατιώτες στις δύσβατες και χιονισμένες οροσειρές της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. «Τα άλογα της φυλής Πίνδου είναι ζώα εργασίας και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρούνται ζώα συντροφιάς ή παραγωγικά, με τα ίδια κριτήρια που συμπεριλαμβάνονται τα βοοειδή και τα αιγοπρόβατα» σημειώνει η κυρία Τριβιζάκη. Η διατροφή τους στηρίζεται βασικά στην ελεύθερη βόσκηση, όμως όταν είναι σταβλισμένα τρέφονται με σανό, καλαμπόκι και βρώμη. Ελάχιστα γνωστό είναι ότι μόλις το 4% των αλόγων της Πίνδου είναι επιβήτορες, αφού οι εκτροφείς ευνουχίζουν τον μεγαλύτερο αριθμό των ζώων για να γίνουν πιο ήρεμα και ευάγωγα.

ethnos.gr