Τα Γρεβενά στο χρόνο και στο χώρο έχουν να περηφανεύονται για το ιδιαίτερο και πλούσιο φυσικό περιβάλλον τους και για την πλούσια παράδοση, ως στοιχεία κοινωνικά και πολιτιστικά.

Ως νέα Περιφερειακή Αρχή οφείλουμε να χαράξουμε μια νέα ολοκληρωμένη πολιτική στον τομέα του πολιτισμού.
Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να δούμε τον πολιτισμό ως επένδυση με αναπτυξιακή προοπτική. Ο πολιτισμός είναι μια πολυβασανισμένη έννοια καθώς πολλές φορές εκφράζεται με την απόλυτη κυριαρχία της οικονομίας έναντι των ουσιαστικών αξιών.

Το ζητούμενο είναι να εστιάσουμε σε θέματα ουσίας προς όφελος της κοινωνίας, μιας και η εξέλιξή της περνά μέσα από την πολιτιστική αναβάθμισή της. Μια τέτοια πολιτιστική πολιτική θα μπορέσει να βγάλει την τοπική αυτοδιοίκηση από τον περίκλειστό χώρο της, δίνοντάς της παράλληλα προοπτικές για οικονομική ανάπτυξη και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας

Πώς αλλιώς θα εξελιχθούν και θα δημιουργηθούν νέα πολιτιστικά έργα εφόσον προηγουμένως δεν έχουμε αξιοποιήσει τα παραδοσιακά; Για την κάλυψη αυτού του μετέωρου βήματος σίγουρα απαιτούνται νέες ιδέες και εκφραστικές δυνατότητες που όμως θα προκύψουν από την αξιοποίηση της σπουδαίας πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Κατά συνέπεια ο ρόλος που οφείλουμε να διαδραματίσουμε ως Περιφερειακή Αρχή, δεν θα είναι ουσιαστικός εάν δεν στοχεύει στην υλοποίηση συγκεκριμένου σχεδίου.
Τέτοιες πράξεις πρέπει να συνδυάζουν την ανάδειξη των παραδοσιακών πολιτιστικών προϊόντων και αγαθών, την προώθηση νέων καλλιτεχνικών δημιουργημάτων και την επικοινωνία της τοπικής με την παγκόσμια κοινωνία. Όλα αυτά θα πρέπει να πλαισιωθούν παράλληλα, με μια βιώσιμη οικονομική εκμετάλλευση προς όφελος της τοπικής οικονομίας. Οι ανωτέρω πράξεις θα έχουν απώτερο στόχο την καλλιέργεια μιας πολιτιστικής κουλτούρας που αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για την εξέλιξη μιας κοινωνίας, την εξωστρέφεια της περιοχής μας καθώς και την οικονομική ανάπτυξη που η επένδυση στα πολιτιστικά προϊόντα θα επιφέρει δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας

Πιο συγκεκριμένα, για την ανάδειξη των παραδοσιακών πολιτιστικών προϊόντων προτείνεται η περαιτέρω αξιοποίηση και προβολή των πολιτιστικών αγαθών και μνημείων ιστορικής σημασίας, όπως αρχιτεκτονήματα ιστορικών περιόδων, πέτρινα γεφύρια, βυζαντινές εκκλησίες, αρχαιολογικοί χώροι και μουσεία. Προκειμένου όμως να αξιοποιηθεί ουσιαστικά ένα πολιτιστικό προϊόν, είναι απαραίτητο να συντηρηθεί και να προσαρμοστεί κατάλληλα για το σκοπό της οικονομικής του αξιοποίησης με ταυτόχρονη μέριμνα του φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο ανήκει. Μόνο τότε θα μπορέσουμε να έχουμε μια ουσιαστική ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Ο σχεδιασμός μας θα πρέπει να περιλαμβάνει ακόμη την ένταξη αυτών των πολιτιστικών αγαθών, στο ειδικότερο πλαίσιο της τουριστικής τους προβολής (branding), που θα είναι μέρος της ευρύτερης τουριστικής πολιτικής.

Στο επίπεδο της προώθησης νέων πολιτιστικών προϊόντων πρέπει να δώσουμε έμφαση στη δημιουργία ευκαιριών για την ανάπτυξη νέων καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων και έργων όπως εκθέσεις, συναυλίες, λογοτεχνικές εκδηλώσεις και θεματικές προβολές. Άλλωστε κάτι τέτοιο είναι σε ευθυγράμμιση με το Πρόγραμμα “Δημιουργική Ευρώπη” (2014-2020) της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου, που χρηματοδοτεί δράσεις για την ενίσχυση των πολιτιστικών και δημιουργικών τομέων της Ευρώπης, ύψους 1,46 δις ευρώ για την περίοδο 2014-2020. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να δοθεί χώρος και ευκαιρίες σε πρόσωπα και φορείς που εμπλέκονται ενεργά με τη δημιουργία και προβολή πολιτιστικών προϊόντων. Κρίνεται λοιπόν απαραίτητη η αξιοποίηση και η εκμετάλλευση χώρων που θα μπορούσαν να φιλοξενήσουν πολιτιστικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Η προώθηση και η προβολή των πολιτιστικών προϊόντων είναι το διακύβευμα αυτής της πολιτιστικής πολιτικής. Η ανάδειξή τους δεν μπορεί παρά να υλοποιηθεί μέσω μιας επιθετικής πολιτικής, στοχευμένης επικοινωνίας και προβολής.

Στο πλαίσιο αυτό, νέοι επιστήμονες, καλλιτέχνες και δημιουργοί, θα μπορούν να αξιοποιήσουν τα παραδοσιακά πολιτιστικά αγαθά για την δημιουργία νέων, ενώ θα μπορέσουν επίσης να αναπτυχθούν συνεργασίες με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς με στόχο την προσέλκυση επισκεπτών κάθε είδους, από ερευνητές μέχρι θεματικούς τουρίστες (π.χ. θρησκευτικό). Κατά συνέπεια, για την ουσιαστική προώθηση δεν αρκεί μόνο η προβολή της περιοχής αλλά και η θέσπιση ενός ολοκληρωμένου πλαισίου συνεργασίας βάσει του οποίου θα γίνει η προσέγγιση με άλλες πόλεις και δίκτυα.

Οι οικονομικές προοπτικές που θα προκύψουν πρέπει να είναι συνάρτηση της τοπικής ανάπτυξης. Από το επίπεδο της ανάδειξης των πολιτιστικών προϊόντων και αγαθών μέχρι την εκμετάλλευσή τους, ανακύπτουν ευκαιρίες είτε για τον ιδιωτικό είτε για το δημόσιο τομέα. Κατά συνέπεια τα πολλαπλασιαστικά οφέλη για την τοπική οικονομία θα είναι πολύ μεγάλα συνεισφέροντας σε μια βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη αφού η επένδυση στον πολιτισμό είναι κάτι το διαχρονικό.

Συνοψίζοντας, μια στοχευμένη πολιτιστική πολιτική ως επενδυτική προτεραιότητα, δεν προωθεί μόνο την προστασία και ανάδειξη της φυσικής πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά βγάζει την Π.Ε. Γρεβενών από την εσωστρέφεια δημιουργώντας διαύλους επικοινωνίας με οικονομική προοπτική. Η επένδυση στον πολιτισμό μόνο οφέλη μπορεί να προσδώσει στην περιοχή.
Πέρα από βελτίωση των πολιτιστικών υπηρεσιών, δίνεται η δυνατότητα για την αναδημιουργία νέων πολιτιστικών προϊόντων από νέους δημιουργούς.
Τέλος, αναπτύσσεται μια πολιτιστική τάση που είναι η βάση για την ανάπτυξη και εξέλιξη του πολιτισμού βοηθώντας παράλληλα στη μείωση του πολιτιστικού ελλείμματος που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια.

Όπως άλλωστε έλεγε και η Μελίνα, «Η Ελλάδα πρέπει να πρωταγωνιστεί για τον πολιτισμό. Αυτό είναι η κληρονομιά της, αυτό είναι η περιουσία της και αν το χάσει τότε δεν είμαστε κανείς».

* Ο Βαγγέλης Σημανδράκος είναι αντιπεριφερειάρχης Γρεβενών –

Το παραπάνω κείμενο δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα tovima.gr