Για τους νεότερους, που δεν ξέρουν, η σιδηροδρομική σύνδεση της Κοζάνης με την Καλαμπάκα είχε μισοκατασκευαστεί προπολεμικά: είχαν γίνει χάραξη, κατασκευή της υποδομής, σκυροδέτηση, πετρόκτιστα κτήρια για ενδιάμεσους σταθμούς. Μετά ήρθαν η Κατοχή κι ο Εμφύλιος και το έργο εγκαταλείφθηκε, οι πέτρες των κτηρίων λεηλατήθηκαν για νεότερες κατασκευές. Έκτοτε «το τρένο της Καλαμπάκας» αποτελεί κάτι σαν σύντομο ανέκδοτο, όταν θέλουμε να δηλώσουμε κάτι στη σφαίρα της φαντασίας.

Στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), κάθε Σεπτέμβριο, ο εκάστοτε πρωθυπουργός τάζει λαγούς με πετραχήλια και τα αποτελέσματα του ταξίματος καταλήγουν να τσουρουφλίζουν την τσέπη μας. Η φετινή ΔΕΘ δεν αποτελεί εξαίρεση, καθώς πριν λίγες ημέρες η κυβέρνηση εμφάνισε τον ιστότοπο erga.gov.gr, με τα Περιφερειακά Σχέδια Ανάπτυξης: για τη Δυτική Μακεδονία μας τάζουν «350+ κρίσιμα έργα ύψους 3,7 δις €».

Ε, εδώ είναι που θυμόμαστε τη ρήση του Γεωργίου Παπανδρέου τη δεκαετία του 1960: «Όταν οι αριθμοί ευημερούν, οι άνθρωποι δυστυχούν!». Τη δυστυχία στη Δυτική Μακεδονία ήδη την κατέγραψε η απογραφή του 2021: η μόνη Περιφέρεια με 10,3% μείωση πληθυσμού, με τους νέους να φεύγουν για να εξασφαλίσουν την επιβίωση. Ανεργία και κακοπληρωμένες δουλειές, που δεν μπορούν να στηρίξουν δημιουργία οικογενειών και οικονομικό κύκλο στην περιοχή, αυτά είναι τα αποτελέσματα της άρον-άρον απολιγνιτοποίησης. Ακριβώς όπως τα είχε προβλέψει Ομάδα Εργασίας του ΤΕΕ, σε ημερίδα τον Ιανουάριο 2020.

Δυστυχώς η πραγματικότητα που βιώνουμε είναι πως το Σεπτέμβριο 2019 ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε απολιγνιτοποίηση για το 2028 και «στα μουλωχτά» η ΔΕΗ θέλησε να την κάνει τον Αύγουστο 2021, προκειμένου να καίει φυσικό αέριο. Παραλίγο έτσι να καταστρέψει τη χώρα, καθώς το καλοκαίρι 2022 το φυσικό αέριο έγινε εξωφρενικά ακριβό κι ο πρωθυπουργός αναγκάστηκε να ανακοινώσει «επιστροφή στο λιγνίτη». Αντί για «επιστροφή» είδαμε δισεκατομμύρια επιδοτήσεων τους παρόχους ηλεκτρισμού, εξαγωγή λιγνίτη στους Σκοπιανούς και εισαγωγή λιγνιτικού ρεύματος απ’ τα Σκόπια. Παρόλο που το φυσικό αέριο έχει σήμερα περίπου διπλάσια τιμή απ’ τα χρόνια προ «πανδημίας».

Το μεγαλύτερο απ’ τα «350+ έργα», με προϋπολογισμό 550 εκατομμύρια ευρώ, είναι το τρένο της Καλαμπάκας! Μάλιστα τάζουν την «κατασκευή μιας νέας μονής σιδηροδρομικής γραμμής μήκους 96 χλμ., με ταχυτ. 160 km/h, αμφίδρομη σηματοδότηση, τηλεδιοίκηση και ηλεκτροκίνηση που θα συνδέει την Καλαμπάκα με την Κοζάνη». Αυτοί που τάζουν είναι ακριβώς οι ίδιοι που έτρεξαν να μας πείσουν πως «στα Τέμπη υπήρχε τηλεδιοίκηση», πως κανείς δεν έδωσε οδηγία να αφαιρεθούν άρον-άρον χώματα απ’ τον τόπο της μαζικής δολοφονίας μαζί με ανθρώπινα υπολείμματα, κανείς δεν έτρεξε να δημοσιεύσει χαλκευμένες συνομιλίες των σιδηροδρομικών, κανείς δεν φρόντισε να συσκοτίσει την πραγματικότητα, κανείς δεν σκόρπισε τα κοντέινερ της εμπορικής αμαξοστοιχίας στους τέσσερις ανέμους για να μην εντοπίζονται, κανείς δεν φρόντισε να αποδώσει από την πρώτη στιγμή ευθύνες αποκλειστικά και μόνο σ’ έναν ανεκπαίδευτο σταθμάρχη. Παγκοσμίως περίγελως έγινε η Ελλάδα για τα τρένα της και για τη λειτουργία του Κράτους Δικαίου, αλλά, επιτέλους, τώρα η Δυτική Μακεδονία σώθηκε: έρχεται το τρένο της Καλαμπάκας!

Και μακάρι να ήταν μόνο το τρένο της Καλαμπάκας: ο κατάλογος των έργων περιλαμβάνει ακόμα και την αστειότητα κάποιων «16 φωτοβολταϊκών συνολικής ισχύος 39,976MW», που θα γίνουν στην Ποντινή Γρεβενών, τη στιγμή που η Δυτική Μακεδονία βιώνει ήδη έναν εφιάλτη επέλασης φωτοβολταϊκών συνολικής ισχύος άνω των 4.000MW! Χάνοντας πολύτιμες γεωργικές, κτηνοτροφικές, μελισσοκομικές, περιπατητικές, ακόμα και λιμναίες εκτάσεις, βιοποικιλότητα και τουριστική προοπτική. Την ίδια στιγμή τα φωτοβολταϊκά στις στέγες είναι περίπου υπό διωγμό, παρά την ύπαρξη δημοσιευμένης από το 2019 μελέτης του Ερευνητικού Κέντρου της ΕΕ που λέει πως μπορούμε να πάρουμε 1/3 των ετήσιων αναγκών ηλεκτρισμού από φωτοβολταϊκά στις στέγες. Και παρά την πολιτική RepowerEU της ΕΕ, που προωθεί φωτοβολταϊκά στις στέγες.

Ο ιστότοπος erga.gov.gr δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια αμήχανη προσπάθεια προβολής ανύπαρκτου έργου. Αλλά ταυτόχρονα αποτελεί μια χρυσή ευκαιρία για τους τοπικούς παράγοντες του κυβερνώντος κόμματος: να υψώσουν επιτέλους τη φωνή τους, να απορρίψουν τα ευχολόγια και να διεκδικήσουν πραγματικές επενδύσεις στην περιοχή, που θα δημιουργήσουν πραγματικές θέσεις εργασίας στην περιοχή κι όχι στους εργολάβους της Αθήνας.

Δεν χρειαζόμαστε εκθέσεις ιδεών όπως το «Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης», που το μόνο που έκανε ήταν να παραδώσει στους Γερμανούς δεκάδες χιλιάδες στρέμματα παραγωγικής γης για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών. Δεν χρειαζόμαστε κι άλλα «προγράμματα κατάρτισης ανέργων», οι οποίοι όσο και να καταρτιστούν δεν θα βρουν πουθενά δουλειά. Χρειαζόμαστε έναν οικονομικό κύκλο τουλάχιστον αντίστοιχο αυτού που κατέστρεψε η πολιτική της άρον-άρον απολιγνιτοποίησης, στερώντας απ’ την περιοχή πάνω από 20 χιλιάδες θέσεις εργασίας. Προτάσεις συγκεκριμένες έχουν κατατεθεί εδώ και χρόνια. Αλλά τη βούληση να υλοποιηθούν δεν την είδαμε ποτέ.

Κλείνοντας, επισημαίνω πως πριν δυο μέρες η Γερμανία συγκλονίστηκε από το εκλογικό αποτέλεσμα σε δυο ανατολικογερμανικά κρατίδια. Οι πολίτες διαμαρτυρήθηκαν για την Ισλαμοποίηση της Ευρώπης, 3,5 αιώνες μετά τη 2^η πολιορκία της Βιέννης απ’ τους Οθωμανούς, αλλά και για τη δήθεν «πράσινη» και στην πραγματικότητα κατάμαυρη «ανάπτυξη», που μαυρίζει τις ζωές τους, ακριβώς όπως συμβαίνει σ’ ολόκληρη την ΕΕ. Ένας τεράστιος πακτωλός χρημάτων φεύγει απ’ την πραγματική οικονομία και πηγαίνει σε δήθεν «πράσινες» επιδοτήσεις, μετατρέποντας την ΕΕ από ζώνη ελεύθερης οικονομίας σε κακέκτυπο σοβιετικής ή μαοϊκής κατευθυνόμενης οικονομίας. Πριν από ένα αιώνα, η αποτυχία της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης έφερε στην εξουσία το Χίτλερ, ως σωτήρα της Γερμανίας. Σήμερα είναι ακριβώς η αποτυχία της πολιτικής, που ωθεί τους πολίτες σε αναζήτηση άλλων λύσεων.

Στην Ελλάδα, πριν από ακριβώς 50 χρόνια, η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη 1974 συγκλόνισε το τότε πολιτικό σκηνικό και έβαλε τις βάσεις για μια αλλαγή στη σχέση αμοιβής εργασίας και κεφαλαίου. Και για μια εθνική ενότητα, που θα έδινε νόημα ύπαρξης στις μεσοκατώτερες κοινωνικές τάξεις. Αυτό λοιπόν που είναι ξανά επίκαιρο είναι η ανάγκη για μια τέτοια πολιτική! Ευημερία για τους πολλούς, όχι η διαιώνιση του ανέκδοτου για το τρένο της Καλαμπάκας!

Χρήστος Ι. Κολοβός

Δρ Μηχανικός Μεταλλείων – Μεταλλουργός Μηχανικός ΕΜΠ

τ. Διευθυντής Μεταλλευτικών Μελετών & Έργων ΔΕΗ ΑΕ/Λιγνιτικό Κέντρο Δυτικής Μακεδονίας

Ανεξάρτητος Ενεργειακός Σύμβουλος

ck-energy.blogspot.com