Η μειωμένη πρόθεση εμβολιασμού, η έλλειψη ενημέρωσης και πώς επηρέασαν τα μέτρα προστασίας κατά του κορωνοϊού – Τι δείχνει νέα έρευνα του ΕΚΠΑ

Ξεφουσκώνει σταδιακά το… κύμα του αντιγριπικού εμβολιασμού, με αποτέλεσμα όπως όλα δείχνουν περίπου 1 εκατ. δόσεις αντιγριπικών εμβολίων να μένουν στα αζήτητα. Κι όλα αυτά ενώ τα περασμένα πανδημικά έτη οι εμβολιασμοί έναντι της εποχικής γρίπης γνώρισαν στη χώρα μας ζήτηση-ρεκόρ. Εντούτοις, όπως προκύπτει από νέα έρευνα του ΕΚΠΑ, ακόμη και οι πλέον ευπαθείς πολίτες φαίνεται να έχουν φέτος πάθει «ανοσία» στον κίνδυνο που διατρέχουν, αποφεύγοντας τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό.

Είναι ενδεικτικό ότι από την ευαίσθητη «δεξαμενή» των πολιτών 65+ αλλά και νεότερων, οι οποίοι όμως πάσχουν από κάποιο χρόνιο νόσημα, μόλις 39,4% δήλωσαν πρόθυμοι να εμβολιαστούν, ενώ 26,8% δήλωσαν αβέβαιοι και 33,9% απρόθυμοι. Είναι σημαντικό, δε, να υπογραμμιστεί πως ο στόχος που έχει θέσει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) είναι ο εμβολισμός τουλάχιστον του 75% των ηλικιωμένων.

Αναλυτικότερα η μελέτη, που εκπονήθηκε από το Τμήμα Νοσηλευτικής του ΕΚΠΑ και δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Vaccines», περιελάμβανε 254 άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών ή/και πάσχοντες από κάποιο χρόνιο νόσημα όπως άσθμα, διαβήτη, καρδιαγγειακό νόσημα, εγκεφαλικό επεισόδιο, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, νοσήματα του ήπατος, νευρολογικά νοσήματα, ασθενείς με HIV και ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα.

Σε ό,τι δε αφορά τον χρόνο διεξαγωγής, τα δεδομένα συλλέχθηκαν τον Σεπτέμβριο του 2022, ενώ στις 3 Οκτωβρίου είχε ανακοινωθεί η δυνατότητα δωρεάν λήψης του εμβολίου κατά της γρίπης.

Ανάλυση

Μια σημαντική λεπτομέρεια είναι πως όλοι οι συμμετέχοντες είχαν εμβολιαστεί πλήρως με το αρχικό σχήμα εμβολιασμού κατά της COVID-19. Επίσης, 64,6% των συμμετεχόντων είχαν προσβληθεί από τον κορωνοϊό κατά τη διάρκεια της πανδημίας και 89,8% είχαν ήδη λάβει και μία αναμνηστική δόση κατά της λοίμωξης που προκαλεί ο πανδημικός ιός.

Οπως όμως προκύπτει από την περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων, τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και όσοι είχαν μεγαλύτερη οικογενειακή υποστήριξη ήταν και περισσότερο πρόθυμοι να εμβολιαστούν κατά της γρίπης τον χειμώνα του 2022. Επιπλέον, μεγαλύτερη πρόθεση εμβολιασμού εκδηλώθηκε και από τους συμμετέχοντες που είχαν λάβει μία αναμνηστική εμβολιαστική δόση κατά της COVID-19.

Στον αντίποδα, η πρόθεση εμβολιασμού κατά της γρίπης ήταν μειωμένη σε όσους είχαν εμφανίσει περισσότερες ανεπιθύμητες ενέργειες έπειτα από τον εμβολιασμό κατά της COVID-19 και σε όσους είχαν υποστεί μεγαλύτερη κόπωση εξαιτίας της εφαρμογής των μέτρων προστασίας κατά του κορωνοϊού. Το αποτέλεσμα είναι εντούτοις να λαμβάνουν ένα υψηλό ρίσκο σοβαρής νόσησης, δεδομένου πως η γρίπη όπως και άλλοι αναπνευστικοί ιοί έκαναν φέτος ένα δυναμικό «come back», δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στα νοσοκομεία.

Παράγοντες

«Η εύρεση των παραγόντων που επηρεάζουν την απόφαση των ευπαθών ομάδων να εμβολιαστούν κατά της γρίπης είναι καθοριστικής σημασίας, καθώς θα δώσει τη δυνατότητα να διαμορφωθούν οι κατάλληλες προσεγγίσεις για θετικότερη στάση απέναντι στον εμβολιασμό», σημειώνεται στην έρευνα που φέρει τις υπογραφές των επ. καθηγητή Πέτρου Γαλάνη, υποψήφιας διδάκτορος Αγλαΐας Κατσιρούμπα, καθηγητριών Δάφνης Καϊτελίδου και Παναγιώτας Σουρτζή, επ. καθηγήτριας Ολγας Σίσκου και διδάκτορος Ολυμπίας Κωνσταντακοπούλου.

Και συνεχίζουν: «Απαιτείται η διαμόρφωση και η υιοθέτηση κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων με στόχο την καλύτερη ενημέρωση για τα εμβόλια, την αύξηση της εμπιστοσύνης στις δημόσιες Αρχές και τους επιστήμονες υγείας και την αποτελεσματική διαχείριση των ψευδών ειδήσεων και των θεωριών συνωμοσίας».

Εν τω μεταξύ, μείωση στα κρούσματα COVID-19 και συγκυτιακού ιού (RSV) δείχνουν τα στοιχεία της νέας έκθεσης του ΕΟΔΥ. Είναι ενδεικτικό ότι το τελευταίο επταήμερο καταγράφεται πτωτική τάση στις εισαγωγές και στις διασωληνώσεις, με τους θανάτους εντούτοις να ανέρχονται σε 169 για το ίδιο χρονικό διάστημα. Αναφορικά, δε, με τη γρίπη η θετικότητα δεν έχει εμφανίσει σημαντική μεταβολή στην κοινότητα. Πιο συγκεκριμένα, από τα μέσα Οκτωβρίου, έχουν νοσηλευτεί 57 άτομα με γρίπη σε ΜΕΘ και έχουν καταγραφεί 17 θάνατοι.