Τα επενδυτικά σχέδια που εντάσσονται στο καθεστώς  «Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» και μπορούν να ενισχυθούν  περιγράφει ειδικό κεφάλαιο του νέου αναπτυξιακού νόμου, ο οποίος έχει προγραμματιστεί  να εισαχθεί αύριο προς συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής, ώστε να   ψηφιστεί την Πέμπτη.

Αφορούν επενδύσεις στις δύο υπό απολιγνιτοποίηση ενεργειακές περιφέρειες της χώρας – Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη – , αλλά και στα νησιά που σχεδιάζεται να εγκαταλείψουν το πετρέλαιο στην ηλεκτροπαραγωγή.

Ειδικότερα, τα  επενδυτικά σχέδια που θα μπορούν να υπαχθούν στον νέο αναπτυξιακό νόμο επιλέχθηκαν από τη λίστα των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει το άρθρο 8 του ευρωπαϊκού κανονισμού 2021/1056  για τη θέσπιση του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.

Οι επενδύσεις

Ειδικότερα, πρόκειται για επενδύσεις:

–  στην ανάπτυξη τεχνολογίας, καθώς και σε συστήματα και υποδομές για οικονομικά προσιτή καθαρή ενέργεια, συμπεριλαμβανομένων τεχνολογιών αποθήκευσης ενέργειας, και επενδύσεις που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου·

– σε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στην ενεργειακή απόδοση·

–  στην ενίσχυση της κυκλικής οικονομίας, μέσω της πρόληψης και της μείωσης αποβλήτων, της αποδοτικής χρήσης των πόρων, της επαναχρησιμοποίησης, της επισκευής, της ανακύκλωσης κ.λπ.

– σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των πολύ μικρών επιχειρήσεων και των νεοφυών επιχειρήσεων, που οδηγούν σε οικονομική διαφοροποίηση, εκσυγχρονισμό και μετατροπή·

– στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων που οδηγούν στη δημιουργία θέσεων εργασίας·

– σε δραστηριότητες έρευνας και καινοτομίας και επενδύσεις προώθησης της μεταφοράς προηγμένων τεχνολογιών·

–  στην ψηφιακή καινοτομία και την ψηφιακή συνδεσιμότητα·

Από τη λίστα των δραστηριοτήτων που περιλαμβάνει το άρθρο 8 του ευρωπαϊκού κανονισμού 2021/1056 δεν επιλέχθηκαν οι επενδύσεις στην έξυπνη και βιώσιμη τοπική κινητικότητα καθώς και στην αποκατάσταση και αναβάθμιση των δικτύων τηλεθέρμανσης, με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των συστημάτων τηλεθέρμανσης, και επενδύσεις στην παραγωγή θερμότητας, υπό την προϋπόθεση ότι οι εγκαταστάσεις τηλεθέρμανσης τροφοδοτούνται αποκλειστικά από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ). Ειδικά για τις τηλεθερμάνσεις, όπως αναφέρει στον «Οικονομικό Ταχυδρόμο» κυβερνητική πηγή, τα περισσότερα έργα και οι υποδομές έχουν καλυφθεί με κονδύλια του ΕΣΠΑ 2014 – 2020, αλλά και από την ίδια τη ΔΕΗ.

Σε κάθε περίπτωση είναι αξιοσημείωτο ότι, στα  υπαγόμενα επενδυτικά σχέδια για στήριξη δεν περιλαμβάνεται το φυσικό αέριο. Άλλωστε το άρθρο 9 του 2021/1056, αναφέρει σαφώς ότι «επενδύσεις που σχετίζονται με την παραγωγή, την επεξεργασία, τη μεταφορά, τη διανομή, την αποθήκευση ή την καύση ορυκτών καυσίμων» δεν υποστηρίζονται από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης.

Επιλέξιμες δαπάνες και δικαιούχοι

Στις επιλέξιμες δαπάνες  των επενδυτικών σχεδίων που θα ενισχύονται, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται δαπάνες  σε στοιχεία ενεργητικού (π.χ. δαπάνες για την κατασκευή,   επέκταση, εκσυγχρονισμό κτιριακών εγκαταστάσεων κλπ.), την αγορά, υπό προϋποθέσεις, του συνόλου ή και μέρους των υφιστάμενων παγίων (όπως κτίρια, μηχανήματα και άλλος εξοπλισμός),  την αγορά ή τη μίσθωση με  leasing καινούργιων σύγχρονων μηχανημάτων και  εξοπλισμού, επενδυτικές δαπάνες σε άυλα στοιχεία ενεργητικού (π.χ. μεταφορά τεχνολογίας, μέσω της αγοράς δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, άδειες εκμετάλλευσης…), μισθολογικό κόστος κ.λπ. Επίσης, θα μπορούν να ενισχυθούν δαπάνες για μέτρα ενεργειακής απόδοσης, ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση αποβλήτων, συμπαραγωγή ενέργειας υψηλής απόδοσης από Α.Π.Ε., αποκατάσταση μολυσμένων χώρων κ.ά.

Δικαιούχοι  στήριξης στις υπό απολιγνιτοποίση περιοχές _ όσες έχουν περιληφθεί στα Εδαφικά Σχέδια Δίκαιης Μετάβασης (Ε.Σ.ΔΙ.Μ.), τα οποία μαζί με το Πρόγραμμα Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης (ΠΔΑΜ)   έχουν σταλεί στην Κομισιόν για έγκριση _ είναι οι πολύ μικρές, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Οι μεγάλες επιχειρήσεις στις συγκεκριμένες περιοχές μπορούν να υπαχθούν στον αναπτυξιακό νόμο για παραγωγικές επενδύσεις, μόνο εφόσον αυτές είναι απαραίτητες για την υλοποίηση των Ε.Σ.Δ.Ι.Μ., υπό τον όρο ότι συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το έτος 2050 και στην επίτευξη συναφών περιβαλλοντικών στόχων, είναι απαραίτητες για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις συγκεκριμένες περιοχές και δεν οδηγούν σε μετεγκατάσταση.

Τα επενδυτικά σχέδια ενισχύονται με φορολογική απαλλαγή, επιχορήγηση, επιδότηση χρηματοδοτικής μίσθωσης – leasing (έως επτά έτη), επιδότηση του κόστους της δημιουργούμενης απασχόλησης και  χρηματοδότηση επιχειρηματικού κινδύνου.