Ήταν 18 Οκτωβρίου του 1981 όταν το ΠΑΣΟΚ ήρθε για πρώτη φορά στην εξουσία, συγκεντρώνοντας 48,07% στις βουλευτικές εκλογές και καταλαμβάνοντας 172 έδρες, στην τότε τρικομματική βουλή. Ο ιδρυτής του Κινήματος, Ανδρέας Παπανδρέου χρησιμοποιώντας συνθήματα όπως «Η Ελλάδα ανήκει στους Έλληνες» και «Εδώ και τώρα αλλαγή», εξέφρασε την αλλαγή που ήθελε μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας εκείνη την εποχή. Το ΠΑΣΟΚ έμεινε στην εξουσίας μέχρι το καλοκαίρι του 1989.

Η 18η Οκτωβρίου έχει ακόμα μεγαλύτερη σημασία για το ΠΑΣΟΚ, καθώς την ίδια ημέρα το 1944, ο πατέρας του Ανδρέα Παπανδρέου, Γεώργιος (αποκαλούμενος «Γέρος της Δημοκρατίας»), επέστρεψε στην ελεύθερη Ελλάδα ως Πρωθυπουργός της ελεύθερης ελληνικής κυβέρνησης (στην οποία συμμετείχαν και υπουργοί του ΕΑΜ), έχοντας πρώτα υψώσει την γαλανόλευκη σημαία στην Ακρόπολη.

Το διάγγελμα της νίκης από τον Ανδρέα Παπανδρέου

Η πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έφερε σημαντικές αλλαγές στην Ελλάδα, ο Ανδρέας Παπανδρέου ήταν πρώτος εκλεγμένος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης που κατέθεσε στεφάνι στο Πολυτεχνείο το 1981. Το 1982, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ έφερε νόμο στη Βουλή για αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης και κατάργηση των πιστοποιητικών κοινωνικών φρονημάτων. Επίσης με την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, μεταξύ άλλων:

• καταργήθηκε η Ελληνική Χωροφυλακή, ιδρύθηκε η Ελληνική Αστυνομία
• αποστρατικοποιήθηκε η ΥΕΝΕΔ και δημιουργήθηκε η ΕΡΤ
• συστάθηκε ο ΕΟΦ και το ΕΣΥ
• επεκτάθηκε η πενταήμερη εργασία και μειώθηκαν οι ώρες εργασίας σε 40, θεσπίστηκε η αποζημίωση εργατικού ατυχήματος
• θεσπίστηκε ο πολιτικός γάμος, το συναινετικό διαζύγιο, η εξίσωση των δύο φύλων

Το διάγγελμα της νίκης του Ανδρέα Παπανδρέου

«Ελληνίδες, Έλληνες,

Απόψε κατέχομαι από βαθιά συγκίνηση. Είμαι πράγματι συγκινημένος για την μεγάλη εμπιστοσύνη που μου έχετε δείξει. Και έχω ταυτόχρονα το αίσθημα βαριάς ευθύνης, την οποία επωμίζομαι εγώ και οι συνεργάτες μου, για να πραγματώσουμε το έργο της Αλλαγής. Γιατί η Αλλαγή σήμερα είναι όρος για την επιβίωση του έθνους, για την ευημερία του λαού μας. Και αισθάνομαι πραγματικά υπερήφανος που αυτή η θέση, αυτή η προοπτική για την χώρα μας εγκρίθηκε κατά τόσο δυνατό, ισχυρό και δημοκρατικό τρόπο από την μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Όπως σας είπα στις ομιλίες μου, και σε πλατείες και από την τηλεόραση, από αύριο, τις 19 του Οκτώβρη, αρχίζει η σκληρή δουλειά. Και επαναλαμβάνω αυτό που σας έχω ήδη πει: ότι για να βγει πέρα το πρόγραμμα της Μεγάλης Αλλαγής, για να ευοδωθούν επιτέλους οι μεγάλες προσδοκίες του λαού μας, θα απαιτηθεί η άμεση, ενεργός συμμετοχή σας.

Θα προχωρήσουμε με σταθερά βήματα, πάντοτε ζητώντας την συναίνεσή σας, την πλατιά λαϊκή συναίνεση σε κάθε νέο μέτρο που θα πάρουμε. Και θα κάνουμε την Αλλαγή χειροπιαστή.

Η Αλλαγή θα δείξει το πρόσωπό της πάρα πολύ γρήγορα, πολύ άμεσα. Θα ήθελα να τονίσω ότι θα υπάρξει συνεργασία όλων των πολιτειακών παραγόντων. Δεν πρόκειται με κανέναν τρόπο, όπως το είχαμε τονίσει και στο παρελθόν, να οδηγήσουμε την χώρα σε οποιαδήποτε περιπέτεια. Στόχος μας, πολιτική μας, είναι η ευημερία του λαού. Είναι η εθνική υπερηφάνεια και η κοινωνική δικαιοσύνη. Είμαστε αποφασισμένοι να εκτελέσουμε το πρόγραμμά μας κατά γράμμα, γιατί μας δώσατε αυτό που ζητούσαμε. Μας δώσατε ισχυρή, αυτοδύναμη πλειοψηφία στην Βουλή των Ελλήνων, ώστε να μπορέσουμε δίχως δισταγμούς και δίχως αναστολές, να προχωρήσουμε στην πραγμάτωση της Αλλαγής. Και σας ευχαριστώ από τα βάθη της καρδιάς μου γιατί μας δώσατε αυτή την ευκαιρία. Θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι θα μείνουμε στις επάλξεις αυτού του αγώνα για την Νέα Ελλάδα, που όλοι προσδοκούμε. Μιαν Ελλάδα που θα ανήκει στο λαό της, μιαν Ελλάδα που θα την διαφεντεύει ο λαός της.

Απόψε γιορτάζουμε τη νίκη. Πρώτα απ’ όλα των δημοκρατικών θεσμών, που καταξιώθηκαν στις 18 του Οκτώβρη του 1981. Γιορτάζουμε τη νίκη της Αλλαγής. Και θα’ θελα να σας παρακαλέσω, μέσα στην γιορτή σας και στην χαρά σας, να μην ξεχάσετε πως το ΠΑΣΟΚ είναι κυβέρνηση όλων των Ελλήνων, πως το ΠΑΣΟΚ ζητά τώρα από το λαό μας συμφιλίωση. Λήθη στο παρελθόν: όλοι μαζί εμπρός για το μεγάλο, αξιόλογο έργο της οικοδόμησης της Νέας Ελλάδας. Γεια σας, ευχαριστώ, και να ξέρετε πως θα τιμήσω το μεγάλο συμβόλαιο τιμής που συνήψα τόσα χρόνια μαζί σας».

Τα ποσοστά των κομμάτων στις εκλογές του 1981:

Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα: 48,07%, 172 έδρες

Νέα Δημοκρατία: 35,88%, 115 έδρες

ΚΚΕ: 10,93%, 10 έδρες

Bonus: Πώς σχολίαζε ο Τύπος της εποχής τη νίκη του ΠΑΣΟΚ, ενώ στα αξιοσημείωτα είναι και το πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη που έκανε λόγο για νίκη των δημοκρατικών δυνάμεων. Να σημειωθεί ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου υπήρξε ο πρώτος Έλληνας ηγέτης που φιλοξενήθηκε στο εξώφυλλο του αμερικανικού περιοδικού TIME.