Των Θοδωρή Καραουλάνη και Ηλία Παλιαλέξη

Οι Έλληνες αγνοούν βασικές πολιτικές, έργα και χρηματοδοτικά εργαλεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως προκύπτει από τα αποτελέσματα έρευνας που πραγματοποίησε η εταιρεία “To The Point”, για το ευρωπαϊκό έργο «Η Συνοχή Δίπλα μας» – CohesionGR, ανάμεσα σε δείγμα 1140 ενήλικων ανδρών και γυναικών από όλη την χώρα.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι ακόμα και μεταξύ όσον υποστήριξαν ότι γνωρίζουν ή έχουν ακούσει κάτι για τις πολιτικές της ΕΕ, μεγάλο ποσοστό έδωσε λάθος απαντήσεις σε βασικές ερωτήσεις σχετικά με το είδος και την ουσία αυτών των πολιτικών, κάτι που αποδεικνύει τη σοβαρή έλλειψη ενημέρωσης και πληροφόρησης της ελληνικής κοινωνίας για βασικά Ευρωπαϊκά ζητήματα.

Ειδικότερα, σε ποσοστό 45,1% οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι δεν γνωρίζουν τί είναι η Περιφερειακή Πολιτική της ΕΕ. Μόλις το 22,7% του δείγματος, σχεδόν 1 στους 4, απάντησε ότι η Περιφερειακή Πολιτική είναι μία ταυτόσημη ονομασία της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ. Από τους υπόλοιπους που έδωσαν λάθος απαντήσεις, το 15,7% δήλωσε ότι αποτελεί μέρος της Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Άμυνας της ΕΕ, το 6,3% ότι είναι μία Συμφωνία μεταξύ Μεσογειακών χωρών, ενώ 5,9% απάντησε ότι πρόκειται για μία Συμφωνία ορισμένων μόνο χωρών της ΕΕ και γειτόνων της και 4,2% τίποτε από όλα αυτά.

Ακόμη, σε συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 77,1% οι ερωτώμενοι απάντησαν ότι δεν γνωρίζουν ούτε έχουν διαβάσει κάτι σχετικά με την Πολιτική Συνοχής της Ε.Ε., ενώ μόλις το 17,6% απάντησε ότι  γνωρίζει κάτι (έχει ακούσει ή διαβάσει κάτι) για την Πολιτική Συνοχής της ΕΕ.

Μεταξύ όμως όσων απάντησαν ότι γνωρίζουν κάτι για την Πολιτική Συνοχής, το 71,4% πιστεύει ορθώς ότι αυτή αποτελεί μία από τις κύριες πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενίσχυση όλων των χωρών μελών, ενώ το 6,1% απάντησε ότι αποτελεί μία Κοινωνική Πρωτοβουλία της κυβέρνησης στην Ελλάδα, 10,2% απάντησε αυθόρμητα όλα τα παραπάνω και 12,2% τίποτα από αυτά.

Στην ερώτηση για το εάν οι πολίτες γνωρίζουν ποιές είναι οι λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες της Ελλάδας με βάση τους κανόνες της ΕΕ, το ΑΕΠ τους και το επίπεδο της ανεργίας, απάντησαν, μεταξύ άλλων, τα εξής: Ηπείρου 24,2%, Δυτ. Μακεδονίας 22,8%, Αν. Μακεδονίας – Θράκης 20,7%. Ενώ, στην ερώτηση αντίστοιχα, για το εάν γνωρίζουν ποιά είναι η περισσότερο ανεπτυγμένη περιφέρεια της Ελλάδας; Οι ερωτηθέντες απάντησαν με ποσοστό 65,5% Αττική, και με ποσοστό 10,1% Κρήτη.

Σημαντικός ο ρόλος της Πολιτικής Συνοχής

Όσον αφορά τον βασικό ρόλο της Πολιτικής Συνοχής, το 41,3% απάντησε ότι αυτός έγκειται στη μείωση ανισοτήτων μεταξύ των περιοχών της ΕΕ, το 23,9% στην ενίσχυση του κοινωνικού κράτους πρόνοιας στην ΕΕ, το 19,6% στη διαμόρφωση κοινής εξωτερικής πολιτικής στην ΕΕ, το 2,2% στην ενίσχυση της αμυντικής πολιτικής της ΕΕ, ενώ το 13% θεωρεί ότι δεν αφορά τίποτα από τα παραπάνω.

Επίσης, σε ποσοστό 33,3% οι ερωτηθέντες δε γνώριζαν ποιά ακριβώς είναι τα Ταμεία της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ, ενώ το 17% απάντησε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, το 12,8% το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, το 12,2% το Ταμείο Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών, το 23,9% απάντησε ορθώς όλα τα παραπάνω, και μόλις το 4,2% κανένα από τα παραπάνω.

Επιπλέον, το 83,7% των ερωτηθέντων δηλώνει δε γνωρίζει κάποιο έργο που να έχει χρηματοδοτηθεί από την Πολιτική Συνοχής, ενώ 5,7% δεν απάντησε, σε αντίθεση με μόλις 10,6% που δήλωσε πως γνωρίζει.

Ξέρουν οι πολίτες από ΕΣΠΑ;

Ωστόσο η εικόνα αλλάζει όταν τα ερωτήματα γίνονται είτε πιο γενικά για ευρωπαϊκούς πόρους είτε πιο ειδικά για το ΕΣΠΑ.

Σε γενικότερο επίπεδο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στην ερώτηση για το αν «Γνωρίζετε κάποιο άλλο έργο ή δράση ή επιχείρηση που έχει χρηματοδοτηθεί γενικότερα από ευρωπαϊκούς πόρους;», σε ποσοστό 64,4% οι ερωτηθέντες απάντησαν “Όχι”, ενώ μόλις το 35,6% απάντησε “Ναι”.

Σε ειδικότερο επίπεδο, σε ποσοστό 62,2% οι ερωτηθέντες απάντησαν ότι γνωρίζουν τι είναι το ΕΣΠΑ, το 29,1% απάντησε ότι έχει περιορισμένες πληροφορίες επ΄  αυτού, ενώ μόλις το 7,6% απάντησε ότι δε γνωρίζει καθόλου τί ακριβώς σημαίνει η εν λόγω Ευρωπαϊκή Πολιτική στη χώρα μας.

Επιπλέον, σε συντριπτικό ποσοστό της τάξης του 70% οι πολίτες απάντησαν ότι γνωρίζουν κάποιο έργο που έχει χρηματοδοτηθεί από το ΕΣΠΑ, ενώ οι υπόλοιποι δήλωσαν άγνοια.

Μάλιστα, όσοι έχουν κάποια πληροφόρηση σχετικά με τα προγράμματα του ΕΣΠΑ, δήλωσαν ότι γνωρίζουν συγκεκριμένα κάποιο έργο που έχει χρηματοδοτηθεί από τα εν λόγω προγράμματα στην περιοχή τους σε ποσοστό περίπου 6 στους 10 (59,4%), το 13,2% γνωρίζει κάποιο έργο σε άλλη περιοχή, ενώ το 27,5% δήλωσε ότι δεν γνωρίζει κανένα έργο.

Εξαιρετικά σημαντικό ακόμη θεωρείται το εύρημα ότι 72,7% των ερωτηθέντων γνωρίζει ότι η Ελλάδα έχει κάνει χρήση των πόρων και των εργαλείων που δίνει η ΕΕ μέσω της Πολιτικής Συνοχής, των Ευρωπαϊκών Διαρθρωτικών Ταμείων και άλλων πηγών για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού, και των κοινωνικών και οικονομικών του επιπτώσεων. Μόλις το 17,4% έχει την αντίθετη άποψη (ότι η χώρα δεν έχει κάνει χρήση των πόρων), ενώ μόλις το 9,9% δεν γνωρίζει ή δεν απαντά σχετικά, που είναι από τα μικρότερα ποσοστά σε αντίστοιχες ερωτήσεις της έρευνας..

Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα η πλειονότητα των ευρωπαϊκών πόρων που έχουν δοθεί στη χώρα μας τα τελευταία 30 χρόνια προέρχεται από πόρους της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ, καθόσον μάλιστα τα Ταμεία της αποτελούν τον βασικό αιμοδότη των ΚΠΣ αρχικά και των ΕΣΠΑ πλέον, αναδεικνύεται εμφατικά η ανάγκη για μεγαλύτερη ενημέρωση των πολιτών για μία από τις βασικότερες και πιο χρήσιμες ευρωπαϊκές πολιτικές στην Ελλάδα.

Σημειώνεται ότι η έρευνα χρηματοδοτήθηκε από πόρους της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ και ειδικότερα από το έργο «Η Συνοχή Δίπλα μας» – #CohesionGR που υλοποιούν η εταιρεία επικοινωνίας και συμβούλων REGIOCOP LTD με την Ένωση Ιδιοκτητών Επαρχιακού Τύπου (EIET), σε συνεργασία με τους ενημερωτικούς ιστοτόπους euractiv.gr, eustories.gr, και 28 επαρχιακές εφημερίδες και ιστοσελίδες. Η έρευνα διεξήχθη τηλεφωνικώς από την εταιρεία To The Point, το διάστημα μεταξύ 14–29 Ιουνίου 2021, ανάμεσα σε 1140 άνδρες και γυναίκες άνω των 17 ετών, κατοίκων και των 13 Περιφερειών της χώρας.