Στις τελικές της προτάσεις για το νομοθετικό πλαίσιο αλλαγής προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας κατέληξε η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας τις οποίες και θέτει σε δημόσια διαβούλευση με την αγορά.

Είναι η τρίτη διαβούλευση που κάνει η ΡΑΕ τους τελευταίους μήνες για την τροποποίηση των διατάξεων του κανονισμού προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας που διέπουν τους κανόνες και τους όρους αλλαγής παρόχου.

Η ανάγκη θέσπισης νέου πλαισίου προέκυψε αφενός με τη διατήρηση των απλήρωτων λογαριασμών ρεύματος στα δυσθεώρητα επίπεδα των 3 δις. ευρώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, και αφετέρου μετά από την πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ που ακύρωνε υπουργική απόφαση του 2016 για τους όρους αλλαγής προμηθευτή σε υπερήμερους πελάτες καθώς δεν τηρούσε την αρχή της αναλογικότητας.

Πιο συγκεκριμένα οι προτάσεις της ΡΑΕ αφορούν στην άσκηση του δικαιώματος του πελάτη να αλλάξει προμηθευτή ρεύματος καθώς και στη δυνατότητα του παλαιού προμηθευτή να δώσει εντολή απενεργοποίησης του μετρητή λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών.

Ως προς το πρώτο σκέλος των παρεμβάσεων η Αρχή προτείνει την καθιέρωση ενός συστήματος στα πλαίσια του «Τειρεσία». Εφαρμόζεται και σε άλλα κράτη της Ε.Ε. και λέγεται «debt flagging». Θα τηρείται από τον ΔΕΔΔΗΕ στο πληροφοριακό του σύστημα και για όσους οι προμηθευτές δίνουν εντολή απενεργοποίησης του μετρητή (διακοπή ρεύματος) πελατών τους εξαιτίας οφειλών θα επισημαίνονται με «κόκκινη» ένδειξη. Όσοι τις τακτοποιούν θα επισημαίνονται με «πράσινη» ένδειξη.

Ως προς το δεύτερο σκέλος των παρεμβάσεων ο παλαιός προμηθευτής διατηρεί το δικαίωμα να εκδίδει εντολές διακοπής ρεύματος για τον πελάτη που μπορεί μεν να έχει αλλάξει πάροχο συνεχίζοντας ωστόσο να μην τηρεί τους διακανονισμούς για απλήρωτους λογαριασμούς που άφησε στον προηγούμενο. Το δικαίωμα της απενεργοποίησης του μετρητή διατηρείται για 12 μήνες από την αθέτηση της ρύθμισης χρεών και αν δεν τηρείται ούτε η νέα το 12μηνο αρχίζει και πάλι να μετρά από τότε που την αθέτησε.

Παράλληλα, με τις αλλαγές που εισηγείται η ΡΑΕ καθιστά υποχρεωτική την πρόταση διακανονισμού χρεών σε όσους χρωστούν λογαριασμούς ρεύματος και αντιμετωπίζουν δυσχέρεια ή οικονομική αδυναμία στην εξόφληση τους.

«Κόκκινοι» και «πράσινοι» οφειλέτες

Σύμφωνα με όσα προτείνει η ΡΑΕ για το δικαίωμα του πελάτη να αλλάξει προμηθευτή:

«Σε περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία εξόφλησης του δεύτερου κατά σειρά Λογαριασμού, ο Προμηθευτής δύναται, να υποβάλει στον αρμόδιο Διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης μετρητή φορτίου λόγω ληξιπρόθεσμων οφειλών του Πελάτη. Η υποβολή εντολής απενεργοποίησης συνεπάγεται σε κάθε περίπτωση την επισήμανση του Πελάτη – οφειλέτη ως υπερήμερου στο πληροφοριακό σύστημα του Διαχειριστή (debt flagging)», αναφέρει η Αρχή αναγγέλλοντας την καθιέρωση του debt flagging.

«Η επισήμανση του Πελάτη ως υπερήμερου οφειλέτη (ενδεικτικά με κόκκινη ένδειξη) στο πληροφοριακό σύστημα του αρμόδιου Διαχειριστή αίρεται σε περίπτωση ολοσχερούς εξόφλησης της οφειλής», προτείνει ο Ρυθμιστής σηματοδοτώντας την αλλαγή της επισήμανσης: «Σε περίπτωση σύναψης διακανονισμού, η επισήμανση του Πελάτη μεταβάλλεται (ενδεικτικά με πράσινη ένδειξη), προκειμένου να αποτυπώνει την αλλαγή στην κατάσταση του Πελάτη. Ο Προμηθευτής φέρει την ευθύνη έγκαιρης και με ακρίβεια ενημέρωσης του Διαχειριστή σχετικά με τα ανωτέρω».

Μπλόκο στην αλλαγή προμηθευτή

Στην πρόταση της η ΡΑΕ υπογραμμίζεται το πότε ο πελάτης χάνει το δικαίωμα να αλλάξει εταιρία ρεύματος: «Η υποβολή εντολής απενεργοποίησης συνεπάγεται την αναστολή άσκησης από τον Πελάτη με ληξιπρόθεσμες οφειλές του δικαιώματός του περί αλλαγής Προμηθευτή (debt blocking)».

Το «μπλόκο» αίρεται, σύμφωνα με την Αρχή, ως εξής: «Ο Πελάτης θα δύναται να καταγγείλει τη σύμβαση προμήθειας, προκειμένου να ασκήσει το δικαίωμα αλλαγής Προμηθευτή, μόνον εάν εξοφλήσει ή διακανονίσει το χρέος του με τον Προμηθευτή». Και ο Ρυθμιστής με την πρόταση του εξειδικεύει για τη διευθέτηση των οφειλών: «Εισάγεται συναφώς υποχρέωση από πλευράς του Προμηθευτή να προτείνει στον Πελάτη διακανονισμό της οφειλής με εύλογους όρους, λαμβάνοντας υπόψη το προφίλ του Πελάτη (ιδίως την κατηγορία Πελάτη, το ύψος της οφειλής, την ιστορικότητα των καταναλώσεων και τη συνέπεια του Πελάτη ως προς την εκπλήρωση των οικονομικών του υποχρεώσεων κατά τη διάρκεια της σύμβασης)».

Πότε χάνει ο πάροχος…

Υπάρχει, όμως, κι ένα «παράθυρο» που επιτρέπει στον πελάτη εταιρίας παροχής ρεύματος να μπορέσει να αλλάξει προμηθευτή και ας έχει απλήρωτους λογαριασμούς.

Σύμφωνα με τη ΡΑΕ: «Εάν ο Προμηθευτής δεν ασκήσει το δικαίωμα υποβολής εντολής απενεργοποίησης του μετρητή του κατά τα ανωτέρω υπερήμερου Πελάτη του, ο Πελάτης δύναται να καταγγείλει τη σύμβαση προμήθειας, προκειμένου να αλλάξει Προμηθευτή, παρά την ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών και ανεξαρτήτως του ύψους αυτών. Σε συνέχεια της αλλαγής Προμηθευτή, ο παλαιός Προμηθευτής που αμέλησε να υποβάλει εντολή απενεργοποίησης στερείται πλέον του δικαιώματος να αιτηθεί την αποκοπή του Πελάτη».

Το κυνήγι των παλαιών πελατών – οφειλετών

Η ΡΑΕ στις προτεινόμενες διατάξεις της καθορίζει επίσης και τη δυνατότητα του παλαιού προμηθευτή να υποβάλλει εντολή απενεργοποίησης μετρητή εξαιτίας ληξιπρόθεσμων οφειλών. Για την ακρίβεια βάζει τα χρονικά όρια χρήσης αυτού του μέτρου αλλά και τους όρους και τις προϋποθέσεις.

Πιο συγκεκριμένα και με βάση την πρόταση του Ρυθμιστή:

1. Αν ο πελάτης αλλάξει εταιρία ρεύματος κατόπιν καταγγελίας της σύμβασης του από τον προηγούμενο προμηθευτή, ο τελευταίος διατηρεί το δικαίωμα να υποβάλει στον Διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης της παροχής του Πελάτη, ακόμη και εάν έχει συναφθεί σύμβαση προμήθειας με νέο Προμηθευτή, εφόσον ο Πελάτης έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές από δύο τουλάχιστον Λογαριασμούς που εκδόθηκαν ενόσω η σύμβαση προμήθειας με τον παλαιό Προμηθευτή ήταν ακόμη ενεργή και ο παλαιός Προμηθευτής είχε υποβάλει εντολή απενεργοποίησης της παροχής.

2. Αν ο πελάτης αλλάξει εταιρία έχοντας ο ίδιος καταγγείλει τη σύμβαση του με τον παλιό προμηθευτή και έχει διακανονίσει τις οφειλές του, ο τελευταίος διατηρεί το δικαίωμα να υποβάλει στον Διαχειριστή εντολή απενεργοποίησης της παροχής του Πελάτη, σε περίπτωση αθέτησης του διακανονισμού από πλευράς του Πελάτη, υπό την προϋπόθεση ότι ο παλαιός Προμηθευτής είχε υποβάλει εντολή απενεργοποίησης της παροχής, καθώς και ότι επεσήμανε τον Πελάτη ως υπερήμερο λόγω αθέτησης του διακανονισμού, υποβάλλοντας σχετικό αίτημα επισήμανσης στον αρμόδιο Διαχειριστή το αργότερο εντός δύο μηνών από την αθέτηση του διακανονισμού.

Ο παλαιός Προμηθευτής δύναται να ασκήσει το δικαίωμα υποβολής εντολής απενεργοποίησης της παροχής υπό τις κάτωθι σωρευτικές προϋποθέσεις:

· μετά την παρέλευση δέκα 10 τουλάχιστον εργάσιμων ημερών («cooling – off period») από την ημερομηνία επισήμανσης του πρώην Πελάτη ως υπερήμερου οφειλέτη λόγω αθέτησης διακανονισμού. Η εν λόγω επισήμανση κοινοποιείται στον Πελάτη με κάθε πρόσφορο μέσο ταυτόχρονα με την υποβολή της στον αρμόδιο Διαχειριστή. Το δικαίωμα του παλαιού Προμηθευτή ασκείται εφόσον εντός του ως άνω διαστήματος δεν εξοφληθεί ολοσχερώς η ληξιπρόθεσμη οφειλή ή δεν συναφθεί νέος διακανονισμός.

· εντός αποκλειστικής προθεσμίας 12 μηνών, η οποία υπολογίζεται για την περίπτωση που ο πελάτης κατήγγειλε τη σύμβαση, ως αρχόμενη από την ημερομηνία ολοκλήρωσης της αλλαγής Προμηθευτή, ενώ για την περίπτωση καταγγελίας της σύμβασης από τον προμηθευτή, το 12μηνο μετρά από την ημερομηνία επισήμανσης του Πελάτη ως υπερήμερου λόγω αθέτησης διακανονισμού. Δηλαδή, στην περίπτωση της αθέτησης διακανονισμού, η εκκίνηση της δωδεκάμηνης περιόδου προβλέπεται ως δυναμική, με την έννοια ότι σε περίπτωση σύναψης νέου διακανονισμού μετά την αθέτηση του παλαιού, θα εκκινεί νέα δωδεκάμηνη περίοδος από την εκ νέου επισήμανση του Πελάτη ως υπερήμερου λόγω αθέτησης του νέου διακανονισμού.

Διευκρινίζεται ότι, σε περίπτωση που έχουν συντελεσθεί διαδοχικές αλλαγές Προμηθευτή, όλοι οι προηγούμενοι Προμηθευτές διατηρούν αυτοτελές δικαίωμα υποβολής εντολής απενεργοποίησης, κατά τους προαναφερόμενους όρους.