Ενα φιλόδοξο σχέδιο που στοχεύει να «μεταμορφώσει» τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και τον τομέα της οδικής ασφάλειας παρουσίασε η ηγεσία του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.

Οι βασικοί άξονες του σχεδίου αναλύθηκαν από τον υπουργό Κώστα Καραμανλή και τον υφυπουργό Γιάννη Κεφαλογιάννη και όπως προκύπτει φέρνουν σημαντικές αλλαγές. Μεταξύ άλλων, το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μιας πλατφόρμας για online πρόσβαση στο point system, τη διδασκαλία της Κυκλοφοριακής Αγωγής στα σχολεία (από το Δημοτικό), την αλλαγή της φιλοσοφίας των εξετάσεων για την απόκτηση οδήγησης, αναθεώρηση του ΚΟΚ και ειδικές προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος εκπαιδευτής οδήγησης.

Σημείο – «κλειδί» του σχεδίου για την οδική ασφάλεια είναι και αυτό για τις παραβάσεις του ΚΟΚ και τα πρόστιμα.
Νέος ΚΟΚ: Οι 5 βασικές αλλαγές για τα πρόστιμα και τις παραβάσεις
Οι 4 βασικές αλλαγές στα πρόστιμα και τις πραβάσεις που περιλαμβάνει το σχέδιο για την οδική ασφάλεια, με την αναμόρφωση του ΚΟΚ, είναι οι εξής:

1) Κατηγοριοποίηση των παραβάσεων του ΚΟΚ με βάση το βαθμό επικινδυνότητας και συχνότητας

Η έμφαση θα δοθεί στις πέντε πιο συχνές παραβάσεις του Κ.Ο.Κ. που έχουν ως αποτέλεσμα είτε σοβαρούς τραυματισμούς είτε θανάτους σε ένα τροχαίο ατύχημα: υπερβολική ταχύτητα, μη χρήση ζώνης από όλους τους επιβαίνοντες, μη χρήση κράνους από οδηγό και συνοδηγό, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών, χρήση κινητού τηλεφώνου.
Οι παραβάσεις θα έχουν διαβαθμισμένα – και πάντως όχι υψηλά – χρηματικά πρόστιμα σε συνδυασμό με διοικητικές κυρώσεις.

2) Διαχωρισμός των κυρώσεων με βασικό κριτήριο διαφοροποίησης την οδηγική συμπεριφορά ή την κατάσταση του οχήματος
Παράδειγμα: Στην περίπτωση οχήματος με ληγμένο ΚΤΕΟ, οχήματος που δεν λειτουργούν οι φανοί ή κυκλοφορεί με σπασμένους καθρέφτες θα «τιμωρείται» το όχημα π.χ. με αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας.

Στην περίπτωση παράβασης που σχετίζεται με την οδηγική συμπεριφορά, οι κυρώσεις θα επιβάλλονται στον οδηγό. Η ευθύνη όμως θα πρέπει να επιμεριστεί και σε όσους η πολιτεία έχει αναθέσει την υποχρέωση ελέγχου για την κατάσταση των οχημάτων, δηλαδή στα ΚΤΕΟ.

Σύμφωνα με το υπ. Υποδομών και Μεταφορών, από την ίδρυση τους, το 2001, τα 204 ιδιωτικά και 28 δημόσια παραμένουν ανεξέλεγκτα, όσον αφορά την ποιότητα των ελέγχων τους. Στην Ελλάδα, με έναν από τους πιο γηρασμένους στόλους της Ευρώπης το ποσοστό απόρριψης (επανελέγχου) στα ΚΤΕΟ είναι 4,5%, όταν στη Γερμανία είναι 35,5%.

Ένα στα τρία οχήματα δεν προσέρχεται για έλεγχο. Για τον αμελή ιδιοκτήτη, αν παρέλθει η διετία, το πρόστιμο εκπρόθεσμου (65€) ισούται με το κόστος ελέγχου που δεν έγινε, άρα καθίσταται συμφέρον.Έτσι, στο νομοσχέδιο για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας θα υπάρξει διάταξη για τη δημιουργία Μητρώου Εποπτών ΚΤΕΟ.

Οι επόπτες ΚΤΕΟ θα είναι διαπιστευμένοι ιδιώτες μηχανικοί Π.Ε. οι οποίοι θα πραγματοποιούν επανέλεγχο on the spot, στην «πόρτα» του ΚΤΕΟ, του οχήματος που μόλις διήλθε με επιτυχία. Σε όσα οχήματα διαπιστωθεί ότι έγιναν πλημμελείς έλεγχοι θα υπάρχουν κυρώσεις που υπό προϋποθέσεις θα φθάνουν και στην αφαίρεση της άδειας λειτουργίας. Επιπλέον, θα αυστηροποιηθεί το πρόστιμο για τον πλημμελή ιδιοκτήτη, ενώ θα επιβάλλονται και διοικητικές κυρώσεις όπως αφαίρεση των στοιχείων κυκλοφορίας.

3) Μείωση της μέσης ταχύτητας κίνησης στις αστικές περιοχές
Όταν ένα αυτοκίνητο κινείται με ταχύτητα 30 χλμ./ώρα η πιθανότητα θανάσιμου τραυματισμού πεζού, τον οποίο θα χτυπήσει, είναι 10%. Εάν το αυτοκίνητο κινείται με 50 χλμ./ώρα, η πιθανότητα θανάσιμου τραυματισμού του πεζού εκτοξεύεται στο 80%.

Για τον λόγο αυτό, το ανώτατο επιτρεπόμενο όριο ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές θα κατέβει στα 30χλμ/ώρα.

4) Διασφάλιση της επιβολής και είσπραξης του προστίμου
Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σε συνεργασία με τα Υπουργεία Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Προστασίας του Πολίτη και Οικονομικών έχει ξεκινήσει τον επανασχεδιασμό και την υλοποίηση με ηλεκτρονικά μέσα της διαδικασίας βεβαίωσης και είσπραξης των παραβάσεων του Κ.Ο.Κ.
Ο στόχος είναι διττός: ο τερματισμός του καθεστώτος της γενικευμένης πεποίθησης ατιμωρησίας και η αύξηση των εσόδων των ΟΤΑ.

Κάθε παραβάτης του ΚΟΚ θα γνωρίζει ότι θα πρέπει να καταβάλει το προβλεπόμενο πρόστιμο και η διοικητική διαδικασία θα έχει ως εξής:

1. Βεβαίωση και καταχώρηση των παραβάσεων του ΚΟΚ με ηλεκτρονικά μέσα.
2. Πρόβλεψη ώστε η ευθύνη για παράβαση που επιβάλλεται απουσία του οδηγού (κάμερες, ραντάρ) να αποδίδεται στον ιδιοκτήτη του οχήματος.
3. Δυνατότητα ηλεκτρονικής πληρωμής της παράβασης μέσω e banking ή ATM.
4. Βεβαίωση της υπερήμερης οφειλής στο TAXIS

Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας, τα πρόστιμα του Κ.Ο.Κ. έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα και αποτελούν πόρους των ΟΤΑ στην περιοχή των οποίων συντελέστηκε η παράβαση.

Προτείνεται η θεσμοθέτηση ενός Εθνικού Ταμείου Οδικής Ασφάλειας. Τα ποσά από τα πρόστιμα του ΚΟΚ θα εξακολουθούν να αποδίδονται υπέρ του οικείου ΟΤΑ, αλλά θα διασφαλίζεται ότι θα επενδύονται σε πολιτικές ενίσχυσης της οδικής ασφάλειας στο πλαίσιο υλοποίησης των ΣΒΑΚ.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του ταμείου θα είναι:

1. Σύσταση νομικού προσώπου υπό την εποπτεία του Υπουργείου Εσωτερικών με συμμετοχή εκπροσώπων των Υπουργείων Οικονομικών και Υποδομών και Μεταφορών και της ΚΕΔΕ.
2. Το Ταμείο θα είναι ο βασικός μηχανισμός συλλογής των χρηματικών ποσών από τα πρόστιμα του ΚΟΚ. Θα κατανέμει τα ποσά στους Δήμους με βάση τη γεωγραφική κατανομή των προστίμων.
3. Οι Δήμοι θα δίνουν αναφορά στο Ταμείο για τις δράσεις οδικής ασφάλειας που υλοποιούν.
4. Το Ταμείο θα εγκαθιδρύσει μηχανισμό εποπτείας των δράσεων οδικής ασφάλειας στη βάση δεικτών επίτευξης/επίδοσης.
5. Θα παρέχει τεχνογνωσία και συμβουλευτικό ρόλο στους Δήμους

5) Καθιέρωση ηλεκτρονικής διαδικασίας για την παρακολούθηση των παραβάσεων του Κ.Ο.Κ.
Πρώτον, μέσω του ανασχεδιασμού του συστήματος, ο παραβάτης θα γνωρίζει ότι οι προβλεπόμενοι πόντοι θα καταγράφονται σε εύλογο χρόνο.
Δεύτερον, θα γίνει εφικτή η άμεση online ενημέρωση των οδηγών για την καταγραφή των παραβάσεών τους και των πόντων που έχουν στο point system.
Τρίτον, η Τροχαία θα έχει τη δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης για την οδηγική συμπεριφορά όλων των οδηγών.
Τέταρτον, θα αντλούνται στατιστικά στοιχεία για το είδος και τη συχνότητα της παραβατικότητας των Ελλήνων οδηγών.