Πραγματοποιήθηκε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Νικολάου  Κοζάνης εκδήλωση προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών παρουσία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σερβίων και Κοζάνης κ. Παύλου, της Διευθύντριας Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κας Παπαδοπούλου Δέσποινας και του Διευθυντή Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κου Παπαευαγγέλου Αθανασίου. Ο Διευθυντής του Μουσικού Σχολείου Σιάτιστας κος Κουτσογιώτας Χρήστος εκφώνησε επίκαιρο λόγο με θέμα <<Οι Τρεις Ιεράρχες, η ασθένεια, ο πόνος και οι δοκιμασίες της ζωής>>, στον οποίο ανέφερε περιστατικά από τη ζωή των Τριών Ιεραρχών που δείχνουν τον τρόπο που οι άγιοι αντιμετώπισαν τις δυσκολίες αυτές. Ο λόγος ήταν αφιερωμένος σε πέντε κληρικούς της περιοχής που αποδήμησαν εις Κύριον το τελευταίο χρονικό διάστημα.

Λόγος που εκφωνήθηκε κατά την εορτή των Τριών Ιεραρχών στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Κοζάνης το Σάββατο 31-1-2021

Στις 30 Ιανουαρίου τιμάμε τρεις από τις μεγαλύτερες μορφές της ορθοδοξίας, τους μεγάλους πατέρες της εκκλησίας μας. Θεωρούνται πατέρες οι τρεις ιεράρχες. Σπουδαιότεροι από τους φυσικούς πατέρες.Οι φυσικοί πατέρες μας χαρίζουν <<το ζην>>, οι τρεις ιεράρχες το <<ευ ζην>> και το <<αιωνίως ζην>>. Θεωρούνται προστάτες της ελληνικής παιδείας ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, ο Μέγας Βασίλειος και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος.

Το θέμα της ομιλίας λόγω της επικαιρότητας είναι <<οι τρεις ιεράρχες, η ασθένεια, ο πόνος και οι δοκιμασίες της ζωής>>. Η ομιλία αφιερώνεται σε πέντε γνωστούς μου κληρικούς, οι οποίοι αντιμετώπισαν με γενναιότητα, πίστη και υπομονή την ασθένεια και αποδήμησαν εις Κύριον το τελευταίο χρονικό διάστημα. Πρόκειται για τον μακαριστό μητροπολίτη Καστοριάς κυρό Σεραφείμ, τον αγωνιστή ιεροκύρηκα της ιεράς μητρόπολης Σερβίων και Κοζάνης πατέρα  Αυγουστίνο, τον πνευματικό του και μεγάλο ασκητή στην Ιερά Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους πατέρα Πανάρετο, τον φιλάνθρωπο παπά Βασίλη της Γεράνειας Σιάτιστας και τον πράο και ταπεινό ιερομόναχο πατέρα Χριστοφόρο της Ιεράς Μονής Αγίας Τριάδας Σπαρμού Ολύμπου.

Στη ζωή μας ο πόνος και η χαρά είναι πάντοτε μαζί. Αυτό στην εκκλησιαστική γλώσσα λέγεται <<χαρμολύπη>> ή <<σταυροαναστάσιμη κατάσταση>>.  Ο ίδιος ο Χριστός μας είπε ότι <<στον κόσμο θα έχετε θλίψεις αλλά να έχετε θάρρος, εγώ νίκησα τον κόσμο>>. Πώς αντιμετώπισαν όμως οι τρεις ιεράρχες τον πόνο και τις δοκιμασίες της ζωής;

Γράφει ο μέγας Βασίλειος στο φίλο του γιατρό Μελέτιο <<Πυρετοί συνεχείς εξασθένησαν τόσο το σώμα μου και το αδυνάτησαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε να νομίζω ότι εγώ ο ίδιος είμαι λεπτότερος από τον εαυτό μου…Έτσι…αισθάνομαι τόσο εξαντλημένος και αδύνατος όπως ένας ιστός αράχνης. Γι’αυτό και δεν μπορώ να περπατήσω…Είμαι αναγκασμένος να μένω συνεχώς σε ένα δωμάτιο, κλεισμένος. Και να περιμένω την άνοιξη…Εάν με διασώσει ο κύριος θα σπεύσω να σε συναντήσω και να σε αγκαλιάσω με όλη μου την καρδιά.Μόνο προσεύχου η ζωή μου να τακτοποιηθεί σύμφωνα με εκείνο, που είναι καλύτερο για την ψυχή μου>>.

Ο φιλάσθενος άγιος, ο οποίος έφυγε από αυτή τη ζωή σε ηλικία 49 ετών αντιμετώπισε την ασθένειά του με υπομονή, προσευχή, δίνοντας προτεραιότητα στη σωτηρία της ψυχής και έχοντας αφήσει τον εαυτό του με τέλεια εμπιστοσύνη στα χέρια του Θεού. Ιδρυτής του πρώτου δημοσίου νοσοκομείου στον κόσμο περιέθαλπε με τις ιατρικές γνώσεις που διέθετε ο ίδιος προσωπικά τους ασθενείς και ιδιαίτερα τους λεπρούς ενισχύοντάς τους ψυχικά. Πόση μεγάλη αγάπη είχε ο άγιος προς τους λεπρούς, τους οποίους η κοινωνία μέχρι και τη σύγχρονη εποχή τους έβλεπε ως μίασμα και τους απομόνωνε σε ειδικούς χώρους.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος περιγράφει την κατάστασή του. <<Είμαι πικραμένος πολύ. Δεν έχω το Βασίλειο. Δεν έχω τον Καισάρειο. Ο θάνατος μου πήρε και τον πνευματικό και τον κατά σάρκα αδελφό. Μαζί με το Δαυίδ ψάλλω θλιμμένος. Ο πατήρ μου και η μήτηρ μου εγκατέλειπόν με. Η σωματική μου υγεία είναι σε κακή κατάσταση. Τα γηρατειά βαραίνουν επάνω μου…Οι φίλοι έχουν χαθεί. Τα της εκκλησίας είναι αποίμαντα. Χάθηκε το καλό. Θρασύ το κακό…Πονώ για την αρρώστεια μου αλλά και χαίρω. Χαίρω όχι γιατί πονώ αλλά γιατί μπορώ να είμαι διδάσκαλος υπομονής και καρτερίας στους άλλους… Μέσα στα βάσανά μου κερδίζω την υπομονή και την διάθεση ευχαριστίας προς τον Θεό. Τον ευχαριστώ για τις αρρώστιες μου, όπως και για τα ευχάριστα της ζωής μου.

Βαρύς ο σταυρός για τον Άγιο Γρηγόριο. Πνευματικός και Σωματικός. Ο πνευματικός πόνος είναι πολύ μεγαλύτερος από τον σωματικό. Αλλά ο Άγιος μέσα στον μεγάλο του πόνο νοιώθει και κάτι παράδοξο για πολλούς. Νοιώθει χαρά γιατί όπως λέει και ο σύγχρονος Άγιος Παΐσιος «Αν ο άνθρωπος ακουμπήσει την πίκρα του πόνου του στον γλυκύ Ιησού, οι πίκρες και τα φάρμακα του μεταβάλλονται σε μέλι». Ο Άγιος με την θερμή του προσευχή βρίσκει παρηγοριά στην ψυχή του. Ευχαριστεί το Θεό για όλα, ακόμα και για τις δοκιμασίες του, γιατί γνωρίζει ως μεγάλος Θεολόγος τον λόγο του Απόστολου Παύλου: «Όσα υποφέρουμε κατά το διάστημα της παρούσας ζωής δεν είναι άξια κατά κανένα τρόπο να συγκριθούν προς τη δόξα που θα αποκαλυφθεί και δοθεί σε εμάς».

Ο τρίτος ιεράρχης, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος αντιμετωπίζει απίστευτες δοκιμασίες. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς. Μπορεί ο Άγιος να κατέκτησε με το λόγο και το έργο του τις καρδιές του λαού, εξόργισε όμως με το ελεγκτικό του κήρυγμα την αυτοκράτειρα Ευδοξία, τους άρχοντες και τους πολιτικούς, με αποτέλεσμα να εξοριστεί. Πάνω από τρία χρόνια κράτησε η εξορία του, η υγεία του κλονίστηκε, καθώς τον ανάγκαζαν να βαδίζει καθημερινά πολλά χιλιόμετρα κάτω από άσχημες καιρικές συνθήκες. Εξαντλημένος από τις πολλές κακουχίες και σοβαρά άρρωστος πέθανε καθοδόν προς την εξορία δοξάζοντας το Θεό.

Ο πολύπαθος Άγιος αντιμετώπισε με μεγάλη γενναιότητα και υπομονή τις πολύ μεγάλες δοκιμασίες γιατί έπαιρνε δύναμη από τη μεγάλη του πίστη, που είναι πηγή υπομονής και ψυχικού ηρωισμού.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι μέσα από τη μεγάλη του δοκιμασία, βρίσκει το κουράγιο να στηρίξει τη μαθήτρια του διακόνισσα Ολυμπιάδα, η οποία ήταν πολύ λυπημένη για την εξορία του. Της γράφει: «Μην απελπιστείς, λοιπόν, παρακαλώ. Διότι Ολυμπιάς ένα είναι το φοβερό, ένας ο πειρασμός, η αμαρτία μόνο. Όλα τα άλλα είναι μύθος, είτε συκοφαντίες, είτε λοιδορίες, είτε κατηγορίες, είτε δημεύσεις, είτε εξορίες, είτε ξίφη ακονισμένα.. Όποια είναι αυτά είναι πράγματι πρόσκαιρα και φθαρτά, συμβαίνουν στο σώμα και δεν παραβλάπτουν την άγρυπνη ψυχή.. Ούτε έπαυσα να λέω, ούτε θα παύσω ότι ένα είναι το θλιβερό μόνο, η αμαρτία. Όλα τα άλλα είναι σκόνη και καπνός».

Ήταν λοιπόν και οι τρεις Ιεράρχες ασθενικής κράσης στο σώμα, πανίσχυροι όμως στη ψυχή και ατρόμητοι. Νίκησαν τους αιρετικούς, συγκρούστηκαν με την εξουσία, όταν κινδύνευε η Ορθόδοξη πίστη και όταν έβλεπαν την αδικία. Είχαν ένα τεράστιο φιλανθρωπικό και συγγραφικό έργο. Ποτέ όμως δεν υπερηφανεύτηκαν για τα επιτεύγματά τους, ούτε για τα αξιώματά τους, παρά μόνο για την ασθένεια τους διδάσκοντας έμπρακτα την μεγαλύτερη αρετή, την ταπείνωση. Τι θα ήταν άραγε η εκκλησία χωρίς το Μέγα Αθανάσιο, τον Μέγα Βασίλειο, τον Άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο, τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο;

Σήμερα που λόγω της πανδημίας το ζόφος του φόβου καλύπτει τον κόσμο ολόκληρο, η Ορθόδοξη πίστη βάλλεται, η επιστήμη υποκαθιστά πολλές φορές τη Θεολογία, θεοποιώντας τον εαυτό της, η ελευθερία περιορίζεται, η παιδεία έχει χάσει το πραγματικό μήνυμά της, το αισιόδοξο μήνυμα που στέλνουν οι Τρεις Ιεράρχες είναι επίκαιρο όσο ποτέ. Η πρόνοια του Θεού δε θα εγκαταλείψει την ανθρωπότητα.

Δεν αρκεί, όμως, να υμνούμε μόνο τους τρεις Ιεράρχες. Είναι ανάγκη να τους μιμηθούμε και να σταθούμε φύλακες και φρουροί της Εκκλησίας, της Ορθοδοξίας, της παιδείας, της νέας γενιάς.

Κουτσογιώτας Χρήστος, Θεολόγος

Διευθυντής Μουσικού Σχολείου Σιάτιστας