Υπό το φόβο μιας νέας έξαρσης της πανδημίας, που δε θα μπορούσε εύκολα να τεθεί υπό έλεγχο, με δραματικές συνέπειες και για τα νοσοκομεία, βρίσκονται ειδικοί και κυβέρνηση, έχοντας θορυβηθεί, από τον εντοπισμό μεταλλάξεων του κοροναϊού και δη του νοτιοαφρικανικού στελέχους, που ανιχνεύθηκε μας την Κυριακή στη Θεσσαλονίκη.

Η συγκεκριμένη μετάλλαξη προβληματίζει  για την υψηλότερη μεταδοτικότητά της αλλά και την πιθανή ανθεκτικότητά της στα εμβόλια, την ώρα που η επιδημιολογική κατάσταση στη χώρα μας και ειδικά στην Αθήνα, φαίνεται πως επιδεινώνεται συνεχώς και οι καιρικές συνθήκες ευνοούν τη διασπορά του κοροναϊού.

Ενδεικτικό είναι ότι σήμερα σε σύσκεψη υπό τον υπουργό Υγείας Βασίλη Κικίλια, στο επίκεντρο τέθηκε το επιχειρησιακό σχέδιο προετοιμασίας του Εθνικού Συστήματος Υγείας για το ενδεχόμενο ενός τρίτου κύματος της πανδημίας.

Οι λοιμωξιολόγοι, τονίζουν ότι ο Φεβρουάριος και ο Μάρτιος,  είναι κρίσιμοι και ασταθείς μήνες, αφήνοντας ανοιχτό ακόμη και το ενδεχόμενο ενός ολικού lockdown σύντομα.

Tα γυμνάσια και τα Λύκεια (εκτός από αυτά στις κόκκινες περιοχές), άνοιξαν σήμερα ξανά τις πόρτες τους, εν μέσω όμως της συζήτησης για πιθανό νέο κλείσιμό τους με κύρια αιτία την ραγδαία εξάπλωση των μεταλλάξεων του κοροναϊού.

Μέχρι στιγμής έχουν ανιχνευθεί στη χώρα  107 κρούσματα της βρετανικής μετάλλαξης και ένα κρούσμα της νοτιοαφρικανικής, με τους επιστήμονες να τις χαρακτηρίζουν «κορυφή του παγόβουνου» και να μιλούν ακόμη και για επιστροφή στην εποχή της Ουχάν. Σε κάθε περίπτωση όμως τονίζουν την ανάγκη να συνεχισθούν οι εμβολιασμοί και να τηρούνται ευλαβικά τα μέτρα προστασίας από τον κοροναϊό.

Ανοιχτό το ενδεχόμενο καθολικού lockdown

Tόσο η κυβέρνηση όσο και η Επιτροπή των Εμπειρογνωμόνων, έχουν ανησυχήσει βαθύτατα από την ανίχνευση μεταλλαγμένων στελεχών του ιού, για τα οποία δεν υπάρχουν επαρκείς μελέτες πλην του ότι είναι πολύ πιο μεταδοτικά και ενδεχομένως πιο επικίνδυνα, αλλά και για το γεγονός ότι οι πολίτες δείχνουν απροθυμία να περιορίσουν στις απολύτως αναγκαίες τις μετακινήσεις εκτός σπιτιού.

Υπό αυτό το πρίσμα αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο για νέα αυστηρότερα μέτρα, ακόμη και για καθολικό lockdown σύντομα.

«Λαμβάνουμε προληπτικά μετρά προσπαθώντας να προλάβουμε το ολικό lockdown, αλλά αν δεν τα καταφέρουμε δε θα διστάσουμε» δήλωσε στον Σκάι ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης. «Πρέπει να συνηθίσουμε ότι θα ανοίγουμε και θα κλείνουμε ανάλογα με τα επιδημιολογικά δεδομένα» ξεκαθάρισε, διευκρινίζοντας ότι το 70% της επικρατείας στο λιανικό εμπόριο λειτουργεί, ενώ στις κόκκινες περιοχές το λιανικό εμπόριο λειτουργεί με παράδοση έκτος και εντός, αλλά κι εκεί δεν είναι κλειστή η αγορά.

«Η αγορά δεν πήγε στο μηδέν το Σάββατο στην Αττική έκανε 50% με 60% του τζίρου του προηγούμενου Σαββάτου, αλλά χωρίς εικόνα συνωστισμού» εξήγησε ο υπουργός.

Όπως επισήμανε ο Άδωνις Γεωργιάδης, η αύξηση των κρουσμάτων είναι διακριτή, αλλά όχι τραγική, το ΕΣΥ αντέχει ακόμα, οι κλίνες ΜΕΘ απελευθερώνονται περισσότερο, οι εισαγωγές είναι ελέγξιμες, αυτό που μας απασχολεί είναι η μετάλλαξη. Πήραμε προληπτικά και κοκκίνισε η αττική για να μελετηθεί η μετάλλαξη από τους επιστήμονες.

Στο ίδιο μήκος κύματος, ο καθηγητής λοιμωξιολογίας Νίκος Σύψας και μέλος της επιτροπής λοιμωξιολόγων του υπουργείου Υγείας, εξηγώντας ότι εαν δούμε απότομη αύξηση στην Ελλάδα,  με ένα καθολικό lockdown, θα «σπάσει» η πανδημία.

Όπως ανέφερε δυστυχώς τώρα πλέον αλλάζουμε κεφάλαιο και μπαίνουμε στην εποχή των μεταλλάξεων υπό την έννοια ότι οι ιοί τείνουν να μεταλλάσσονται για να προσαρμόζονται καλύτερα και να μολύνουν περισσότερο.

«Αυτό κάνει και ο ιός αυτός. Υπάρχουν 3 μεταλλάξεις αυτή την στιγμή οι οποίες μολύνουν περισσότερο. Είναι η βρετανική, της Αφρικής και της Βραζιλίας».

Η μετάλλαξη είναι παντού, από την Κρήτη μέχρι την Βόρεια Ελλάδα

Ο κ. Σύψας τόνισε πως δυστυχώς στην Ελλάδα μετά από έλεγχο δειγμάτων τα οποία ήταν από τις 12 μέχρι και τις 27 Ιανουαρίου βρέθηκαν από τα 187 δείγματα που ελέγχθηκαν το 60% βρέθηκε να έχει μετάλλαξη. Όπως ο ίδιος υπογράμμισε δεν ήταν τυχαία δείγματα αλλά ήταν δείγματα που υπήρχε μεγάλη κλινική υποψία.

Το πρόβλημα όμως είναι ότι δυστυχώς η μετάλλαξη είναι εδώ, είναι παντού επεσήμανε ο κ. Σύψας. Από την Κρήτη μέχρι και την Βόρεια Ελλάδα.

Ερωτηθείς αν αυτές οι μεταλλάξεις είναι επικίνδυνες, αναφερόμενος στην βρετανική και νοτιοαφρικανική δήλωσε πως υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις – παρόλο που δεν είναι πλήρως αποδεδειγμένο όπως σημείωσε – ότι είναι περισσότερο  μεταδοτική αυτή η μετάλλαξη και όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο συνδυάζεται και με μεγαλύτερη θνησιμότητα.

«Η κορυφή του παγόβουνου»

«Οι μεταλλάξεις μεταδίδονται εύκολα και μοιραία θα παρακολουθήσουμε την εξάπλωσή τους σε όλο τον κόσμο» δήλωσε ο καθηγητής Μικροβιολογίας Σχολής Δημόσιας Διοίκησης παν. Δυτικής Αττικής, Αλκιβιάδης Βατόπουλος  μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα Μega» ενώ σχολιάζοντας το πώς μπορεί να βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη η αφρικανική μετάλλαξη του κοροναϊού, έκανε λόγο για «κορυφή του παγόβουνου που συνήθως υπάρχει και δεν βλέπουμε».

«Το σημαντικό μήνυμα είναι όσο περισσότερο κυκλοφορεί ο ιός, όσο τα μέτρα πρόληψης παραμένουν ατελή και όσο καθυστερεί ο εμβολιασμός, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανιστούν μεταλλάξεις οι οποίες και ανθεκτικές είναι και διασπείρονται πιο γρήγορα. Πρόκειται για μία μάχη του ιού απέναντι στον άνθρωπο» τόνισε ο κ. Βατόπουλος δηλώνοντας πως ακόμα δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία για τη συγκεκριμένη μετάλλαξη του κοροναϊού.

Ο πρώτος που διαγνώστηκε με τη νοτιοαφρικανική μετάλλαξη του κοροναϊού είναι ένας 36χρονος κληρικός της Μητρόπολης Νεαπόλεως, ο οποίος διακονούσε και σε άλλες περιοχές της Δυτικής Θεσσαλονίκης. Έχει προς το παρόν ήπια συμπτώματα και παραμένει σε κατ’ οίκον περιορισμό.

Ο  εν λόγω κληρικός είχε νοσήσει πριν από λίγους μήνες από κοροναϊό και τότε είχε περάσει τη νόσο με ήπια συμπτώματα.

Ανησυχητικό θεωρείται και το γεγονός ότι ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο πώς προέκυψε το νοτιοαφρικανικό στέλεχος της μετάλλαξης στον συγκεκριμένο χώρο, ιδίως όταν ο άνθρωπος που επιμολύνθηκε δεν είχε ταξιδέψει στο Εξωτερικό, αλλά και επειδή η αυξημένη παρουσία των μεταλλαγμένων ιών συνδέεται με την επέλαση του τρίτου πανδημικού κύματος.

Την ίδια ώρα, υπάρχουν πληροφορίες για ακόμα ένα ύποπτο κρούσμα νοτιαφρικανικής μετάλλαξης στην πόλη της Θεσσαλονίκης, όπως μεταδίδει το MEGA.

Προβλέψεις για επιτάχυνση της πανδημίας και ανησυχία για τα εμβόλια

Οι λοιμωξιολόγοι στην πλειοψηφία τους εμφανίζονται, απαισιόδοξοι ως προς την εξέλιξη της πανδημίας το επόμενο διάστημα και ανησυχούν για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων απέναντι στις μεταλλάξεις τους κοροναϊού.

Σύμφωνα με τον κ. Σύψα, δυστυχώς ειδικά για την νοτιαφρικανική μετάλλαξη υπάρχουν ισχυρότατες ενδείξεις ότι τα εμβόλια είναι λιγότερο αποδοτικά.« Όχι καθόλου αλλά πολύ λιγότερο» επεσήμανε χαρακτηριστικά.

Όπως εξήγησε,  αυτό, οι ειδικοί το γνωρίζουν από δυο μεγάλες κλινικές μελέτες στο πεδίο που υπάρχουν, της Johnson και της Novamax  που γίνονται στη Νότιο Αφρική και έδειξαν με μεγάλη σαφήνεια ότι το εμβόλιο είναι πολύ λιγότερο αποτελεσματικό. «Συγκριμένα αυτά τα δύο εμβόλια είναι περίπου 90% στην Αγγλία και Βόρεια Αμερική και 50% ή και κάτω από 50% στην Νότιο Αφρική. Άρα μιλάμε για μεγάλη πτώση αλλά παρόλα αυτά κάπως προστατεύουν», είπε χαρακτηριστικά.

Ο κ. Σύψας, τόνισε πως στην Ελλάδα έχουμε το εμβόλιο της Pfizer προς το παρόν και υπάρχουν μελέτες – όχι πεδίου αλλά εργαστηριακές – που δείχνουν ότι το εμβόλιο αυτό είναι αποτελεσματικό ακόμα και με τις μεταλλάξεις. «Αυτό όμως μένει να το δούμε και στην πραγματική ζωή και όχι στο εργαστήριο»

Ερωτηθείς για το αν με αυτά τα δεδομένα χρειαστεί και μια δόση αργότερα ανέφερε πως ήδη όλες οι μεγάλες εταιρίες που φτιάχνουν τα εμβόλια ετοιμάζονται για το επόμενο βήμα και αυτό συνίσταται σε μια τρίτη δόση του εμβολίου το οποίο θα είναι ελαφρώς τροποποιημένο έτσι ώστε να καλύπτουν και τις μεταλλάξεις.

Ξαναγυρνάμε στην εποχή της Oυχάν

Σχετικά με το αν υπάρχει περίπτωση κάποιος που έχει ήδη νοσήσει με τον κανονικό κοροναϊο να ξανανοσήσουν με κάποια από αυτές τις μεταλλάξεις δήλωσε πως δυστυχώς υπάρχει αυτή η πιθανότητα και ο ιός να παρακάμψει την προηγούμενη ανοσία. Οπότε στην περίπτωση αυτή είναι σαν να έχουμε στην Ελλάδα έναν καινούργιο ιό. Ξαναγυρνάμε πάλι στην εποχή της  Ουχάν. Δηλαδή έχουμε ένα καινούργιο ιό για τον οποίο δεν έχουμε ανοσία και οποίος επεκτείνεται ταχύτατα στον πληθυσμό.

Όπως ο ίδιος τόνισε αν επικρατήσει το στέλεχος της Νοτίου Αφρικής στην Ελλάδα είναι προφανές ότι η προηγούμενη νοσηση δεν μας καλύπτει. Έχουμε ένα καινούργιο ιό και τα εμβόλια δεν μας καλύπτουν. Δεν ξεκινάμε ακριβώς στο μηδέν αλλά πολύ κοντά στο μηδέν. «Είναι ένας καινούργιος ιός που δεν τον γνωρίζουμε και ίσως μας μολύνει περισσότερο από τον παλιό».

Ερωτηθείς αν υπάρχει περίπτωση παράτασης της πανδημίας λόγω των νέων δεδομένων ο ίδιος είπε πως αν οι μολύνσεις με την βρετανική μετάλλαξη φτάσει στο30% και εφόσον υποθέσουμε ότι όντως είναι περισσότερος μεταδοτικός κατά 50%  τότε πρέπει να αναμένουμε μέχρι τον Φεβρουάριο απότομη και μεγάλη αύξηση της επιδημίας ενώ τόνισε πως και η άνοδο που είδαμε τον Ιανουάριο ίσως να οφείλεται στην μετάλλαξη όπως συμβαίνει στην Βρετανία και Πορτογαλία. Η μεγάλη αύξηση των κρουσμάτων φαίνεται ότι οφείλεται στο στέλεχος αυτό το οποίο ανιχνεύουμε τώρα στην Ελλάδα.

Σχετικά με το άνοιγμα γυμνασίων λυκείων και το αν αυτό θα επηρεάσει την κατάσταση ο ίδιος υπογράμμισε πως πηγαίνουμε με στοιχεία ανά εβδομάδα και έτσι κρίναμε την Παρασκευή ότι είναι ένα ρίσκο που μπορούμε να πάρουμε ενώ σημείωσε ότι αυτή την βδομάδα θα δούμε την επίδραση του λιανεμπορίου. «Ο ιός μας υπαγορεύει τις αποφάσεις που παίρνουμε και είναι απρόβλεπτος

Είναι σημαντικό έστω και με χαμηλούς ρυθμούς να συνεχίζονται οι εμβολιασμοί ενώ είπε ότι το εμβόλιο εκτιμά ότι θα υπάρχουν εγκρίσεις και από άλλα δυο εμβόλια και ότι τον Απρίλιο θα έχουμε μαζικές δόσεις εμβολίων καταφέρνοντας μέχρι το καλοκαίρι να εμβολιαστούν οι υγειονομικοί και οι ευπαθείς ομάδες.

Σχετικά με το εμβόλιο Κίνας και Ρωσίας ανέφερε πως δεν έχει γνώμη καθώς δεν υπάρχουν στοιχεία που να έχουν βγει γι’ αυτό και ότι δεν έχουν κάνει αίτημα στον EMA.

«Κάθε εβδομάδα είναι κρίσιμη»

«Κάθε εβδομάδα που περνάει είναι κρίσιμη» τόνισε από τη μεριά του ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας ΕΚΠΑ, Νίκος Θωμαϊδης δηλώνοντας πως από την εβδομάδα των Χριστουγέννων μέχρι και σήμερα συστηματικά παρατηρείται αύξηση του ιικού φορτίου στα λύματα, με την τελευταία εβδομάδα να είναι η πιο ανησυχητική καθώς παρατηρήθηκε αύξηση της τάξεως του 42%.

«Αυτό το οποίο αναμένεται να συμβεί μέσα στην επόμενη εβδομάδα είναι αύξηση των κρουσμάτων, πράγμα το οποίο σαφώς οφείλεται στο άνοιγμα των οικονομικών δραστηριοτήτων, στην επιστροφή του κόσμου σε χώρους εργασίας και στην αύξηση της κινητικότητας»  δήλωσε μεταξύ άλλων ο ίδιος.

Ως προς το αν αναμένεται να ληφθούν πιο αυστηρά μέτρα για την αναχαίτιση του κοροναϊού, ο κ. Βατόπουλος υπογράμμισε πως πρόκειται για μια λεπτή ισορροπία ανάμεσα  στην αντικειμενική ανάγκη να λειτουργήσει η κοινωνία και στο υγειονομικά ασφαλές. «Είναι σαφές ότι όσο αυξάνεται η κινητικότητα τόσο θα αυξάνονται τα κρούσματα» είπε χαρακτηριστικά.