Του Θοδωρή Καραουλάνη / euractiv.gr

Ένα εξαιρετικό, βραβευμένο έργο που «έσπασε» την απομόνωση πολλών ορεινών, νησιωτικών και άλλων «μειονεκτικών» περιοχών της χώρας, προσφέροντας σε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες πρόσβαση στο Internet και σε ευρυζωνικές υπηρεσίες, είναι το Rural Broadband που χρηματοδοτήθηκε από κεφάλαια του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Το έργο που είχε τη μορφή ΒΟΤ (Build, Operate, Transfer), αποτελεί μια επιτυχημένη Σύμπραξη Δημοσίου – Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και ένα από τα μεγαλύτερα στην κατηγορία των ΣΔΙΤ σε όλη την Ευρώπη. Ολοκληρώθηκε στα τέλη του 2019, αν και στο μεγαλύτερο τμήμα του, που αφορούσε στη Νότια και Βόρεια Ελλάδα, ήταν έτοιμο από το 2018. Ο προϋπολογισμός του ανήλθε τελικά σε 161 εκατομμύρια ευρώ και αποσκοπούσε στη μείωση του ψηφιακού, ευρυζωνικού χάσματος που παρατηρείται σε αρκετές αγροτικές και άλλες δυσπρόσιτες περιοχές της χώρας.

Το συνολικό κόστος υλοποίησης του έργου ανέρχεται σε 199.715.754,00 ευρώ, με τα 161.061.091,94 ευρώ από αυτά να να καλύπτονται μέσω συγχρηματοδότησης από τα διαρθρωτικά και επενδυτικά ταμεία της ΕΕ (περίπου 148 εκατ. ευρώ) και εθνικούς πόρους.

Το έργο υλοποιήθηκε πρακτικά σε δύο προγραμματικές περιόδους:

• Κατά την 1η φάση υλοποίησης ΕΣΠΑ 2007-2013, το έργο χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
• Κατά το 2ο στάδιο υλοποίησης, ΕΣΠΑ 2014-2020, η χρηματοδότηση του έργου πραγματοποιήθηκε μέσω του ΕΤΠΑ (ΕΠΑΝΕΚ) και του ΕΓΤΑΑ (ΠΑΑ), καθώς και από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Με την ολοκλήρωση του έργου, περίπου 493.000 πολίτες σε 3.680 οικισμούς, ορισμένοι εκ των οποίων έχουν μόλις μερικές δεκάδες μόνιμους κάτοικους, απέκτησαν πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες που δικαιούται κάθε πολίτης σε ένα σύγχρονο κράτος: Δηλαδή, μπορούν πλέον να έχουν Internet αλλά και να χρησιμοποιούν βασικές ευρυζωνικές υπηρεσίες όπως είναι η τηλεϊατρική, η τηλεργασία και η εκπαίδευση εξ αποστάσεως, Επίσης, για πρώτη φορά απολαμβάνουν υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας, όπως είναι η παροχή πληροφοριών, οι ψυχαγωγικές δραστηριότητες, οι εμπορικές συναλλαγές), η IP Τηλεόραση, Video and Music on demand, με ταχύτητες ως 50 Mbps download/30 Mbps upload.

Το έργο αφορούσε την παροχή ευρυζωνικών υπηρεσιών χονδρικής σε όλους τους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους με την αξιοποίηση της υποδομής (δίκτυο). Η χώρα χωρίστηκε σε τρεις γεωγραφικές περιοχές (LOTs – βλ .χάρτη) με αντίστοιχους φορείς σύμπραξης τρεις εταιρείες ειδικού σκοπού.

Ο σχεδιασμός του έργου έγινε από τη γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων ενώ αναθέτουσα αρχή του έργου ήταν η Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ ΑΕ), η οποία συνεργάστηκε με τις εταιρείες ειδικού σκοπού OTE Rural North (Βόρεια Ελλάδα – κίτρινο χρώμα στο χάρτη) και OTE Rural South (Νότια Ελλάδα – κόκκινο χρώμα) που έχουν κύριο μέτοχο τον ΟΤΕ, καθώς και την Rural Connect (Κεντρική Ελλάδα, πράσινο χρώμα), με κύριο μέτοχο την Intrakat.

Το έργο για να ολοκληρωθεί έπρεπε να ξεπεράσει αρκετές προκλήσεις και δυσκολίες καθώς στο 45% της ελληνικής επικράτειας ζει μόλις το 6% του πληθυσμού της χώρας. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που επιλέχθηκε να γίνει το έργο, καθώς δεν υπήρχε εμπορικό ενδιαφέρον για αυτοτελή εμπορική ανάπτυξη υποδομής από τις εταιρείες τηλεπικοινωνιών.

Η ταχύτητα του δικτύου μετά την ολοκλήρωση του έργου είναι 30-50mbs και αναμένεται να αποφέρει ανάπτυξη 1,2% σε περιοχές μακριά από τα αστικά κέντρα βοηθώντας κατά αυτό το τρόπο την περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας.

Η συγκεκριμένη δημόσια παρέμβαση αποτελεί απτό παράδειγμα των έργων που μπορούν να υλοποιηθούν με βάση της Πολιτική Συνοχής της ΕΕ – και μάλιστα, στη συγκεκριμένη περίπτωση, σε συνέργεια με την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Σημειώνεται ότι παράλληλα ήταν απόλυτα εναρμονισμένη με τους στόχους της Ψηφιακής Ατζέντας 2020 (Digital Agenda 2020) και συγκεκριμένα του θεματικού πυλώνα για την «πρόσβαση στο Internet με υψηλής και υπερυψηλής ταχύτητας συνδέσεις», ενώ αποτέλεσε παράλληλα δράση του Εθνικού Σχεδίου Ευρυζωνικής Πρόσβασης Επόμενης Γενιάς.

Μεταξύ των σημαντικότερων ποιοτικών ψηφιακών υπηρεσιών που θα παρέχονται μέσω των δικτύων επόμενης γενιάς σε όλη τη χώρα θεωρείται η αύξηση της παραγωγικότητας του δημόσιου τομέα, δεδομένου ότι αποτελεί το βασικό καταναλωτή ευρυζωνικών υπηρεσιών. Ειδικότερα, η συγκεκριμένη δράση Rural Broadband διαδραματίζει ήδη  σημαντικό ρόλο στη σύνδεση δημόσιων κτιρίων σε «λευκές» αγροτικές περιοχές.

Ένα απτό παράδειγμα των άμεσων αποτελεσμάτων του έργου είναι η περίπτωση των απομακρυσμένων νηπιαγωγείων και των δημοτικών σχολείων σε ορεινές τοπικές κοινότητες του νομού Πέλλας στη Βόρεια Ελλάδα, οι οποίες μέσω του ευρυζωνικού διαδικτύου είναι σε θέση να εξοπλίσουν τα σχολικά τους εργαστήρια με εκπαιδευτικά ψηφιακά μέσα. Αντίστοιχα παραδείγματα, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, υπάρχουν πλέον ορατά σε όλες τις περιοχές που κάλυψε η δράση.

«Κλειδί» για την ανταγωνιστικότητα η εύκολη και γρήγορη πρόσβαση σε ψηφιακές υπηρεσίες

Όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, η συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων καθ’όλη τη διάρκεια κατασκευής του έργου ήταν άψογη. Η προσπάθεια άρσης της απομόνωσης αυτών των περιοχών της χώρας συνιστά πολύτιμο εθνικό έργο, καθώς οι ευρυζωνικές υπηρεσίες θεωρούνται ζωτικής σημασίας για να παραμείνουν οι πολίτες στην ύπαιθρο και να σταματήσει η φυγή προς τις μεγάλες αστικές περιοχές. Στις περισσότερες περιπτώσεις δε, το βασικό κίνητρο για την ενεργοποίηση σε αυτή την κατηγορία έργων είναι η επιθυμία των επιχειρήσεων να συμβάλλουν, στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, στη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων και όχι το -όποιο και εξαιρετικά αμφίβολο- εμπορικό κέρδος.

Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στις ψηφιακές υπηρεσίες αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ενίσχυση της απασχόλησης, την ανάπτυξη της τοπικής επιχειρηματικότητας, τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και την αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος.

Το έργο βραβεύτηκε το Νοέμβριο του 2017, στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Βραβείων Ευρυζωνικότητας 2017 «European Broadband Awards 2017» που διοργανώνονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (DG CONNECT) ως το καλύτερο έργο στην Ευρώπη στην κατηγορία «Προώθηση πολιτικής συνοχής σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές». Το έργο διαγωνιζόταν μαζί με άλλα δύο έργα από την Ισπανία και τη Γερμανία, ως φιναλίστ, ενώ συνολικά στον διαγωνισμό συμμετείχαν 49 έργα από 20 χώρες.

Επίσης, βραβεύτηκε το Φεβρουάριο του 2018 από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Πληροφορικής & Επικοινωνιών WITSA στα WITSA Global ICT Excellence Award 2018 στην κατηγορία «Digital Opportunity Award».

Έρχεται το Ultrafast Broadband

Η προσπάθεια για την άρση της ψηφιακής απομόνωσης των δυσπρόσιτων αγροτικών περιοχών της χώρας θα έχει και συνέχεια. Με βάση τα νέα δεδεομένα αλλά και τον στρατηγικό σχεδιασμό της χώρας, προέκυψε το νέο έργο Ultrafast Broadband. Αποσκοπεί στην κάλυψη του μεγαλύτερου δυνατού μέρους των ημιαστικών και αγροτικών οικισμών των περιοχών παρέμβασης  που παραμένουν απομονωμένοι μετά την υλοποίηση των σχεδιαζόμενων από τον ιδιωτικό τομέα επενδύσεων και του δημόσιου έργου Rural Broadband, με ευρυζωνικές συνδέσεις με ταχύτητες τουλάχιστον 100Mbps, ή τουλάχιστον 100Mbps – αναβαθμίσιμες σε 1 Gigabit.

Περιλαμβάνει την κάλυψη με εκτεταμένο δίκτυο οπτικών ινών όσο το δυνατόν πλησιέστερα στον τελικό χρήστη. Εκτιμάται ότι το νέο έργο θα συμβάλει στην κάλυψη περί του 25% της Ελληνικής επικράτειας (περί τα 3,3 εκατ. κάτοικοι, περί τα 527.833 νοικοκυριά και περί τους 5.900 οικισμούς, στην πλειοψηφία τους μικροί και πολύ μικροί οικισμοί με πληθυσμό λίγων δεκάδων ή εκατοντάδων κατοίκων).

Ο διαγωνισμός για αυτό το έργο, που επίσης υλοποιείται με τη μεθοδολογία ΣΔΙΤ, εξελίσσεται αυτήν την περίοδο και θα αναλυθεί σε νεότερο, ειδικό ρεπορτάζ.

Rural Broadband: Internet και στο χωριό με τη βοήθεια του ΕΣΠΑ