Το διεθνές περιβάλλον, η Ευρώπη και το μέλλον της Ελλάδας

Γιάννης Μήτσιος, πολιτικός επιστήμων – διεθνολόγος

Τις μέρες που γράφονται τούτες οι γραμμές η Ελλάδα βρίσκεται με το ένα πόδι στο «γκρεμό» και θαρρείς ότι όλοι περιμένουμε το μοιραίο να έρθει και ξορκίζουμε το κακό με την ενδόμυχη σκέψη μας ότι κάτι θα γίνει  την τελευταία στιγμή και θα τα καταφέρουμε.

Θα τα καταφέρουμε άραγε και πως θα βγούμε από το σημερινό αδιέξοδο;

Αυτό είναι συνεχώς το ερώτημα του κόσμου, οι φοβίες των πολιτικών και οι αβεβαιότητες των αγορών και του ευρωοικοδομήματος.

Η κρίση που βιώνει η χώρα μας τείνει να μετατραπεί από οικονομική και πολιτική σε κρίση επιβίωσης για τον τόπο και το μέλλον του. Ένας παλιός κόσμος πεθαίνει, κυοφορείται ένας καινούριος και η γέννα είναι ακόμα μακριά. Στη ζωή, στην ιστορία και στην πολιτική όλα κρίνονται συνήθως εκ του αποτελέσματος. Το πολιτικό σύστημα που κλείνει τον κύκλο του με αποτυχία, οργή και πάταγο βασίσθηκε στο δανεισμό, την ατιμωρησία, την κομματοκρατία, τον άκρατο ρουσφετολογικό του χαρακτήρα και την υπονόμευση των πυλώνων της δημοκρατίας. Από τη μεταπολίτευση και μετά ωφελήθηκε στο μέγιστο οικονομικά μια γενιά, θυσίασε όμως το μέλλον των παιδιών της.

Η σταθερότητα  των τελευταίων σαράντα ετών  σε ευρωπαϊκό κυρίως αλλά και διεθνές  επίπεδο για τη χώρα μας λειτούργησε  ως ασπίδα προστασίας και εργαλείο ασυλίας για το πολιτικό σύστημα που δεν θέλησε να την αξιοποιήσει για το μέλλον της χώρας και των γενιών της παρά μόνο το χρησιμοποίησε για την διαιώνισή του με όλα τα μέλη της ελίτ της χώρας. Έργα έγιναν,  η χώρα άλλαξε αλλά δεν άλλαξαν οι δομές και  οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις που  αν πραγματοποιούντο όμως όλο αυτό που αποκαλείται σύστημα θα έπρεπε να είχε αυτοκτονήσει μιας και δεν θα είχε περιθώρια πλουτισμού και ρόλων. Απεναντίας λεηλατήθηκαν όλοι οι πόροι της χώρας και σήμερα ένα ΑΕΠ της χώρας 300 δις ευρώ βρίσκεται κατατεθειμένο σε τράπεζες του εξωτερικού, όσο σχεδόν το χρέος της χώρας

Και τώρα που οι δυνάμεις της ιστορίας ξύπνησαν πάλι μας βρήκαν απροετοίμαστους εμάς και την Ευρώπη. Η παγκόσμια οικονομική κρίση και η κατάρρευση των τραπεζών στις ΗΠΑ ξεγύμνωσαν την Ενωμένη  Ευρώπη και κυρίως τα μέλη της Ευρωζώνης. Η Ελλάδα αποδείχθηκε ο πιο αδύναμος κρίκος με ένα πολιτικό σύστημα κουρασμένο και ηγεσίες και πολιτικό κεφάλαιο ξεπερασμένα από τις εξελίξεις.

Η απουσία εμπνευσμένης ηγεσίας , οράματος και η διατήρηση ενός μοντέλου στην κοινωνία και στην οικονομία της Ελλάδας που βόλευε λίγους αλλά δεν δυσαρεστούσε τους πολλούς μας οδήγησε στην τελευταία πράξη του δράματος.

Ενός δράματος που συνεχίζεται για τον ελληνικό λαό, και που κανείς δεν ξέρει πως και πότε θα τελειώσει.

Παράλληλα η ευρωπαϊκή αλλά και η διεθνής σταθερότητα μπαίνουν σε τροχιά δοκιμασίας. Στην Ευρώπη το όνειρο και το όραμα μιας ευημερούσας ηπείρου αρχίζει και ξεθωριάζει και γίνεται εφιάλτης για τους ευρωπαϊκούς λαούς. Κρίσιμα ερωτήματα για την επιβίωση της και το μέλλον της ανακύπτουν χωρίς ακόμη να έχουν βρεθεί πολιτικές ομοφωνίας και συμφωνιών. Η ευρωπαϊκή οικογένεια των 27, της ΕΕ, έχει τρεις κατηγορίες νομισμάτων. Το ευρώ, την αγγλική λίρα και τα εθνικά νομίσματα των κρατών που δεν είναι στην ευρωζώνη. Τα χρέη του νότου και τα πλεονάσματα του βορρά αποτελούν πλέον βραδυφλεγείς βόμβες. Ο έλεγχος όλων των τραπεζών της Ευρώπης από την ΕΚΤ, η επιδίωξη της Γερμανίας και της Κομισιόν για κεντρικό έλεγχο όλων των προϋπολογισμών και   η μετατροπή της ΕΕ σε Ομοσπονδία με εκχώρηση εθνικής  κυριαρχίας φαντάζουν ουτοπικά στις σημερινές πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις. Πως θα επιτευχθεί μια Ομόσπονδη Ευρώπη όταν τα αποσχιστικά κινήματα αφυπνίζονται μέσα σε μια ευρωπαϊκή οικονομική κρίση; Ο ευρωσκεπτικισμός θα ανεβαίνει όσο οι δείκτες ανεργίας και η οικονομική ασφυξία των λαών επιδεινώνονται. Για την ίδια τη Γερμανία ανακύπτουν ένα σωρό προβληματισμοί για το κατά πόσον θα μπορεί να συνεχίζει στο μέλλον να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο και να είναι η ατμομηχανή της ευρωπαϊκής οικονομίας.

Σε διεθνές επίπεδο έχουμε εισέλθει σε μια νέα φάση αστάθειας και επικίνδυνων εξελίξεων. Στις ΗΠΑ η σύγκρουση δύο κόσμων στις προεδρικές εκλογές είναι χαρακτηριστική της πόλωσης που επικρατεί τόσο σε επίπεδο λαού αλλά κυρίως στα στελέχη του συστήματος, οικονομικού, στρατιωτικού, υπηρεσιών ασφαλείας κλπ. Το εσωτερικό πολιτικό χάσμα μετά και τις τελευταίες εξελίξεις στην εικόνα της Αμερικής στον μουσουλμανικό κόσμο  διευρύνεται σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να αντικατασταθεί από το μίσος και την εμπάθεια.  Θα ναι πολύ δύσκολο για τα χρόνια που έρχονται να διατηρήσουν οι ΗΠΑ την ηγεμονική τους θέση παγκοσμίως με τόσα πολλά μέτωπα και με τόσους πολλούς διεθνούς παίκτες. Μπορεί άραγε ο νέος πρόεδρος να ελέγξει ταυτόχρονα τις εξελίξεις στη Μεσόγειο, τη Μέση Ανατολή, την Νοτιανατολική Ασία στην αναμέτρηση Κίνας- Ιαπωνίας και την οικονομική κρίση στην Ευρώπη; Για την Ελλάδα στην παρούσα συγκυρία του μνημονίου, της τρόικας και της πτώσης του ηθικού ενός ολόκληρου λαού χειρότερα δεν μπορούσε να συμβεί. Η οικονομική κρίση και η εξαθλίωση του ελληνικού λαού μπορεί να προκαλέσει αποσταθεροποίηση στο εσωτερικό μέτωπο αλλά και εθνική κρίση με την Τουρκία στην  προσπάθειά της να εκμεταλλευτεί την γενικότερη κατάσταση στη Μεσόγειο και στη Μ. Ανατολή και λόγων των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, από το Καστελόριζο μέχρι την Κρήτη.

Ο δρόμος για την αναγέννηση θα είναι μακρύς, δύσκολος και ανηφορικός. Δυστυχώς η αναγέννηση θα περάσει μέσα από τα ερείπια του γκρεμισμένου και σαθρού παλαιού συστήματος που γνωρίζαμε μέχρι τώρα. Οι Έλληνες έχουμε αντέξει χιλιάδες χρόνια δεν δικαιούμαστε να αποτύχουμε τώρα. Σύντομα μια νέα γενιά θα αναλάβει τις τύχες της χώρας και του Έθνους που θα οδηγήσει τον τόπο στην ανασύνταξη, ανασυγκρότησή του και στην αναγέννησή του, μέσα από θυσίες, δάκρυα και αίμα.

Το στοίχημα πρέπει να κερδηθεί…