«Όλοι οι τουρίστες που επισκέπτονται τα μνημεία της Ελλάδος και διαπιστώνουν τη διαφορά του νεο-ελληνικού γυφτοπολιτισμού από τον πολιτισμό των Αρχαίων Ελλήνων συμπεραίνουν ότι ο Νεο-Έλληνας καμία σχέση δεν έχει με τον Αρχαίο που οπωσδήποτε δεν είναι πρόγονός του.».

Αυτό έγραψε ένας φίλος στο Facebook σχολιάζοντας ένα άρθρο σχετικό με τον τάφο της Αμφίπολης.

Το σκέφτηκα λίγο και διαφωνώ με το «γενικευμένο μαστίγωμα»…

Πρώτον, κανένας δεν μπορεί να αποδείξει ότι δεν κρατάμε από τους Αρχαίους. Άντε να φτιάξεις γενεαλογικό δέντρο σε βάθος 2.500 χρόνων, και βάλε. Ναι, ναι, έχω διαβάσει διάφορες θεωρίες που επιχειρούν να αποδείξουν το αντίθετο, ότι ουδεμία σχέση έχουμε με τους Αρχαίους…

Δεύτερον, δεν ήταν και όλοι οι αρχαίοι μας πρόγονοι… αφρόκρεμα. Και τότε υπήρχαν λαμόγια, προδότες, παρτάκηδες και ανήθικοι. Ας μην ξεχνάμε ότι υπήρχαν μεν ελεύθεροι πολίτες, υπήρχαν όμως και πολλοί σκλάβοι! Κάποιοι από εμάς κρατάνε πιθανόν από σκλάβους. Δεν πειράζει. Είναι όμως περίεργο, πως ξεχνάμε αυτήν τη λεπτομέρεια.

Τρίτον, υπάρχουν αποδεδειγμένα Έλληνες που ακουμπούν καλλιτεχνικά και επιστημονικά τους Αρχαίους, τους αφουγκράζονται, συνθέτουν, αναπλάθουν. Δημιουργούν.

Να σας αναφέρω σήμερα έναν από πολλούς. Τον Μιχάλη Τόμπρο, 1889-1974, έναν εξαιρετικό νεο-κλασικό γλύπτη, του οποίου τα έργα κοσμούν το Μουσείο της Σύγχρονης Τέχνης, του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή, στη Χώρα της Άνδρου. Από εκεί είναι και η φωτογραφία . Ο τίτλος του έργου: Κορμός αμερικανίδας αθλήτριας {1928, Μπρούνζος, 142x68x40 εκ}.

Ο καλλιτέχνης είχε μια αξιοθαύμαστη παρουσία στην ευρωπαϊκή τέχνη, με πληθώρα εκθέσεων, πήρε τρεις φορές μέρος στην Μπιενάλε… είχε επιρροή σε νεότερους.

Γράφει ο Μιχάλης Τόμπρος:
«Διεπίστωσα πρώιμα τη σπουδαιότητα των μαθημάτων που μπορεί κανείς να πάρει από την αρχαία Ολύμπια. Ανακάλυψα τον βαθύ πνευματικό δεσμό που συνδέει την παρισινή σχολή, τη μυκηναϊκή γεωμετρική περίοδο και τον αιγαιοπελαγίτικο πολιτισμό».

Ο καλλιτέχνης αναφέρεται σε πολιτιστικούς θησαυρούς. Σε διαχρονικές συνδέσεις.

Λοιπόν, δεν έχει και μεγάλη σημασία αν κρατάει η ρίζα μας από τους Αρχαίους σε ευθεία γραμμή ή σε πλάγια. Ή αν κρατάει από κάπου αλλού. Το θέμα είναι εάν έχουμε τη συνείδηση και την ευαισθησία να αποδεχθούμε την κληρονομιά. Ενίοτε οι κληρονομιές είναι βάρος, συνεπάγονται ευθύνες. Ας την αποδεχτούμε, άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο, με ευθύνη και επίγνωση. Χωρίς το άγχος του ανταγωνισμού.

Ας δημιουργήσουμε και εμείς.

Έχουμε ως Νέοι Έλληνες πολλές δυνατότητες. Πιθανόν να μην τις βλέπουμε μέσα στην καθημερινή μας παραζάλη. ΕΝΦΙΑ, μνημόνια, χρέη, ανεργία… άγχος.

Οι δυνατότητες μιας γόνιμης σύνδεσής μας με τους αρχαίους προγόνους είναι περισσότερο ευδιάκριτες όταν οι Έλληνες βρισκόμαστε στο εξωτερικό. Στην ξενιτιά. Σαν τον αστροναύτη που βλέπει από το διάστημα τη Γη και τον πιάνει δέος για την ομορφιά που άφησε πίσω.

Η απόσταση μεταβάλει την οπτική γωνία.

Η οικονομική κρίση που οδηγεί πάλι, μετά από χρόνια, πολλούς Έλληνες -εξ ανάγκης- στο εξωτερικό πιθανόν να σπείρει τη φύτρα μιας νέας αντίληψης. Μιας άλλης Ελλάδας.

Νίκος Σωκιανός

protagon.gr