Μας ξεχωρίζει κανείς εύκολα και ιδιαίτερα στις φιλικές παρέες του καφέ, όπου ο καθένας εκφράζει τον εαυτό του και τα πιστεύω του ανάλογα με τη συζήτηση.

Ο πολύξερος χαρακτηρίζεται ως επί το πλείστον από φλυαρία και καθόλου από συνετή σιωπή, όταν βρει έδαφος για να καυχηθεί, καθώς και από αδιακρισία και υπεροψία, η οποία προέρχεται είτε από ηττοπάθεια είτε από αλαζονεία.

Συνήθως είναι δυναμικός άνθρωπος, αλλά αγροίκος και ακαλλιέργητος.

Κάνει πως τα ξέρει όλα, ενώ είναι ένας ημιμαθής. Για όλα έχει γνώμη υπεύθυνη!

Δεν προλαβαίνει να τοποθετηθεί κάποιος πάνω σ΄ένα θέμα κι έρχεται ο πολύξερος, διακόπτοντας και μειώνοντας αδιάκριτα και ασυναίσθητα πολλές φορές τον άλλο –αποδοκιμάζοντάς τον και εσκεμμένα και προκλητικά καμιά φορά — να πει τη δική του γνώμη.

Τον ενδιαφέρει να κυριαρχήσει στην παρέα αυτός.

Αν του αμφισβητήσει κανείς τη γνώμη και την ιδέα που έχει για τον εαυτό του ή χάνει τον έλεγχό του κι επικαλείται οργισμένα χίλιες μύριες πηγές, όπου στηρίζεται να πει όσα υπερασπίζεται, ή σηκώνεται να φύγει, διαμαρτυρόμενος για την προσβολή που του έγινε. Ή απλά προφασίζεται ότι δεν έχει άλλο χρόνο στη διάθεσή του και προσποιούμενος τον ψύχραιμο και ανεπηρέαστο από τη συζήτηση, αποχωρεί.

Αν το επίπεδο των ακροατών είναι χαμηλό, τότε μιλάει χωρίς φρένο αυτοθαυμαζόμενος και αυτοσυστηνόμενος ως παντογνώστης.

Αν έχει και ευφυία αρκετή, συνδυάζει έτσι τη γνώμη των άλλων, ώστε να έχει αυτός τον τελικό λόγο στην παρέα.

Είναι ευέλικτος στη συζήτηση, αλλά αρπάζοντας το λόγο από τον άλλο μπορεί να πέσει και σε αντιφάσεις.

Οι γνώσεις του είναι μπαλώματα από δω κι από κει ή και αποκυήματα σε μεγάλο βαθμό της φαντασίας του.

Αν τύχει όμως και του μείνουν στη μνήμη γνώσεις από κάποιες καταξιωμένες πηγές, τότε είναι που καμαρώνει για το δίπλωμα και το πτυχίο της πολυγνωσίας. Κι αφήνει να φανεί πόσο συγχαίρει ο ίδιος τον εαυτό του γι΄αυτό.

Αλίμονο τώρα, αν η πολυγνωσία συνδυαστεί και με αυταρχισμό. Κι αυτό συνήθως φαίνεται ιδιαίτερα στο σπίτι. Μπορεί να σκάσει τότε ή να αρρωστήσει το ή τη σύζυγο, την πεθερά ή τη νύφη.
Κι ακόμη να κάνει τα παιδιά του να ντρέπονται γι΄αυτόν.

Γίνεται κουραστικός και καταπιεστικός μ΄αυτό τον τρόπο στο περιβάλλον του και δε θα μπορούσε να σταθεί σίγουρα κι ο ίδιος στην ομάδα ή στην οικογένεια, αν δεν έκαναν πίσω οι άλλοι.

Έτσι φαίνεται πόσο φίλαρχος και εγωιστής άνθρωπος είναι.

Όσο για την κατάκριση, παίρνει κι εκεί πρωτείο και βραβείο.
Το γείτονα και τον παπά, το Δεσπότη και τον πολιτικό τους περνάει ”γενεές δεκατέσσερις”.

Τον άκρατο εγωισμό του πολλές φορές τον επαυξάνει και η κολακεία οικείων και συγγενών, που δε μπορούν να του αντιταχθούν διαφορετικά.
Σαν σίφουνας τους σαρώνει όλους.

Ο πολύξερος, ίσον παντογνώστης, συστήνεται και ως ο ειδικός σύμβουλος σε κάθε τομέα.

Και συγκεκριμένα: γίνεται λόγος για ιατρικά θέματα; Θα προσπαθήσει να καταδείξει γιατροσόφια, μεθόδους και γνώσεις από ειδικές εκπομπές στην τηλεόραση, από την ανάγνωση περιοδικών, από συζητήσεις με γιατρούς ή επειδή σπούδασε κοντά σε κόρη ή γιο γιατρό.
Θα προσπαθήσει δε να συστήσει και καταξιωμένους φίλους του γιατρούς, έτσι ώστε να φανταζει κι αυτός σπουδαίος.

Γίνεται λόγος για θρησκευτικά θέματα; Καταργεί εκκλησιαστικά πρόσωπα, ιερείς, επισκόπους, πνευματικούς, εκκλησιαστικούς κανόνες και πιο πάνω τοποθετεί τη δική του κρίση.

Όλοι είναι κατώτεροί του, όταν διαφωνούν μαζί του. Αυτός τα έχει διαπιστώσει, τα έχει βασανίσει όλα αυτά, άρα δε χωράει αμφιβολία ότι το δίχως άλλο έτσι είναι!

Γι΄αυτό και ειδήμονες να είναι μπροστά του, αυτός παραθεωρεί τη γνώμη τους.
Έτσι όμως προκαλεί την αγανάκτηση και την απέχθεια των άλλων, την οποία ωστόσο δεν εκφράζουν εκείνη την ώρα, είτε γιατί υπερισχύει η ευγένειά τους είτε γιατί δε θέλουν να πέσουν στο επίπεδό του είτε γιατί δε μπορούν να τον αντικρούσουν.
Ο πολύξερος με επιχειρήματα μερικής αλήθειας, υψώνοντας και τη φωνή του και αγριεύοντας, προσβάλλοντας δε και ορισμένες φορές τον αντιλέγοντα, τους κλείνει το στόμα, αγνοώντας ότι και αυτοί με τη σειρά τους θα τον θάψουν από πίσω με την κατάκριση.

Ακόμη είναι συζήτηση για πολιτική; Αυτός απορρίπτει ό,τι είναι αντίθετο με τη δική του ιδεολογία και τάσσεται κάθετα και κατηγορηματικά υπέρ αυτής παραθεωρώντας εσκεμμένα ίσως και τα μειονεκτήματά της. Προβάλλει δε έτσι ως αυθεντία και υπόδειγμα τον εαυτό του για ό,τι υποστηρίζει.
Εκείνο που τον ενδιαφέρει είναι να υπερισχύσει ό,τι δικό του.

Επίσης απασχολούν κάποιον ενδοοικογενειακά προβλήματα; Ως κάτοχος και τέτοιων προβλημάτων αυτός προσφέρεται να συνδράμει το ή τη σύζυγο ή τους γονείς καταθέτοντας εμπειρίες και ό,τι έχει ακούσει σχετικά, εγγυώμενος τη συμβουλή του ως την πιο σωστή λύση συστηνόμενος κιόλας άριστος γνώστης της ψυχολογίας.

Ο πολύξερος θέλει και το επιδιώκει αυθόρμητα, και συνειδητά ενίοτε, να είναι αποδεκτός ως άξιο θαυμασμού πρόσωπο, να επιβάλλεται στην ομάδα και να κυριαρχεί στη γνώμη των συνομιλητών του.

Του λείπει σε μεγάλο βαθμό η ταπείνωση. Δεν αντέχει τον έλεγχο και τις υποδείξεις άλλων, τους οποίους και κακίζει, φανερά ή και ενδόμυχα μόνο. Κατάβαθα όμως ορισμένες φορές, ώστε να σκέφτεται με εμμονή και κακόβουλα εναντίον τους. Αυτό βέβαια εξαρτάται κι απ΄τον όλο χαρακτήρα του πολύξερου.

Φοβάται την αλήθεια, κι αν ακόμα συστήνεται άνθρωπος πολύ της Εκκλησίας. Η συνείδησή του είναι μάλλον ελαστική και δε λειτουργεί καλά.

Για να διορθωθεί ο πολύξερος, πρέπει να συνειδητοποιήσει τις ατέλειές του και να προσπαθήσει την ηθική του βελτίωση. Του χρειάζεται έλεγχος και αυτοκριτική.

Σ΄αυτό νομίζουμε μπορούν να συμβάλουν πρόσωπα συγγενικά του και φιλικά που τον αγαπούν πολύ και τα αγαπάει και τα εμπιστεύεται και ο ίδιος.

Η άλλη βοήθεια έρχεται από το Θεό, ο οποίος επιτρέπει θλίψεις και δοκιμασίες στον καθένα μας, ακριβώς για να έχουμε το ”γνώθι σαυτόν” και ταπείνωση.

Είναι θεμελιώδης και ακατάλυτος ο νόμος, που έθεσε ο Δημιουργός στη λειτουργία της πνευματικής ζωής: η ταπείνωση και όχι η υπερηφάνεια να ευνοεί τον άνθρωπο και να τον κάνει μέτοχο της μακαριότητάς Του.

Κι επειδή εμείς οι άνθρωποι βλέπουμε μυωπικά και όχι πέρα από το υλικό σύμπαν και την καλοπέρασή μας στη γη, αναλαμβάνει ο Θεός με το δικό Του τρόπο να μας ανοίξει τα μάτια για το αιώνιο συμφέρον μας.

Μακάρι όλοι να Του το αναγνωρίσουμε και να συμμορφωθούμε. Ιδιαίτερα δε ο πολύξερος –ξερόλας, στην προκειμένη περίπτωση,που απέχει πολύ και από τη γνώση του εαυτού του και από την πραγματική γνώση του Θεού.
Μακάρι.

Ζιώγα Κατερίνα

Εκπαιδευτικός