Aν θεμέλιο μιας εύρυθμης Πολιτείας είναι οι νόμοι που τη διέπουν, τότε αγκωνάρι της είναι το εκπαιδευτικό της σύστημα.
Το σχολείο.
Αυτό εκφράζει τη δύναμη, το πνεύμα και τις αντιλήψεις της Πολιτείας.
Και των εκάστοτε ιθυνόντων.
Και βλέπουμε πως στην προσπάθειά τους οι κυβερνήσεις να βάλουν τη δική τους σφραγίδα στην παιδεία, κάνουν μεταρρυθμίσεις πάνω στις μεταρρυθμίσεις, για να την έχουμε σήμερα με ένα, και σαν ένα, χάος λειτουργικό και πνευματικό.

Το σχολείο είναι και μικρογραφία της κοινωνίας.
Κι όταν πάσχει αυτό, πάσχει εξ αιτίας του σε μεγάλο βαθμό και όλη η κοινωνία, η οποία σήμερα στον ελλαδικό μας χώρο έχει τα χάλια της.

Το σχολείο έχει και αυτό την παθογένειά του.
Εκφραστές της είναι οι ανάγωγοι μαθητές, οι οποίοι εξελίσσονται σε βραχνά της σχολικής κοινότητας.
Χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς τους ο χλευασμός και η ειρωνεία, η αντιπαλότητα και ο εκφοβισμός. Η αναρχικότητα.
Και η εγκατάλειψη του βιβλίου από τους περισσότερους μαθητές είναι σοβαρό αρνητικό της νυν παιδείας.
Αλλά και η πεσμένη και νοσηρή ψυχολογία μεγάλου ποσοστού άλλων μαθητών ενισχύει αυτή την πεποίθηση.

Όλα αυτά, ανεξέλεγκτα όντα, δικαιολογούν την απουσία υγιούς κλίματος στα σχολεία, που δεν ευνοεί καθόλου τη μάθηση.

Αυτά εύκολα τα διαπιστώνει όποιος ζει το περιβάλλον της σχολικής τάξης.
Πρώτα πρώτα αντιλαμβάνεται ότι οι μαθητές κατηγοριοποιύνται.
Με βάση την επίδοση και τη συμπεριφορά.

Μια πρώτη κατηγορία είναι αυτή στην οποία ανήκουν μαθητές με μέτρια επίδοση και που είναι πολλοί ή οι περισσότεροι στην τάξη.
Αυτοί συνήθως δε δημιουργούν προβλήματα στο σχολικό περιβάλλον.
Είναι ως επί το πλείστον παιδιά, που ακολουθούν άκριτα και άβουλα τους πολλούς.

Δεύτερη είναι αυτή των καλών μαθητών.
Το μαρτύριό τους είναι η εσκεμμένη απαξίωσή τους, λόγω αντιζηλίας βασικά, από κατώτερους σε επίδοση μαθητές, που τους χαρακτηρίζουν ”φλώρους” και ”φυτά”.
Οι μαθητές αυτοί τότε ή ξεχωρίζουν τον εαυτό τους και επιδίδονται κανονικά στα μαθήματά, οπότε χαίρονται με τη ανάλογη βαθμολογία, την εκτίμηση και την αγάπη των καθηγητών τους, των γονιών και της ευρύτερης κοινωνίας –κι είναι η πλειοψηφία τους αυτή –ή κάποιοι επηρεάζονται και αντιδρούν σπασμωδικά.
Αρνούνται να πάρουν και το απουσιολόγιο, ορισμένοι και τη σημαία, παρόλο που την αξίζουν, ακριβώς για να μην προκαλέσουν την αντίδραση των συμμαθητών τους και καταντήσουν έτσι απλά ”μπιμπελό” μέσα στην τάξη.

Ερχόμαστε τώρα στα περιθωριοποιημένα παιδιά, που δυστυχώς φτάνουν μέχρι τους ψυχολόγους και τους παιδοψυχιάτρους.
Τα οδηγεί εκεί η ανελέητη, υπεροπτική και άλλοτε επιπόλαιη και αψυχολόγητη συμπεριφορά των ζωηρών συμμαθητών τους.

Τα ίδια είναι φιλήσυχα απ΄το χαρακτήρα τους και υπερευαίσθητα άτομα ή έχουν και κάποιο πρόβλημα διανοητικό ή σωματικό.
Δεν έχουν τη δύναμη να αντιταχθούν σε προσβολές και ταπεινώσεις είτε γιατί είναι φιλότιμα και καλοκάγαθα παιδιά απ΄τη φύση τους είτε γιατί είναι δειλά ή και δύσκολα στην επικοινωνία με τους άλλους, επειδή τους δημιουργήθηκαν ψυχολογικά προβλήματα απ΄το οικογενειακό κλίμα.
Κι αυτά μπορεί να είναι η μοναξιά, η έλλειψη αυτοπεποίθησης, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η απελπισία, ο κλονισμός της εμπιστοσύνης στην αγάπη των γονιών πρώτα και μετά και στων άλλων ανθρώπων.
Αν μαζί με αυτά δεν είναι και καλοί μαθητές, τους ενισχύονται τα μειονεκτικά συναισθήματα κι αμέσως αποκόπτουν τα ίδια πρώτα τον εαυτό τους απ΄το υπόλοιπο σύνολο.

Οι συμμαθητές τους απ΄την άλλη τα πειράζουν σαν διαβολάκια και τους θέτουν διλήμματα. Αλίμονο αν τα δουν ανέκφραστα και άβουλα. Τα απορρίπτουν.
Άλλες φορές τους επιτίθενται, χωρίς καν να τους προκαλέσουν αυτά, είτε με απαξιωτικές φράσεις και χαρακτηρισμούς, εξοντώνοντάς τα μ΄αυτό τον τρόπο ψυχολογικά, είτε τα εκφοβίζουν χειροδικώντας κιόλας, μόνο γιατί τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν για ό,τι τους κάνουν.

Τελευταία βέβαια ακούμε και για σεξουαλική βία στα σχολεία.

Κι όλα αυτά, επειδή αυτοί οι ορισμένοι μαθητές θέλουν να επιδείξουν τη δύναμή τους και να κάνουν εντυπώσεις στους άλλους.
Ή γιατί είναι ανάγωγοι και τους αρέσει να ταπεινώνουν τους άλλους.
Ή γιατί θέλουν να τους εξαναγκάσουν να κάνουν κάτι που αυτοί ορέγονται.

Έτσι βαθιά τραυματισμένα στην ψυχή αυτά τα παιδιά –πράγμα που τα σημαδεύει για όλη τους τη ζωή — τριγυρνούν στα διαλείμματα μελαγχολικά και απελπισμένα σαν την άδικη κατάρα.

Οι γονείς είναι συνήθως ενήμεροι, γιατί το πρόβλημα αρχίζει από το δημοτικό μάλλον, και υποφέρουν για την αποκοπή των παιδιών τους απ΄το υπόλοιπο σύνολο.
Τότε προσφεύγουν στο διευθυντή του σχολείου ή στο φιλόλογο ιδιαίτερα.

Τα παιδιά τους χρειάζονται ειδική μεταχείριση από τους καθηγητές. Και ας ευχηθούμε να την έχουν.
Φτάνει όμως αυτό;

Ποιος θα υποδείξει το ίδιο και στους συμμαθητές τους, που τα ενοχλούν, και οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον με χαμηλή επίδοση μαθητές, αγενείς, σκληροί και επιπόλαιοι;
———————————————————————————————————–
Παιδιά με προβληματική ψυχολογία και που αποτελούν τη δική τους κατηγορία είναι και οι αδύνατοι μαθητές.
Ορισμένοι απ΄αυτούς είναι μελετηροί, υπομονετικοί και φιλότιμοι, αλλά γεμάτοι άγχος.

Νομίζουμε πως για την προαγωγή τους στην άλλη τάξη είναι υπέρμαχος η έστω και χωρίς αποτέλεσμα προσπάθειά τους.

Υπάρχει όμως και η κατηγορία των κακών μαθητών, ανεξάρτητα από το επίπεδο νοημοσύνης –μπορεί να είναι όλων των βαθμίδων ευφυ’ι’ας –, που εξελίσσονται σε αναρχικούς και ταραξίες.

Σ΄αυτούς έχει χάσει τον έλεγχο κατ΄αρχήν η οικογένεια και περιμένει απ΄το σχολείο να τα διορθώσει ή να τα ανεχθεί.

Το βιβλίο δυστυχώς είναι ο μεγάλος εχθρός τους και οι ίδιοι μπροστάρηδες στην τάξη.
Ηρωοποιούνται από τους συμμαθητές τους κι έτσι στις μαθητικές εκλογές κατέχουν την πρωτιά και τότε πρωτοστατούν σε καταλήψεις και σε αποχές από τα μαθήματα, μόλις θυμηθούν ότι το καλοριφέρ για μια μέρα δε λειτούργησε σωστά. Ή επειδή οι τουαλέτες θέλουν καλύτερη συντήρηση και καθαριότητα, την οποία και αυτοί οι ίδιοι καταργούν με αποτσίγαρα και βρώμικες γραφές στους τοίχους και στα δάπεδα.
Η όλη τους έγνοια, για να είναι ευχάριστοι στους υπόλοιπους, είναι και πώς θα χάσουν μάθημα.

Με την αυθάδεια, τις αταξίες, την επαναστατικότητα και τη διάθεση να εντυπωσιάζουν τα υπόλοιπα παιδιά, καταντούν πληγή για το σχολείο και το νευρικό σύστημα των καθηγητών.

Ζητούν βέβαια μ΄αυτό τον τρόπο κι αυτά μια καταξίωση. Τη ζητούν όμως με λάθος τρόπο.
Κι αυτό ενοχοποιεί, όπως είπαμε παραπάνω, πρώτα τους γονείς, οι οποίοι έπαψαν από καιρό να τους εμπνέουν το σεβασμό και την υπακοή.
Κι όταν η διεύθυνση τούς καλεί για ενημέρωση σχετικά με τη συμπεριφορά τους, οι πιο πολλοί γονείς δηλώνουν αδύναμοι να τα συνετίσουν.

Υπάρχουν κι άλλοι που τους φταίει το σχολείο.

Φταίει το σχολείο αυτό καθ΄εαυτό ή είναι ανεπαρκή όλα τα μέτρα που θα πάρει ;
———————————————————————————

Πώς θα διορθωθούν αυτά τα αρνητικά φαινόμενα στο σχολείο ;

Ποιος μας εγγυάται ότι αυτά τα παιδιά δε θα είναι οι αυριανοί αναρχικοί και διαρρήκτες, οι βιαστές και αλλόφρονες ;

Πώς θα αλλάξει με τέτοια νέα γενιά ο κόσμος μας, που είναι γεμάτος ψευτιά, διαφθορά, πολέμους, κυνισμό, βαναυσότητες, ανισότητες και αδικίες ; που έπαψε πια να υπολογίζει θείο και ανθρώπινο νόμο και στον οποίο κόσμο ο καθένας μπορεί σε κάθε στιγμή να οπλίζει το χέρι του, για να βρει το δίκαιο του ή να επιβάλει το δίκαιο, ή γιατί έτσι του γουστάρει ;

Μπορούμε να ελπίζουμε για ένα καλύτερο σχολείο ;

Μια απάντηση στο επόμενο άρθρο…

Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός