Υπάρχουν ορισμένα ιστορικά γεγονότα, τα οποία μας υπενθυμίζουν, ότι ακόμα και κατά τη διάρκεια των πολέμων η ανθρώπινη φύση δεν είναι καταστροφική, αλλά ικανή για πράξεις αδελφοσύνης και αλληλεγγύης. Ένα τέτοιο συμβάν είναι η ανακωχή τον χειμώνα του 1914, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία έγινε παρά τις εντολές των στρατηγών και των πολιτικών.

Όπως γράφει η μηχανή του χρόνου, ήδη, στους λίγους μήνες που κρατούσε η πολεμική εμπλοκή, οι νεκροί ήταν πολλές χιλιάδες, ενώ όλοι ισχυρίζονταν ότι θα είναι ένας ρομαντικός πόλεμος λίγων ημερών. Ψέματα. Μέχρι το τέλος, εννέα εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.

«Η ανακωχή των Χριστουγέννων»

Πριν την ανακωχή, ο Πάπας Βενέδικτος ο 15ος είχε κάνει έκκληση σε διάφορες κυβερνήσεις «να σωπάσουν τα όπλα, την ημέρα που τραγούδησαν οι άγγελοι», δηλαδή τα Χριστούγεννα. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής κατατέθηκε πρόταση στη γερουσία, σε μία γενική προσπάθεια ανακωχής για 20 μέρες πριν τα Χριστούγεννα, με την ελπίδα ότι θα συνεχιζόταν και μετά το πέρας της προθεσμίας.

Οι επιστολές των γυναικών

Επιπλέον, σύνδεσμοι φεμινιστριών της Αγγλίας έστειλαν μία επιστολή στις γυναίκες της Αυστρίας και της Γερμανίας. Οι Γερμανίδες φεμινίστριες απάντησαν με δικό τους μήνυμα, στο οποίο πραγματεύονταν την αξία της ειρήνης και κατήγγειλαν τις αισχρότητες του μοντέρνου πολέμου. Οι γυναίκες είχαν συγκλονιστεί, καθώς μόνο στη μάχη του Σομ, στη βόρεια Γαλλία, μόνο την πρώτη μέρα, οι Βρετανοί είχαν εξήντα χιλιάδες νεκρούς.

Με τις πρωτοβουλίες για εκεχειρία σε όλα τα μέτωπα του πολέμου, σημειώθηκαν συγκινητικά περιστατικά αλληλεγγύης και κατανόησης. Οι στρατιώτες κατάφεραν επιτέλους και έθαψαν νεκρούς, περιποιήθηκαν τους αρρώστους και ενίσχυσαν τα χαρακώματά τους.

Κατάπαυση του πυρός κι ευχές

Στα χαρακώματα του Βελγίου, από όπου ξεκίνησε η ανταρσία της ανακωχής, οι Γερμανοί πρώτοι στόλισαν δέντρα, όπως ήταν το έθιμό τους και ξεκίνησαν να τραγουδούν. Οι Γάλλοι και οι Άγγλοι τραγούδησαν και αυτοί. Ένας αξιωματικός των Γερμανών βγήκε και πρότεινε να μην πέσουν άλλοι πυροβολισμοί.

Ευχήθηκε στα αγγλικά καλά Χριστούγεννα.

Του αντευχήθηκαν και ξαφνικά άρχισαν όλοι να εύχονται, ακόμη και αν δεν καταλάβαιναν τη γλώσσα.

Χωρίς άνωθεν εντολές

Ήταν παραμονή Χριστουγέννων. Την επόμενη μέρα, η ανακωχή ήταν απόλυτη.

Το γλέντι στα χαρακώματα άρχισε, χωρίς άνωθεν εντολές. Άλλωστε, οι στρατηγοί που διεύθυναν τον πόλεμο πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, μέσα από την θαλπωρή των γραφείων τους, διαφωνούσαν με οποιαδήποτε κατάπαυση του πυρός.

Ανταλλαγή δώρων και αγώνας ποδοσφαίρου

Οι στρατιώτες όμως, εκτός από τις πατροπαράδοτες ανταλλαγές δώρων στο μέτωπο, λέγεται ότι έκαναν και κοινές προσευχές.

Σίγουρα έπαιξαν ποδόσφαιρο με πάνινη μπάλα, ή τενεκεδάκια.

Το ματς έληξε με όλους τους φαντάρους ζωντανούς, αν και έπαιζαν με τον εχθρό.

Η εκεχειρία επεκτάθηκε σε όλο το μέτωπο. Ήταν σχεδόν καθολική και οι στρατιώτες άρχισαν να έχουν μία τελείως διαφορετική προσέγγιση για την ζωή, τόσο τη δική τους, όσο και των εχθρών.

Σε ορισμένες μάλιστα περιοχές, οι παρατάξεις αντάλλαζαν μεταξύ τους αγαθά όπως τσιγάρα και εφημερίδες.

Περίπου ένα εκατομμύριο στρατιώτες κατέβασαν τα όπλα και οι στρατηγοί έγιναν έξαλλοι. Τι αξιωματικοί ήταν αυτοί, που έδιναν εντολές και δεν τους υπάκουαν;

Τα μέτρα λοιπόν ήταν άμεσα, με τιμωρίες και μεταθέσεις αξιωματικών που ανέχθηκαν τη στάση του στρατού.

Αντίθετος με την εκεχειρία ο δεκανέας Αδόλφος Χίτλερ

Ένας Βρετανός ταγματάρχης επέμενε, ότι τον Γερμανό όπου τον βλέπεις, πρέπει να τον σκοτώνεις, αλλά δεν τον άκουσε κανείς. Τουλάχιστον εκείνη τη μέρα. Στην ανακωχή πήρε μέρος και ο δεκανέας Αδόλφος Χίτλερ, που φέρεται να είπε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες θα έπρεπε να απαγορεύονται αυστηρά. Αν κρίνουμε από τη μελλοντική του διαδρομή, ίσως είπε και χειρότερα.

Η ανακωχή δεν επαναλήφθηκε το 1915, αφού και η μάχη είχε γίνει αρκετά πιο έντονη και οι αξιωματικοί είχαν γίνει αρκετά πιο σκληροί σε τέτοια ζητήματα. Μάλιστα, είχε δοθεί εντολή να μην σταματήσουν τα πολυβόλα και αντίθετα να ρίχνουν συνεχώς, ώστε να μένουν σε εγρήγορση οι φαντάροι. Ακόμα και τότε όμως, υπάρχουν μαρτυρίες που λένε, ότι τα κανόνια που έριχναν, δεν στόχευαν στα απέναντι χαρακώματα, ώστε να μην προκληθούν απώλειες την άγια εκείνη μέρα. Καλά Χριστούγεννα.

alexiptoto.com