Για το παρόν κείμενο σταχυολογήσαμε ορισμένα ευφυολογήματα, που μαρτυρούν νομίζουμε την ψυχοσύνθεση και τη νοοτροπία του Έλληνα, όπως τη διαμορφώνουν και οι διάφορες περιστάσεις.

Κάποιο ανέκδοτο λέει: Kάποτε ο Θεός πρόσεξε ότι τρεις άνθρωποι από διαφορετικές εθνότητες ήταν λυπημένοι για τον ίδιο λόγο. Τους έλειπε μια κατσίκα, που γι’ αυτούς ( τότε) ήταν σημαντική περιουσία. Ο ένας ήταν Γερμανός, ο άλλος Γάλλος και ο τρίτος Έλληνας. Ρωτά λοιπόν ο Θεός το Γερμανό: γιατί είσαι λυπημένος; Nα, Κύριε, του λέει, ο γείτονάς μου έχει μια κατσίκα κι εγώ δεν έχω. Τι μου ζητάς, λοιπόν;Mια κατσίκα και για μένα. Παρ’ την, του λέει. Ρωτά και το Γάλλο: εσύ γιατί είσαι λυπημένος και τι ζητάς; Να, Κύριε, του λέει, ο γείτονάς μου έχει δυο κατσίκες κι εγώ καμία. Θέλω κι εγώ μία.  Παρ ’την, του λέει. Έρχεται και η σειρά του Έλληνα.

Εσύ γιατί πάλι γκρινιάζεις; Γιατί ο γείτονάς μου έχει κατσίκα κι εγώ όχι. Τι ζητάς, πές μου .Να ψοφήσει και η κατσίκα του γείτονα, του λέει ο Έλληνας.

Μ’ αυτό το ανέκδοτο αποδίδεται μια κακοήθεια  στον Έλληνα. Είναι πράγματι έτσι;Aν ανατρέξουμε σε πραγματικά γεγονότα της ιστορίας του έθνους μας, θα τη δούμε ως ενδόμυχη φωνή :εγώ κι όχι εσύ…, αν όχι εγώ ούτε κι εσύ.., να υποκινεί από αρχαιοτάτων χρόνων ανταγωνισμούς μεταξύ των πόλεων-κρατών, μεταξύ πολιτικών κομμάτων μέχρι και σήμερα,  να ασχημαίνει  ακόμη και αυτήν κάποτε την εκκλησιαστική πραγματικότητα.

Σε άλλο ανέκδοτο , ο Χριστός βρέθηκε σ’ ένα μπαρ. Τον είδε ένας Γάλλος που είχε και πρόβλημα υγείας και τον κέρασε μία σαμπάνια. Ο Χριστός,  για να τον ευχαριστήσει,  του έδωσε την υγεία του. Τον είδε κι ένας Γερμανός ‘ χασικλής’ και τον κέρασε μια μπύρα. Ο Κύριος  δέχτηκε το κέρασμα και σε ανταπόδοση τον απάλλαξε από την εξάρτηση. Τον είδε κι ένας Έλληνας, που είχε αναπηρία στο πόδι, και τον κέρασε ένα ούζο. Ο Χριστός, κι αυτόν για να τον ευχαριστήσει, θέλησε να του αποκαταστήσει το πόδι.

Α, Κύριε, του λέει ο Έλληνας. Εγώ πέρασα από τόσες δοκιμασίες, για να πάρω την αναπηρική μου σύνταξη κι εσύ θα μου θεραπεύσεις το πόδι;. Άσε με να το ευχαριστηθώ. Σ’ αυτό το ευφυές παράδειγμα, νομίζουμε, εκφράζεται η αλήθεια ότι ο Έλληνας φοβάται να βγει  απ’ το βόλεμά του. Φαίνεται ο συμβιβασμός του με τη μιζέρια του.

Από κάπου , σου λέει, να είμαι πιασμένος, για να έχω ήσυχο το κεφάλι μου δια βίου, χωρίς να χρειάζονται ξανά και ξανά προσπάθειες, παραθυράκια, προσκυνήματα, φακελάκια .Μη ταράζεις τα νερά, Χριστέ μου, και τη χάσω. Φτάνει που η φορολογία, βαίνοντας κατά την ανιούσα διαρκώς, μου ξαφρίζει κάθε οικονομική ικμάδα και έβαλε στόχο της και την  αναπηρία μου.

Γιατί δύο τινά έτσι μου μένουν: ’’ή να τινάξω τα μυαλά μου στον αέρα -Θεός  φυλάξοι – ή να γίνω ‘‘πλιατσικολόγος’’ και να ρημάζω. ‘Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα’, βέβαια. Εκεί όμως προς το παρόν βρίσκομαι.

Ένα τρίτο ανέκδοτο αναφέρεται σ’ έναν  Αμερικανό, σ ’έναν Ινδό και σ’ έναν Έλληνα, οι οποίοι και οι τρεις πεθαίνοντας πήγαν στην κόλαση. Εκεί τους περίμενε ο διάβολος μ’ ένα μαστίγιο, αλλά που τους μήνυσε ότι, αν υπέμεναν τις μαστιγώσεις και δε βογγούσαν, θα μεταπηδούσαν στον Παράδεισο. Τους έδωσε δε τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουν ό ,τι είδος ασπίδας ήθελαν. Άρχισε, λοιπόν, απ ’τον Αμερικάνο. Αυτός για ασπίδα επέλεξε ένα βράχο. Ο διάβολος με ένα- δυο ραβδισμούς σπάει το βράχο και μαστιγώνει και τον ίδιο τον Αμερικάνο. Εκείνος άρχισε να πονάει και να τσιρίζει. Έτσι τον απέκλεισε απ’ τον Παράδεισο.

Πηγαίνει στη συνέχεια στον Ινδό. Αυτός για ασπίδα είχε τη γιόγκα που τον είχε οδηγήσει στην απάθεια. Γι’ αυτό και δεν καταλάβαινε τον πόνο. Ο διάβολος τότε του λέει: να περάσεις στον Παράδεισο, με νίκησες. Α, όχι ακόμη, λέει ο Ινδός.. Θέλω να δω τι θα κάνει και ο Έλληνας, γιατί αυτός πάντα τη γλιτώνει. Καλά, του λέει ο διάβολος. Στρέφεται τότε στον Έλληνα: εμπρός, φίλε, τι ασπίδα θα πάρεις; τον Ινδό, του λέει ο Έλληνας…

Σ’ αυτό το ανέκδοτο φαίνεται, νομίζουμε,  η καπατσοσύνη και η επινοητικότητα του Έλληνα. Αλλά και το ‘‘ο  θανατός σου η ζωή μου’’, θα μπορούσε να ερμηνευτεί. Αυτό όμως θα ήταν άδικο για τον Έλληνα. Αξίζει ωστόσο και την αναγνώριση που του έκανε ο Ινδός: ο Έλληνας πάντα τη γλιτώνει.

Αυτό αλήθεια ισχύει και για τη σημερινή πραγματικότητα με την οικονομική εξαθλίωση που άρχισε να εμφανίζεται ανάγλυφα στον ορίζοντα της πατρίδας μας; Ανθρωπίνως τίποτε δεν το εγγυάται παρά μόνο οι φιλοφρονήσεις ορισμένων ταγών της Ευρώπης:’’ μπράβο στους Έλληνες για την υπομονή και τις αιματηρές θυσίες τους’’…’’ Παρηγοριά στον άρρωστο, ώσπου να βγει η ψυχή του’’, ανεβαίνει αυθόρμητα από μέσα μας. Αλλά ας μην είμαστε και πεσσιμιστές. Πάνω απ ’όλους και από κάθε λαό αγρυπνεί κάποιος. Ο Θεός μας. Τον είχαμε ξεγράψει,  όταν παίρναμε τα πακέτα στήριξης και,  αγνοώντας το Νόμο Του,  γινόταν χαμός, ‘’ο κλέψας του κλέψαντος ’’.

Το κράτος τον πολίτη και ο πολίτης το κράτος. Τον Ίδιο το Θεό μάς άρεσε να τον ορίζουμε ως μια ανωτέρα δύναμη και καμαρώναμε, γιατί δεν ήμασταν πολύ κοντά Του. Έτσι είναι καιρός μάλλον να Τον παρακαλέσουμε  να διαγράψει όλη την απείθαρχη στο θέλημά Του συμπεριφορά μας και να μας αναλάβει και πάλι ως έθνος και ως άτομο τον καθένα μας, όπως ο Πατέρας τον άσωτο γιο του. Ας Τον αναζητήσουμε επομένως. Όλα τα μπορεί, όταν εμείς σωφρονιστούμε και διδαχτούμε εκ των πραγμάτων ότι, όταν προγραμματίζουμε χωρίς Αυτόν και Τον περιφρονούμε, ‘’κάνουμε λογαριασμούς χωρίς τον ξενοδόχο’’

Και τώρα διάφορες γνώμες και διαπιστώσεις για τον Έλληνα:

1.Για τον Έλληνα το σύστημα προτεραιοτήτων του πάει: πρώτα εγώ, μετά αυτοί που αγαπώ ,μετά αυτοί που ξέρω, μετά αυτοί που δεν ξέρω, μετά αυτοί που δε θέλω να ξέρω, μετά το κράτος.(Τόσο πολύ   τον συγκινεί το κράτος).

2. Τον Έλληνα να τον φοβάσαι, όταν δεν αντιδράει. Τότε η εκρηκτικότητά του δουλεύει υπόγεια(μάλλον κάποια Φιλική Εταιρεία οργανώνει).

3. Στην Ελλάδα τέσσερις τομείς ξεψυχούν (λίγο νωρίτερα απ ’τους άλλους) σήμερα :η παιδεία, ο στρατός, η Δικαιοσύνη και η Ηθική. (Μάλλον για όλα φταίει το ότι ‘’ξεζούμισε’ ’το τελευταίο, η ηθική, που ρόλος της είναι να εμπνέει και να στηρίζει κάθε θεσμό).

4. Στην Ελλάδα το να κλέβεις σε ανακηρύσσει εθνικό ήρωα.

Φοβερή διαπίστωση. Στην Ελλάδα η κλοπή και η παρανομία επικροτείται και βραβεύεται. Κι όχι μόνο μέσα στη χώρα, που άλλοτε καλλιεργούσε με περισσή φροντίδα την αρετή. Δυστυχώς και στο εξωτερικό συστηθήκαμε ως το κράτος της παρανομίας και της ψευτιάς. Προδώσαμε την Ορθοδοξία μας, τον πιο πολύτιμο θησαυρό της πατρίδας μας, που συνιστά να είμαστε τίμιοι και ειλικρινείς στις δοσοληψίες μας.

Ηττοπαθήσαμε και ηττοπαθούμε για ό ,τι ωραίο έχουμε και δουλικά μιμούμαστε τους ξένους,  ενώ αυτοί  μας υποκλίνονται ακόμα για τον πολιτισμό που τους δώσαμε εμείς πρώτοι. Έτσι δανειστήκαμε παρωχημένες  ιδέες τους, εκπαιδευτικά συστήματα χωρίς Χριστό και  Εκκλησία, προ’ι’όντα τους, απαξιώντας πέρα για πέρα τα δικά μας, και τελευταία και χρήματα( τώρα βέβαια εδώ που φτάσαμε δε γίνεται κι αλλιώς), που σημαίνει αιώνια δούλοι και εξαρτημένοι απ’ τους δανειστές μας .

Τα γεγονότα μέχρι εδώ έτσι τουλάχιστον δείχνουν. Κι όλα αυτά για να δείξουμε τον εκπολιτισμένο, τον προοδευτικό. Μπορεί όμως κανείς ποτέ να πει ότι ο ήλιος είναι πρωτόγονο μέσο φωτισμού και θέρμανσης, γιατί η επιστήμη βρήκε το ηλεκτρικό φως; Θα ήταν παρανο’ι’κό. Άλλο τόσο μπορούμε να πούμε: Θεέ, κάνε παραπέρα με το ‘’ου κλέψεις, ου ψευδομαρτυρήσεις, ου μοιχεύσεις…,τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου…’’.

Εμείς θέλουμε μοντέρνα θρησκεία με μέσα επιβίωσης το ψέμα, την κλοπή, την ξέφρενη ζωή, την…, την…, γιατί είμαστε προοδευτκοί… Δυστυχώς ή ευτυχώς, όταν διασαλεύονται οι ηθικοί νόμοι, διασαλεύονται και οι σχέσεις των ανθρώπων και αυτοί οι φυσικοί νόμοι εν πολλοίς. Να, γιατί  σπάμε τα μούτρα μας. Κι απ ’ότι φαίνεται δε φτάσαμε ακόμα στον πάτο, κατά τη λα’ι’κή έκφραση.

5.  Ο Έλληνας, καθώς βλέπει, όπως σήμερα, όλα γύρω του απελπιστικά μη διορθώσιμα , ή σηκώνει το μπα’ι’ράκι του και βγαίνει στους δρόμους ή διοχετεύει το δυναμισμό του στην τέχνη, για να εκφραστεί, ή παίρνει σωρηδόν τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα και κοιμάται όλη μέρα ή γίνεται κρασοπότης και ναρκομανής ή εγκαταλείπει τον τόπο του και ξενιτεύεται ή αυτοκτονεί. Μη δόκιμοι οι περισσότεροι απ ’τους παραπάνω τρόπους,  που όμως για σήμερα δείχνουν ότι ο Έλληνας πιέζεται αφόρητα. . .

Επειδή δε όλα τα παραπάνω , όπως νομίζουμε, σκιαγραφούν και εκφράζουν μια καχεκτική πλευρά της ιδιοσυγκρασίας του Έλληνα,  ας  συμπληρώσουμε ότι Έλληνας σημαίνει και εκρηκτική φυσιογνωμία,  ασυμβίβαστη φύση, ευσεβής ψυχή, ευαίσθητος και ευγενής άνθρωπος, με θαυμαστή εργατικότητα, όταν τον εκφράζει η δουλειά του, φιλόξενος , συναισθηματικός, προικισμένος απ ’το Θεό και με καλλιτεχνικά ταλέντα, ευφυής, φιλελεύθερος, αλλά και αψιμάχος και φίλερις και ευμετάβλητος, με ασταθή ψυχολογία, με εμπάθειες, φίλαρχος, αλλά και αγωνιστικός. Και το τελευταίο, φιλότιμος και ενθουσιώδης. Ό ,τι πιστέψει και λατρέψει το υπηρετεί με ‘’λογική’’ τρέλα. Έτσι διακόνησε πολιτικά ιδεώδη, αλλά και αυτόν τον Κύριο και την Εκκλησία Του. Έδωσε σ’ αυτούς τους χώρους και μάρτυρες. Κι εννοούμε για το Έθνος και το Χριστό. Γι ’αυτό και με συγκίνηση θυμόμαστε εδώ τα ενθαρρυντικά λόγια του μακαριστού γέροντά μας π. Αυγουστίνου Καντιώτη: δυο άστρα δε θα δύσουν ποτέ ,  Χριστός και Ελλάδα.

Ωστόσο παρακαλούμε όλους εσάς που μας ποιμαίνετε μη μας κόψετε άλλο τα φτερά. Ο λαός μας είναι λαός χαρισματούχος. Μην αφήσετε να μας ευτελίσουν και να μας εξουθενώσουν άλλο είτε οικονομικά είτε ηθικά οι ξένοι υπεύθυνοι. Γιατί, ας αφήσουμε εδώ να μιλήσει ένα απόσπασμα απ ’το ‘’Φωτεινό’’ του Αρ.Βαλαωρίτη:’’… αυτό το βόδι το μανό (=οκνηρό, τεμπέλικο), π’ όσο βαθιά ρουχνίζει (=ξεφυσάει) τόσο εύκολα μυγιάζεται κι ανεμοστροβιλίζει και που το κράζουνε Λαό,

θα σπάσει το καρίκι (=σκληρό τσόφλι)

και θα προβάλει με φτερά μια μέρα το σκουλήκι.

Τότε, πουλί το σερπετό, ποιος ξέρει πού θα φτάσει….’’

Ο Θεός να μας φυλάξει κι από μια τέτοια αντίδραση.-

Ζιώγα Κατερίνα

Εκπαιδευτικός