Γιατί η κυβέρνηση επιμένει να βάλει «χέρι» στη Βάλια Κάλντα, το απόλυτα «παρθένο» οικοσύστημα της χώρας; Γιατί επιμένει στην εκτροπή του Αώου; Γιατί εμμένει σε μια ακόμα αδιέξοδη πολιτική τύπου «Αχελώου», η εκτροπή του οποίου εδώ και 22 χρόνια μπλοκάρεται από το ΣτΕ;

Οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα προκύπτουν μόνο με τοπικά μικροκομματικά επιχειρήματα και τοπικά μικροκομματικά «οράματα» που, ως συνήθως, βλέπουν το δέντρο και χάνουν το δάσος.
Και δεν είναι καθόλου τυχαίο που η WWF Ελλάς, με επιστολή της την 1η Ιουλίου προς τον νέο υπουργό ΠΕΚΑ Γιάννη Μανιάτη, του ζητά να ακυρώσει το έργο της εκτροπής του Αώου, το οποίο χαρακτηρίζει ως ένα έργο «που αγγίζει τα όρια του πολιτικού σκανδάλου, με όρους τόσο περιβαλλοντικούς, όσο οικονομικούς και νομικούς».
Η τελευταία εξέλιξη στην υπόθεση που έχει ξεσηκώσει φορείς και κατοίκους της Ηπείρου, είναι ότι το υπουργείο Περιβάλλοντος ενέκρινε τη στρατηγική (!) μελέτη του Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου με φορέα υλοποίησης τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες – ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή Α.Ε. Μια μελέτη που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την κατασκευή φράγματος στον ποταμό Αώο και τη μεταφορά νερού από τον Αμάραντο στα Γιάννενα.
Το έργο, που προβλέπει τη μεταφορά 70 εκατ. κυβικών μέτρων νερού τον χρόνο από το Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου για τον εμπλουτισμό της λίμνης Παμβώτιδας, είχε απορριφθεί το 2009 επί υπουργίας Μπιρμπίλη και επανήλθε στο προσκήνιο όταν υφυπουργός Υποδομών ανέλαβε ο βουλευτής Ιωαννίνων της Ν.Δ. Σταύρος Καλογιάννης, ο οποίος, όπως λένε οι φορείς της Ηπείρου, προώθησε αμέσως το έργο λίγο – πολύ ως φόρο τιμής στον πατέρα του και εμπνευστή του σχεδίου, πρώην βουλευτή της Ν.Δ. Λευτέρη Καλογιάννη.
Ο κ. Καλογιάννης μπορεί να αποχώρησε από την 3η μνημονιακή κυβέρνηση, το σχέδιο, όμως, βρήκε υποστηρικτή στο πρόσωπο του υπουργού αναπληρωτή ΠΕΚΑ Σταύρου Καλαφάτη, ο οποίος το υποστήριξε σθεναρά απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστου Μαντά και μάλιστα με τη γνωστή «καραμέλα» που υποστηρίζει πως κάθε έργο ή απόφαση που βάλλει το περιβάλλον είναι για το καλό μας. Όπως και η νομιμοποίηση των αυθαιρέτων βαφτίζεται πολεοδομική «τακτοποίηση», έτσι και η καταστροφική παρέμβαση στη Βάλια Κάλντα βαφτίζεται «φιλική και ωφέλιμη» για το περιβάλλον της περιοχής…

Παράλογο σχέδιο
Η εκτροπή του Αώου αναμένεται να γίνει ο νέος «Αχελώος», καθώς κάτοικοι και φορείς της περιοχής βρίσκονται σε θέση «μάχης» και δηλώνουν ότι, όπως και στο παρελθόν, θα αποτρέψουν τα σχέδια για καταστροφικές επεμβάσεις στη Βάλια Κάλντα.
Όπως λένε στην περιοχή, κανένας φορέας δεν έχει ταχθεί υπέρ του σχεδίου πλην της Περιφέρειας Ηπείρου. Και σημειώνουν ότι, ίσως, δεν είναι τυχαίο ότι αντιπεριφερειάρχης είναι η Τατιάνα Καλογιάννη, αδερφή του βουλευτή της Ν.Δ.
Τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Υποδομών επιμένουν να μη λαμβάνουν υπόψη τις αντιδράσεις των φορέων της Αυτοδιοίκησης, επιστημονικών φορέων και κατοίκων που υπογραμμίζουν ότι είναι αντίθετοι σε οποιαδήποτε επέμβαση που θα αλλοιώνει το οικοσύστημα του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, καθώς επίσης και της περιοχής προστασίας της φύσης – πυρήνα του ΕΠΒ Πίνδου, τμήμα Βάλια Κάλντα.
Παράλληλα, η κυβέρνηση φαίνεται ότι αγνόησε πλήρως τις αρνητικές εισηγήσεις που δέχθηκε από πολλούς φορείς, ανάμεσά τους και το ΤΕΕ, το οποίο σχολιάζοντας το σχέδιο επισήμανε ότι πρόκειται για ένα σχέδιο κυριολεκτικά στον αέρα «με διάσπαρτα στοιχεία και συμπεράσματα, τα οποία δεν βοηθούν να βγουν οριστικά συμπεράσματα και δεν απεικονίζουν με σαφήνεια, εντέλει, την πραγματικότητα». Και ακόμα ότι «πουθενά στο σχέδιο δεν εντοπίζεται ποσοτική ανεπάρκεια νερού στο λεκανοπέδιο».
Την εκτροπή του Αώου καταδικάζουν και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις (WWF Ελλάς, Καλλιστώ, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Πίνδος Περιβαλλοντική και Αρκτούρος), επισημαίνοντας ότι η κατασκευή του αγωγού για τη μεταφορά του νερού και η διάνοιξη του δρόμου προβλέπεται να γίνει στη Β’ Ζώνη του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου η οποία, σύμφωνα με το νομικό καθεστώς, ορίζεται ως ζώνη διατήρησης οικοτόπων και ειδών και απαγορεύονται τέτοιου είδους δραστηριότητες.
Παράλληλα, από τη μελέτη προκύπτει ότι το 80% του νερού θα προέρχεται από τον πυρήνα του εθνικού πάρκου, ενώ καταστροφικές θα είναι οι επιπτώσεις που θα επιφέρει στο οικοσύστημα η κατασκευή αγωγών για τη μεταφορά του νερού κατά μήκος 50 χιλιομέτρων!
Η WWF Ελλάς, στην επιστολή της προς τον υπουργό ΠΕΚΑ, επισημαίνει τον παραλογισμό του σχεδίου αφού, όπως υπογραμμίζει αναλύοντας τα στοιχεία του έργου, η παραγωγή ενέργειας δεν θα ξεπερνά την απόδοση τριών ανεμογεννητριών ενώ η κατασκευή ενός μεγάλου φράγματος στην «καρδιά» ενός από τα πιο σημαντικά ορεινά και υδάτινα οικοσυστήματα της Ευρώπης κατά παράβαση της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας γίνεται για τον «εμπλουτισμό» του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων «που στην πραγματικότητα υποφέρει από μνημειώδη κακοδιαχείριση».

«Διπλή καταστροφή»

Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν χαρακτηρίσει το έργο διπλά καταστροφικό, επισημαίνοντας ότι «εκτός από την προφανή οικολογική καταστροφή στο υδάτινο σύστημα του Αώου, απειλεί να “ξεπλύνει” το περιβαλλοντικό έγκλημα που συντελείται στα Γιάννινα και καθημερινά υποβαθμίζει το οικοσύστημα της Παμβώτιδας».
Να σημειωθεί ότι στο Εθνικό Πάρκο της Βόρειας Πίνδου περιλαμβάνονται 11 περιοχές που ανήκουν στο Πανευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών: «Φύση 2000» (Natura 2000). Από αυτές, οι έξι ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Εθνικό Πάρκο, ενώ οι υπόλοιπες πέντε κατά ένα μέρος τους. Επίσης, στο Εθνικό Πάρκο περιλαμβάνεται μια περιοχή που είναι χαρακτηρισμένη ως Τοπίο Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους. Στο Εθνικό Πάρκο απαντώνται 1.800 είδη χλωρίδας, περί τα 60 είδη θηλαστικών, 166 είδη πουλιών, 30 είδη ερπετών και 17 είδη ψαριών.