Προ ημερών αρχιερέας έθεσε θέμα για τον τρόπο εκλογής των επισκόπων. Τέτοιες απόψεις δεν ακούγονται για πρώτη φορά. Παλαιότερα έτερος ασχολήθηκε με το θέμα, ενώ ακόμα πιο παλιά κάποιος άλλος είχε πει «σήμερα δεν πρέπει να είμαστε υπερήφανοι για τον τρόπο εκλογής των αρχιερέων.
Είναι διαβλητός και αναξιόπιστος». Ακούγοντας τον Ελληνα πρωθυπουργό να μιλά προ ημερών για κατάργηση (σε μια μελλοντική αναθεώρηση του Συντάγματος) 50 θέσεων βουλευτών, θέλω να θέσω την προοπτική της κατάργησης 30 μητροπόλεων λόγω μικρού πληθυσμού και γεωγραφικής θέσης.
Με δύο πρόσφατους νόμους, τους ονοματοδοτηθέντες «Καποδίστριας» και «Καλλικράτης», καταργήθηκαν κοινότητες και άλλαξαν τα όρια δήμων. Ο δήμαρχος και ο επίσκοπος δεν είναι το ίδιο πράγμα, αλλά δεν θα ήταν καθόλου άσκοπο κάθε δήμος να έχει και τον επίσκοπό του, ως ποιμένα και όχι ως διοικητικό παράγοντα. Δυστυχώς υπάρχει σήμερα μητροπολίτης που ενθρονίστηκε προ δεκαετίας και δεν έχει περάσει καν από χωριά της περιφέρειάς του!
Μητροπόλεις σαν τη Δρυϊνουπόλεως ή την Ελασσόνας ή τη Γόρτυνος γιατί να υπάρχουν ως δομές που βαρύνουν απλά τον κρατικό Προϋπολογισμό, όταν θα μπορούσαν να υπάγονται στις Μητροπόλεις Ιωαννίνων, Λαρίσης και Τριπόλεως, και πνευματικά να διαποιμαίνονται από τοπικούς επισκόπους; Για παράδειγμα, η Αρκαδία θα μπορεί να έχει τον μητροπολίτη Τριπόλεως, με έδρα την πόλη, ποιμαντικά όρια ίδια με του δήμου και διοικητικά εκείνα του νομού. Παράλληλα θα μπορούν να υπάρχουν οι επίσκοποι Δημητσάνης, Μεγαλοπόλεως, Αστρους και Λεωνιδίου, με ποιμαντικά όρια για τον καθέναν εκείνα των Δήμων Γόρτυνος, Μεγαλοπόλεως, Βορείου Κυνουρίας και Νοτίου Κυνουρίας αντίστοιχα. Ετσι θα διατηρηθούν ως Επισκοπές και οι προσωποπαγείς Καλαμπάκας και Γουμενίσσης.
Σήμερα για την Εκκλησία της Ελλάδος υπάρχουν ο νόμος 590/77, ο Τόμος Αυτοκεφαλίας του 1850, αλλά και οι Συνοδικές Πράξεις του 1866, του 1882, και του 1928, που ρυθμίζουν τα περί επισκόπων και επισκοπών. Προτείνουμε λοιπόν η Ιερά Σύνοδος, κατόπιν συνεννόησης με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, να αρθεί στο ύψος των σύγχρονων απαιτήσεων και να ζητήσει την κατάργηση όλων των μητροπόλεων, των οποίων οι έδρες δεν είναι στις πρωτεύουσες των νομών.
Βέβαια προκύπτουν διάφορα διαδικαστικά θέματα, αλλά τίποτα δεν είναι άλυτο για την Εκκλησία – και μάλιστα όταν στην κεφαλή της έχει σοβαρούς πνευματικούς ηγέτες.
Οι μητροπόλεις αυτές θα καταργούνται άμα τη κενώσει τους, διά μεταθέσεως -όπου επιτρέπεται-, εκλογής, παραιτήσεως ή θανάτου του σημερινού κατόχου τους. Οι περιουσίες και οι υπάλληλοί τους θα υπάγονται στη νέα μητρόπολη, τα δε οικήματα στη χρήση των επισκόπων τους. Και αφού λυθεί και το θέμα εκλογής με την επιλογή του αξιοκρατικότερου συστήματος για το μέλλον, θα μπορούσε η εκλογή των επισκόπων, με το όνομα της έδρας έκαστου δήμου και για τα όρια του, να γίνει άπαξ και μόνο με το σύστημα της εκλογής έως σήμερα των βοηθών επισκόπων, καταργουμένου -εννοείται- του αντικανονικού αυτού θεσμού.

Για παράδειγμα, ο σημερινός μητροπολίτης Χαλκίδας θα μπορούσε να προτείνει τριπρόσωπα για τις Επισκοπές Ψαχνών, Ιστιαίας, Λίμνης.
Οι Μητροπόλεις της Αττικής μπορεί να παραμείνουν επτά. Βόρειος Τομέας Αθηνών (Μητρόπολη Κηφισίας), Δυτικός Τομέας (Μητρόπολη Ιλίου), Νότιος Τομέας (Μητρόπολη Νέας Σμύρνης), Ανατολικής Αττικής (Μητρόπολη Σπάτων), Δυτικής Αττικής (Μητρόπολη Μεγάρων), Πειραιώς (Μητρόπολη Πειραιώς), Νήσων (Μητρόπολη Ύδρας) και ο Κεντρικός Τομέας Αθηνών να παραμείνει στον Αρχιεπίσκοπο. Ταυτόχρονα όλοι οι υπόλοιποι δήμοι να γίνουν επισκοπές και το ίδιο να συμβεί και στη Θεσσαλονίκη.
Τέλος, οι επίσκοποι (σε ένα τέτοιο σενάριο που καταθέτουμε σήμερα) θα μπορούσαν να συμμετέχουν κανονικά στη Σύνοδο της Ιεραρχίας αλλά και στη Διαρκή Ιερά Σύνοδο, λαμβάνοντας τα οδοιπορικά τους, ώστε να μην είναι άμοιροι της διοικήσεως και της διαποιμάνσεως της Εκκλησίας. Ο τρόπος της σύνθεσης των οργάνων μπορεί να ρυθμιστεί με ενισχυμένο ρόλο για τους μητροπολίτες.
Επίσκοποι σε κάθε δήμο χωρίς επιπλέον αμοιβή και με εκλογή κατόπιν κλήρωσης
Ωστόσο εύκολα μπορεί κάποιος να πει ότι με ένα τέτοιο μοντέλο διοίκησης το κράτος θα κληθεί να πληρώνει αμοιβές για πολύ περισσότερους επισκόπους εν μέσω κρίσης. Ενα τέτοιο σχέδιο όμως δεν έχει τη λογική δημιουργίας νέων «θρόνων» ή πλουτισμού εκκλησιαστικών προσώπων. Η πρότασή μας λοιπόν είναι η εξής: Κάθε επίσκοπος θα διατηρεί τη θέση την οποία κατείχε ως εφημέριος και θα αμείβεται μόνο γι’ αυτήν. Δεν θα λαμβάνει δηλαδή επιπλέον χρήματα. Επίσης αυτοδικαίως θα είναι πρόεδρος του εκκλησιαστικού συμβουλίου του καθεδρικού ναού της επισκοπής του. Η συντήρηση των κτιριακών δομών και η δημιουργία νέων (όπου δεν υπάρχουν για τα γραφεία της επισκοπής) θα βαρύνουν τον καθεδρικό ναό. Τα τρέχοντα έξοδα για την κατοικία και τη μετακίνηση του επισκόπου θα καλύπτονται από τον ίδιο ενώ το κεντρικό εκκλησιαστικό ταμείο της μητροπόλεως ή η ΕΚΥΟ θα ενισχύουν τα ποιμαντικά προγράμματα.

Οι σημερινοί μητροπολίτες, από τα προτεινόμενα, δεν θα χάσουν κάτι από τα «κεκτημένα» τους, ενώ ορισμένοι εξ αυτών μελλοντικά θα ωφεληθούν. Αν μάλιστα αποφασίσουν την κλήρωση εκ του καταλόγου των εκλογίμων, θα ωφεληθούν ηρεμίας και θα γλιτώσουν από τις οχλήσεις (υμετέρων και μη) «υποψηφίων».
Επιπλέον οφέλη θα είναι η καλύτερη διαποίμανση, η οικονομική διαφάνεια (εφόσον θα έχουν γνώση περισσότερα του ενός πρόσωπα) και η αρτιότερη οργάνωση. Μην ξεχνάμε φυσικά ότι θα ικανοποιηθεί και μεγάλος αριθμός από εκείνους τους κληρικούς που ενστερνίζονται το «εἴ τις ἐπισκοπῆς ὀρέγεται καλοῦ ἔργου ἐπιθυμεῖ». Τέλος, οφέλη θα προκύψουν και για τη διαβίωση μοναστικών καθιδρυμάτων και λοιπών κατασκευαστών εκκλησιαστικών αμφίων και ειδών, ενώ θα έχουμε και «διεκκλησιαστικά» οφέλη, αφού θα αυξηθεί ο αριθμός των Ελλήνων επισκόπων.
Και επειδή κατά τον φωτιστή των Ελλαδικών κατά τόπους Εκκλησιών, «δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι, μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλ’ ἐπιεικῆ, ἄμαχον, ἀφιλάργυρον, τοῦ ἰδίου οἴκου καλῶς προϊστάμενον, τέκνα ἔχοντα ἐν ὑποταγῇ μετὰ πάσης σεμνότητος», ο τρόπος εκλογής και η μη ενασχόληση με τα οικονομικά θα κρατήσουν του μελλοντικούς επισκόπους πιο κοντά στα παραπάνω παραγγέλματα.