Νίκος Κατσαούνης

 Περιφερειακός Σύμβουλος

Ειδικός Αγορητής εκ μέρους της Μείζονος Αντιπολίτευσης στο Περιφερειακό Συμβούλιο

 

Κ. Πρόεδρε – κ. Περιφερειάρχη – Αγαπητοί συνάδελφοι

Οι εποχές που διανύουμε είναι ιστορικά από τις δυσκολότερες για τη χώρα μας, για τους πολίτες, για την κοινωνία. Ελπίζουμε ότι αυτή η πολύπλευρη κρίση ίσως αποτελέσει ευκαιρία για ανασυγκρότηση και δρομολόγηση ουσιαστικών αναπτυξιακών επιλογών.

Όμως για να αλλάξει το οικονομικό και κοινωνικό γίγνεσθαι στην περιοχή μας επαναλαμβάνουμε αυτό που από το ξεκίνημα της λειτουργίας του θεσμού της Αιρετής Περιφέρειας, τονίζουμε ότι πρέπει να αλλάξουμε ρυθμό, να αλλάξουμε πρακτικές, να συγκρουστούμε με πολιτικές που απέτυχαν στο παρελθόν.

Υπηρετούμε αυτόν τον θεσμό και τον βλέπουμε μόνο σαν μια ευκαιρία – δυνατότητα να μπουν σωστές βάσεις για ένα νέο βιώσιμο και ισόρροπο αναπτυξιακό πλαίσιο για την Δυτ. Μακεδονία.

Δεν υπάρχουν περιθώρια ούτε για ανεκμετάλλευτες ευκαιρίες ούτε για χαμένες δυνατότητες.

Αγαπητοί συνάδελφοι, στην εισήγησή μας για τον στρατηγικό σχεδιασμό του Επιχειρησιακού Προγράμματος (Α΄φάση) πριν αρκετούς μήνες τελειώνοντας είχα πει: «Στόχος μας πρέπει να είναι η διαμόρφωση τελικά ενός συνεκτικού προγράμματος που θα αποτυπωθεί επιχειρησιακά με το σύνολο των διαθέσιμων χρηματοδοτήσεων. Αυτό θα είναι πιο ολοκληρωμένο εάν προκύψει από εξαντλητική κουβέντα με το σύνολο των ενεργών φορέων της Περιφέρειας μας. Τότε θα έχουμε περισσότερο πλουραλισμό σε ιδέες κι εφαρμογές που θα έχουν άμεση επίπτωση στον κεντρικό μας στόχο που είναι η αύξηση της απασχόλησης. Εμείς θα παρακολουθήσουμε στενά την διαδικασία εξέλιξης του προγράμματος και θα είμαστε ουσιαστικά παρόντες να επιτελέσουμε το ρόλο μας που είναι αυτός της συνεισφοράς και του ελέγχου»

Τότε αγαπητοί συνάδελφοι, ως παράταξη είχαμε μια συγκεκριμένη οραματική πρόταση για την διαμόρφωση ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου με κεντρικό, μήνυμα «Η Δυτική Μακεδονία πρότυπο πολύπλευρης και βιώσιμης ανάπτυξης με σεβασμό στον άνθρωπο και το περιβάλλον»

Στην φάση του στρατηγικού σχεδιασμού κάνοντας μια ουσιαστική επεξεργασία πολιτικών και τεχνοκρατικών δεδομένων επίκαιρων, αναλύσαμε τις προϋποθέσεις αυτού του οράματος – αναπτύξαμε τους γενικούς στρατηγικούς στόχους (9 συνολικά) και δώσαμε τους άξονες προτεραιότητας που αφορούν τα κρίσιμα ζητήματα ανάπτυξης της Περιφέρειάς μας:

Περιβάλλον – Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής

Οικονομία και Απασχόληση

Κοινωνική Μέριμνα, Υγεία, Εκπαίδευση – Τεχνολογία, Δια βίου μάθηση, Πολιτισμός – Πολιτισμός και Αθλητισμός

Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας και της Οικονομικής κατάστασης της Περιφέρειας

Ανταγωνιστικότητα – Επιχειρηματικότητα

Χωροταξικός – Πολεοδομικός σχεδιασμός

Εξωστρέφεια, Ανθρώπινα και Πολιτικά δίκτυα

Τις συγκεκριμένες προτάσεις μας τότε, για κάθε άξονα και θεματικό κύκλο, αποδέχτηκε το σώμα να ενσωματώσει και να συμπληρώσει το κείμενο – πρόταση που μας δόθηκε.

Σήμερα πολλούς μήνες μετά, επιτρέψτε μας να διατυπώσουμε τις παρατηρήσεις αλλά και συγκεκριμένες προτάσεις μας για το Επιχειρησιακό και Οικονομικό Προγραμματισμό του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Επιγραμματικά επισημάνσεις που αφορούν τόσο το Πολιτικό όσο και το Επιχειρησιακό – Τεχνοκρατικό επίπεδο:

ü      Υπάρχει σημαντική καθυστέρηση στην ολοκλήρωση του Επιχειρησιακού Προγράμματος. Το κύριο εργαλείο σχεδιασμού και εφαρμογής πολιτικών και δράσεων 2012-2014 έπρεπε να είναι έτοιμο στις αρχές του 2012. Είμαστε από τους τελευταίους και εδώ και μπορούμε πλέον αν μιλάμε για τριετές Επιχειρησιακό Πρόγραμμα αφού το 2012 έκλεισε στερώντας την ύπαρξη σαφώς προσδιορισμένης αναπτυξιακής στρατηγικής με τα νέα δεδομένα για την Δυτ. Μακεδονία (Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας….. Ε.Π α΄φάση 30-8-2011 β΄φάση 5-1-2012… Έγκριση νομιμότητας 14-2-2012  Ετήσιο Πρόγραμμα 5-1-2012…) Θέλετε να αναφερθώ και σε άλλες Περιφέρειες; Κατανοούμε τις καθυστερήσεις λόγω του πρωτόγνωρου του θεσμού και ελπίζουμε να υπάρξει καλή συνέχεια.

ü      Δεν έγιναν ουσιαστικές παρεμβατικές πολιτικές διαδικασίες σε κάθε Δήμο παρά μόνο επιλεκτικά σε 2-3 χωρίς δυστυχώς και εκεί να έχετε ξεδιπλώσει σε βάθος τις κατευθύνσεις ενός στρατηγικού αναπτυξιακού σχεδίου ώστε να πειστούν να συμμετέχουν με προτάσεις οι Αναπτυξιακοί – Παραγωγικοί φορείς και τα Νομικά Πρόσωπα της Αυτοδιοίκησης σε κάθε Περιφερειακή ενότητα. Αποτέλεσμα; Σε πολλά σημεία του Προγράμματος δεν υπάρχει ενοποίηση – σύνθεση επιμέρους στόχων των Δήμων αλλά και όμορων Περιφερειών. Επίσης στην σύνθεση του κειμένου της εισήγησης δεν διαφαίνεται μια όσμωση και ομογενοποίηση αντιλήψεων του ανθρώπινου δυναμικού των 4 Περιφερειακών Ενοτήτων που πιστεύουμε ότι ασχολήθηκαν με την εκπόνησή του.

ü      Πιστεύουμε ότι το Επιχειρησιακό και Οικονομικό πρόγραμμα δεν αναμετριέται με επίκαιρα και επιτακτικά διλήμματα και ανάγκες της κοινωνίας σήμερα όπως επίσης και με βασικά ερωτήματα και προβληματισμούς 12 στον αριθμό που θέσαμε στον στρατηγικό σχεδιασμό του Ε.Π.

ü      Μέσα από ποιες δράσεις του Προγράμματος προκύπτει ένας συνεκτικός οδικός χάρτης περί του ενεργειακού στίγματος που θέλουμε να δώσουμε για την επόμενη 20ετία;

ü      Μέσα από ποιο δίκτυο δράσεων του Προγράμματος αποτυπώνεται ένα υλοποιήσιμο «Περιφερειακό Κοινωνικό Συμβόλαιο»;

ü      Για τον κλάδο της γούνας δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε συγκεκριμένες δράσεις που θα συγκροτούσαν μια ενιαία στρατηγική

ü      Δυσκολευόμαστε να διακρίνουμε καινοτόμες δράσεις και μέτρα που θα συμβάλουν στην διασύνδεση του πρωτογενούς με τον δευτερογενή τομέα. Διασύνδεση η οποία μπορεί να προσδώσει προστιθέμενη αξία σε υψηλής ποιότητας αγροτικά και κτηνοτροφικά προϊόντα και να δημιουργεί βιώσιμες θέσεις απασχόλησης

Θα μπορούσα να αναφερθώ σε σειρά προτάσεων μας,  ερωτημάτων και προβληματισμών που θέσαμε στην α΄ φάση και αναμέναμε να μετουσιωθούν σε συγκεκριμένα μέτρα και δράσεις. Αλλά δεν ωφελεί τώρα.

Για τους τέσσερις άξονες του Επιχειρησιακού Προγράμματος οι οποίοι αναλύονται σε μέτρα – στόχους και δράσεις έχουμε να κάνουμε τις εξής επισημάνσεις αλλά και να δώσουμε και δικές μας συγκεκριμένες προτάσεις.

Α. Στον άξονα «Περιβάλλον και ποιότητα ζωής» έχουμε τα πιο πολλά έργα (502) με 420.000.000 € περίπου όπως φαίνονται στο σύνολο της τριετίας αλλά σε βαθμό πρώτης προτεραιότητας – συνεχιζόμενα έργα έχουμε 300.000.000 € περίπου δηλαδή 80% του προγράμματος και άρα νέα έργα που θα συγκροτούν την νέα εποχή με νέα φιλοσοφία και επίκαιρα είναι ελάχιστα.

Β.   Στον δεύτερο άξονα «Κοινωνική Μέριμνα – Υγεία – Εκπαίδευση – Δια βίου μάθηση – Πολιτισμός και Αθλητισμός»  αναφέρονται 186 έργα με 120.000.000 € όπου τα 84.000.000 € διατίθενται για έργα α΄ βαθμού προτεραιότητας, επίσης έργα προηγούμενης πενταετίας που προτάθηκαν με ένα σκεπτικό άλλων συνθηκών για τη χώρα και άλλων κοινωνικών δεδομένων. Συγκεκριμένες προτάσεις και δράσεις για τον άξονα αυτόν, όπως και για τους υπόλοιπους άξονες, έχουμε σχεδιάσει και επεξεργαστεί και σας τις παραδίνουμε  να ενσωματωθούν στον Πρόγραμμα.

Γ. Στον άξονα 3. «Οικονομία – Απασχόληση» Εδώ υπάρχει το παράδοξο με μόνο 31 έργα και 14.000.000 € στο σύνολο της τριετίας με 8.000.000 € για έργα βαθμού προτεραιότητας α΄ ως επί  το πλείστον συνεχιζόμενα. Σημειώνεται ότι είναι ο άξονας που κύρια θα μπορούσε με οραματικές και στοχευμένες δράσεις να συμβάλει στην  ανακούφιση της πληττόμενης κοινωνίας και της ανεργίας έχει τις λιγότερες δράσεις – έργα και το μικρότερο ποσό για την τριετία.

Δ. Τέλος στον άξονα 4. «Βελτίωση Διοικητικής Ικανότητας και Οικονομικής κατάστασης της Περιφέρειας» με 115 έργα και 14.000.000 € συνολικό ποσό σε βαθμό α΄ προτεραιότητα εξαντλούνται σε συνεχιζόμενα έργα 13.000.000 €, που είναι έργα στο 80% συνεχιζόμενα

Αγαπητοί συνάδελφοι:

Από τα 566.000.000 € του συνολικού προγράμματος της τριετίας περίπου το 80% του ποσού και των έργων αναφέρονται σε συνεχιζόμενα έργα.

Είναι ορατή η ανισότητα δράσεων, πόρων και έργων,  στις 4 Π.Ε . Πρώτος στόχος πρέπει να είναι η δημιουργία Περιφερειακής συνείδησης. Χωρίς να αγνοούμε την ισχυρή παράδοση των Νομών έπρεπε καθοριστικά να διαμορφώσουμε δράσεις συνεργασίας τόσο με όμορες Περιφέρειες όσο και με Δήμους και παραγωγικούς φορείς όλης της Περιφέρειας. Τότε θα χαράζαμε μια συμβατικά αναπτυξιακή πολιτική με τα σημερινά δεδομένα και θα αποφεύγαμε φαινόμενα πολυδιάσπασης και κατακερματισμού πόρων δυσεύρετων σήμερα λόγω της βαθιάς και πολύπλευρης κρίσης.

Η Περιφερειακή αρχή δυστυχώς, και αυτό φαίνεται μέσα από πολλές δράσεις,  έχει ταυτιστεί με τη λογική «βλέποντας και κάνοντας». Έχει ταυτιστεί με λογικές και πρακτικές που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή κατάσταση και πολιτεύεται με λογικές του χθες. Δαπανά χρόνο και χρήματα χωρίς σχέδιο, χωρίς αποτέλεσμα και στόχους δημιουργίας συνθηκών μακροπρόθεσμης ανάπτυξης. Αλήθεια αφού ετοιμάζαμε το Ε.Π.Π της τριετίας γιατί φέρνουμε προηγουμένως εδώ για ψήφιση θέματα όπως Τεχνικό Πρόγραμμα έργων, κ.λπ.; Εντάσσονται αυτά σε ένα σχεδιασμό που δεν είχαμε; Αφού εσείς προεκλογικά είχατε πει ότι έχετε έτοιμο πρόγραμμα για όλα τα θέματα. Συνεπώς είχατε πρόγραμμα και σχέδιο. Χρειαζόσασταν δυο χρόνια για να ετοιμαστεί αυτό; Τελικά καταλαβαίνουμε ότι αν δεν ήμασταν υποχρεωμένοι από σχετική Υπουργική Απόφαση για Ε.Π.Π δεν θα προχωρούσαμε ποτέ στην διαμόρφωσή του. Συνεπώς πορευόμαστε και θα πορευόμασταν χωρίς πυξίδα. Ο προσδιορισμός κάποιων έργων – σημαία που σηματοδοτούν την ανάπτυξη της περιοχής με βάση τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία που βρίσκονται κύριε Περιφερειάρχη; Μετά από 2 χρόνια αναλωνόμαστε τελευταία σε ενημερώσεις για το δρόμο της Κλεισούρας αντεγκλήσεις στο Δημοτικό Συμβούλιο Γρεβενών για το δρόμο Γρεβενών – Βασιλίτσας, ατέλειωτες ενημερώσεις για το Πανεπιστήμιο Δυτ. Μακεδονίας χωρίς να γνωρίζουμε το σχεδιασμό του Υπουργείου Παιδείας , αντικρουόμενες απόψεις και αποφάσεις για το μέλλον της ΔΕΗ κ.λπ.

Το δικό μας όραμα για την Περιφέρεια Δυτ. Μακεδονία «Η Δυτ. Μακεδονία Πρότυπο πολύπλευρης και βιώσιμης Ανάπτυξης με σεβασμό στον άνθρωπο και το Περιβάλλον» μετουσιώνεται σε πράξη με συγκεκριμένες δράσεις υλοποιήσιμες, εφικτές, προσαρμοσμένες στο σημερινό δύσκολο περιβάλλον.  Σίγουρα μπορεί κάποιος σε μια λεπτομερή συζήτηση όλων αυτών των στοιχείων που παραθέτονται στην αποτύπωση να κάνει διάφορες παρατηρήσεις και συμπληρώσεις αλλά για μας στην σημερινή δύσκολη συγκυρία δεν είναι αυτό το μόνο ζητούμενο. Το ζητούμενο είναι όλες αυτές οι δράσεις και οι στόχοι να συγκροτήσουν ένα συνεκτικό δυναμικό και αποτελεσματικό σχέδιο ανάπτυξης. Μας χαροποιεί το γεγονός ότι πολλές από τις προτάσεις μας που προβάλαμε στο πρόγραμμα μας προεκλογικά περιλαμβάνονται στους ειδικούς άξονες του προγράμματος. Όμως υπάρχουν και αρκετές δράσεις που δεν έχουν συμπεριληφθεί.

Αυτές τις προτάσεις μας σας τις παραδίδουμε και αφορούν:

1. Τα μεγάλα έργα υποδομών
2. Την επιχειρηματικότητα
3. Την σύγχρονη προοπτική για τη γεωργία και την κτηνοτροφία
4. Τον τουρισμό
5. Το περιβάλλον
6. Την ενέργεια
7. Την ιστορία και τον πολιτισμό
8. Την Παιδεία
9. Την απασχόληση
10. Την Κοινωνική στήριξη
11. Την υγεία
12. Τον αθλητισμό και
13. Τον πολιτισμό

Τελειώνοντας θα δώσουμε επιπλέον 11 συγκεκριμένες προτάσεις μας εμπνευσμένες και οραματικές που πιστεύουμε ότι θα συμβάλουν στην διαμόρφωση σοβαρών όρων ενός σύγχρονου αναπτυξιακού μοντέλου ανάπτυξης για την Περιφέρεια μας, για την επόμενη 10ετία.

 

1. 1.              Ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας

ð             Κατάρτιση ενός 10ετούς ολοκληρωμένου στρατηγικού σχεδιασμού έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας για την αποφυγή επικαλύψεων και αποσπασματικών δράσεων από πολλούς και διάσπαρτους φορείς.

 

1. 2.              Ενίσχυση της πρόσβασης, χρήσης και ποιότητας των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών

ð             Ανάπτυξη μιας ενιαίας ψηφιακής πλατφόρμας για όλη την Περιφέρεια για την προβολή του πλούσιου τουριστικού και ιστορικού αποθέματος με σύγχρονες μεθόδους ψηφιακής οπτικοποίησης και σύνδεση της πλατφόρμας με τις τουριστικές επιχειρήσεις της περιοχής.

ð             Διασφάλιση ευρυζωνικής πρόσβασης στις ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές της περιφέρειας με στόχο την εξυπηρέτηση του πολίτη και την ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας.

 

1. 3.              Ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων του πρωτογενούς τομέα

ð             Συμπράξεις αγροτικών επιχειρήσεων ανά γεωγραφική ενότητα ή προϊόν με στόχο τη σύνδεση του πρωτογενούς με το δευτερογενή τομέα. Μέσα από την παραγωγή ποιοτικών και ονομασίας προέλευσης προϊόντων τα οποία στη συνέχεια θα τυποποιούνται και θα προωθούνται από την ίδια την σύμπραξη, το τελικό προϊόν θα αποκτά προστιθέμενη αξία και θα δημιουργεί βιώσιμες θέσεις εργασίας στην περιοχή.

ð             Ανάπτυξη θερμοκηπιακών πάρκων στον άξονα των τηλεθερμάνσεων Κοζάνης-Πτολεμαΐδας με στόχο την προσέλκυση διεθνών εταιριών με τεχνογνωσία στον συγκεκριμένο τομέα.

 

1. 4.              Ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων σε όλους τους τομείς

ð             Συστηματική αξιοποίηση της διεθνούς εμπειρίας στη χρήση βιομάζας και άλλων μεθόδων στη βάση μιας οικονομίας χαμηλών εκπομπών ρύπων για όλα τα δημόσια κτίρια της Δυτικής Μακεδονίας.

 

1. 5.              Προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου

ð             Αποκαταστάσεις εδαφών και συστηματική ανάπτυξη δασώσεων

ð             Προώθηση της ολοκληρωμένης διαχείρισης του αγροτικού χώρου μέσα από παρεμβάσεις βελτίωσης των εδαφών και μηχανισμούς συστηματικής υποστήριξης των αγροτών.

 

1. 6.              Προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων

ð             Ολοκλήρωση ενός περιφερειακού σχεδίου διαχείρισης υδατικών πόρων και λεκανών απορροής

 

1. 7.              Ολοκλήρωση των σημαντικών δικτύων μεταφορών

ð             Σύνδεση της Εγνατίας με Λάρισα και ΠΑΘΕ

ð             Ολοκλήρωση των οδικών αξόνων Γρεβενά – Βασιλίτσα, Καστοριά – Πτολεμαΐδα με τη σήραγγα Κλεισούρας

ð             Ολοκλήρωση του κάθετου άξονα Νίκη – Εγνατία

 

1. 8.              Προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων

ð             Ενεργητικές πολιτικές ενίσχυσης της απασχόλησης σε σύνδεση με τους αναπτυξιακούς άξονες και τους στρατηγικούς κλάδους του παρόντος αναπτυξιακού σχεδίου.

 

1. 9.              Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας

ð             Ενίσχυση επιχειρήσεων κοινωνικής οικονομίας, του εθελοντισμού και των άτυπων δικτύων.

 

1. 10.          Επένδυση στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση

ð             Ολοκληρωμένες τομεακά δράσεις αναβάθμισης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιφέρεια και συνεννόηση του σχεδιασμού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη Δυτική Μακεδονία.

 

1. 11.          Βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής δημόσιας διοίκησης

ð             Δημιουργία ενός Κέντρου Τεκμηρίωσης αναπτυξιακών, διοικητικών, κοινωνικών και οικονομικών δεδομένων που θα λειτουργεί ως σταθερός μηχανισμός περιφερειακού σχεδιασμού.

 

Αγαπητοί Συνάδελφοι,

 

Μετά τις εξελίξεις αυτής της εβδομάδας τίποτα δεν θα είναι το ίδιο για αυτή τη χώρα… πολλά  θα αλλάξουν και στην Περιφέρεια. Η δοκιμασία θα είναι για όλους μας –  Άτομα – Θεσμούς, κόμματα, θεωρίες, ιδεολογίες…. , όλα τα βάζει επί τάπητος η ίδια η ζωή.

Το Δημοκρατικό πολίτευμα δοκιμάζεται…

Η κοινωνία παραπαίει – το κράτος εκμηδενίζεται και οι πολίτες υπομένουν τα πάντα.

Σε αυτήν την συγκυρία και φασιστικά ναζιστικά μορφώματα όπως η Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύονται αυτή την οικονομική και πολιτική κρίση διεκδικώντας πολιτικό ρόλο.

Τώρα χρειάζεται η Αντίσταση όλων μας……, όλων των Δημοκρατικών θεσμών, της Περιφέρειας.

Οφείλουμε να δίνουμε δείγματα γραφής σε όλα τα επίπεδα των θεσμών της Αυτοδιοίκησης.

Η παράταξή μας και ο επικεφαλής της, στα πλαίσια του θεσμικού ρόλου της Αντιπ/σης παρεμβαίνουμε – προτείνουμε – διεκδικούμε πάντα με σεβασμό στους πολίτες και τον θεσμό,  προσπαθώντας με ουσιαστικές επιλογές και πρωτοβουλίες να βοηθήσουμε να μπουν στέρεα θεμέλια στον θεσμό της Αιρετής Περιφέρειας… Εσείς αποφασίζετε … Εμείς με τις δικές μας παρατηρήσεις και τις ολοκληρωμένες προτάσεις, σας δίνουμε ακόμα μία ευκαιρία, ακόμη ένα βήμα έστω και τώρα να οδηγηθεί η Περιφέρεια μας στο δρόμο της Ανάπτυξης…..

 

Ευχαριστώ.