Είχε προχωρήσει αρκετά στην ανάλυση του κειμένου ο καθηγητής μας, όταν χτυπάει η πόρτα και χωρίς να ακουστεί το ” εμπρός”, μπαίνει μέσα ο Επιθεωρητής συνοδευόμενος από τον κ. Γυμνασιάρχη.
Γίνεται η ανάλογη σύσταση, φεύγει ο διευθυντής και ο επιθεωρητής πιάνει μια καρέκλα στο βάθος της αίθουσας, βγάζει ένα σημειωματάριo και μένει σκυμμένος εκεί για αρκετή ώρα.

Είχε έρθει να αξιολογήσει το φιλόλογό μας, ο οποίος ήταν εξαιρετικός εκπαιδευτικός.

Είχε φτάσει στη μέση της ανάλυσης του ποιήματος, οπότε σηκώνεται ξαφνικά ο επιθεωρητής, διακόπτει άχαρα το διδάσκοντα και με την ερώτηση : ”αυτό εννοεί εδώ, κ. καθηγητά;”, τον παραθεωρεί εντελώς και συνεχίζει ο ίδιος την ανάλυση.

Ευτυχώς που ήταν κοντά η ώρα του διαλείμματος και το κουδούνι έδωσε τέλος σε μια πολύ δυσάρεστη εμπειρία μας, ότι ο κ. Επιθεωρητής ταπείνωσε άδικα και ασύνετα τον καθηγητή μας.

Απ΄όσα κι αν μας είπε αυτός στην ανάλυση δεν μας έμεινε τίποτε άλλο παρά μόνο ένα απαίσιο συναίσθημα, ότι τσαλάκωσε το πρόσωπο του καθηγητή στη συνείδησή μας.

Μίσησα από τότε το θεσμό του επιθεωρητή, συναίσθημα που με ακολουθούσε για πολλά χρόνια.

Ο φιλόλογος αυτός ήταν από τους πιο αγαπητούς μας.
Ήταν συνεπαρμένος όταν μας δίδασκε. Δεν κολλούσε στο πρόγραμμα του Υπουργείου. Κοίταζε τι μας βοηθούσε περισσότερο να μάθουμε να εκφραζόμαστε και να συλλογιζόμαστε.
Ήταν δοσμένος στο καθήκον του και αφοσιωμένος στη δουλειά του.

Φανατικός δημοτικιστής. Κι ενώ ακόμη ήταν επιβεβλημένη η καθαρεύουσα, αυτός μας υποχρέωσε να γράφουμε στη δημοτική.
Κι ευτυχώς, γιατί έτσι νιώσαμε να απελευθερωνόμαστε από κάτι, που ήταν πια νεκρό και προσπαθούσαμε να το ζωντανέψουμε.
Χαμένη προσπάθεια.
Αρχίζαμε την έκθεση από καθαρεύουσα και καταλήγαμε να γράφουμε αρχα’ι’στί.
Δυσκολευόμασταν να εκφράσουμε το συλλογισμό μας. Ενώ με τη δημοτική λες και έρεε αβίαστα ο λόγος.
Του χρωστούμε ευγνωμοσύνη.

Μας έμαθε και συντακτικό.
Να αναλύουμε και νεοελληνικά κείμενα.
Μας είχε μυήσει στον τρόπο να εμβαθύνουμε και να παρακολουθούμε τη σκέψη του συγγραφέα , του ποιητή.

Παραμένει μέσα μου ένας καταξιωμένος εκπαιδευτικός.

Κι όμως εκείνη τη μέρα τον είχε μειώσει τόσο αδικαιολόγητα ο προ’ι’στάμενός του.

Βέβαια θυμάμαι και την αντίδραση του φιλολόγου μας.
Στην επόμενη διδακτική ώρα του φόρτωσε ένα φοβερό υβρεολόγιο.

Σήμερα του δικαιολογούμε μόνο την αγανάκτηση.

Το μήνυμα που πήραμε από αυτό το επεισοδιακό μάθημα ήταν ότι μπορούσε μια ώρα διδασκαλίας να θέσει σε αμφιβολία την αξία του δασκάλου.
Μας ταρακούνησε όλους για λίγο.

Αυτό συνηγορούσε πάντα μέσα μου στο να καταργηθεί ο θεσμός της αξιολόγησης από επισκέψεις του ειδικού επόπτη στην τάξη.
Έτσι νομίζω παρουσιαζόταν η εικόνα του εκπαιδευτικού αλλοιωμένη. Παραπλανητική.

Εκτός του ότι άγχωνε και έθετε σε μια δύσκολη ψυχολογική δοκιμασία τον εκπαιδευτικό, δεν επέτρεπε να εκτιμηθεί πραγματικά το έργο και η προσωπικότητά του.

Ξεγελούσε κατ΄αρχήν τον αξιολογητή η με προειδοποίηση διδασκαλία, γιατί οδηγούσε σε μια παρουσίαση του μαθήματος πολύ διαφορετική, εφόσον προηγούνταν έκτακτη προετοιμασία, ασυνήθιστη για την καθημερινότητα, πράγμα που δημιουργούσε έκπληξη και στους μαθητές.

Δεύτερον ο καθηγητής ένιωθε πιεσμένος από το άγχος και ήταν επόμενο να αδικεί τον εαυτό του.
Το καλό μάθημα προ’υ’ποθέτει άνεση του καθηγητή από κάθε άποψη.

Τρίτον μια αποτυχημένη για τους λόγους αυτούς εξέταση της διδασκαλίας του εκπαιδευτικού αμαύρωνε την εικόνα του στους μαθητές με πολλές συνέπειες για όλους.
Χώρια που ευαίσθητους ανθρώπους εκπαιδευτικούς του σήμερα μπορούσε να τους οδηγήσει και στον ψυχολόγο, αν επανερχόταν ο θεσμός έτσι άγριος, όπως ήταν.
Τώρα γίναμε όλοι ευαίσθητοι.

Ήταν περιττή επομένως κατά τη γνώμη μας η αξιολόγηση του καθηγητή με την επίσκεψη του αρμόδιου προ’ι’σταμένου μέσα στην τάξη με προειδοποίηση, πολύ περισσότερο χωρίς αυτήν, όπως συνέβη και με τον καθηγητή μας.

Προ’υ’πόθεση βέβαια για να κάνει σωστά τη δουλειά του τότε και τώρα χωρίς τέτοια αξιολόγηση ο καθηγητής είναι να έχει ευσυνειδησία.
Αλλά και για να έχει απήχηση στους μαθητές του, πρέπει με τον τρόπο και το πνεύμα του να διδάσκει και την αρετή

Με υλιστική βιοθεωρία η ευσυνειδησία αργοπεθαίνει. Κι αν μας επιβλέπει το αφεντικό ή ο προ’ι’στάμενος ή μας φοβίζει ο νόμος, δουλεύουμε. Όταν δεν μας βλέπουν, τότε το ρίχνουμε στο ”ραχάτι”.
Μακάρι να είμαστε οι λιγότεροι μ΄αυτή τη νοοτροπία.

Ας ακούσουμε όμως τι μηνύματα δίνει η φωνή του Ευαγγελίου μέσω του αποστόλου Παύλου στην Επιστολή του προς Κολοσσαείς ( 3, 23–25 ) : ”…όποια εργασία κάνετε να την κάνετε με την καρδιά σας, σαν να δουλεύετε για τον Κύριο κι όχι για τους ανθρώπους, αφού ξέρετε καλά ότι θα πάρετε από τον Κύριο ως ανταμοιβή σας την κληρονομιά της βασιλείας Του. Γιατί στην πραγματικότητα δουλεύετε στον Κύριό μας το Χριστό. Όποιος όμως διαπράττει το κακό, θα λάβει την αντίστοιχη τιμωρία και ο Θεός δεν κάνει διακρίσεις ανάμεσα σε πρόσωπα”.

Όλοι ωστόσο θέλουμε την εύκολη ζωή. Την άνεσή μας. Λίγη δουλειά και πολλή ανάπαυση.
Αν είναι δυνατόν οι ώρες της ψυχαγωγίας μας να μην τελειώνουν.
Κι αυτά πίσω απ΄την πλάτη του εργοδότη.
Γίναμε φυγόπονοι.

Στην αρετή πάλι αντιστρατεύεται το πνεύμα της εποχής, που είναι να φαντάζει δυνατός ο καθένας και να υπερισχύει στους γύρω του με ό,τι μέσο, θεμιτό ή αθέμιτο.

Πάνω σ΄αυτό όμως όσοι πιστεύουμε στο Θεό –και μακάρι να είμαστε όλοι — ας έχουμε πρότυπο τον μοναδικό και απαράμιλλο Καθηγητή των αιώνων, τον τέλειο Διδάσκαλο,τον Αναμορφωτή της ανθρωπότητας, το Λυτρωτή και Κύριό μας.

Απ΄Αυτόν ας αντλούμε υπομονή για το έργο μας, αγάπη θυσιαστική απ΄τον ωκεανό της θείας αγάπης Του, ανώτερο ήθος με πρότυπο τον Ίδιο, ευγένεια αισθημάτων, ανεξικακία και ανεξιθρησκεία –αίτημα επιτακτικό επί των ημερών μας — και αμέσως συμπληρώνεται το παζλ με τα προτερήματα για την εικόνα του ενάρετου εκπαιδευτικού, αλλά και του δυνατού ανθρώπου.

Δεν ξέρω πόσο εφικτό είναι αυτό για τον καθένα μας. Δεν ξέρουμε.
Τουλάχιστον ας το προσπαθήσουμε.

Κι ας ζητούμε γι΄αυτό την ευλογία του Θεού και τη συγγνώμη Του για τις παραλείψεις μας, που θα είναι σίγουρα όλων μας των εκπαιδευτικών αρκετές έως πολλές.
Έτσι πιστεύουμε ότι η ελληνική παιδεία θα βρει την ταυτότητά της και την αίγλη της και θα ακτινοβολήσει και πάλι το πνεύμα τής φυλής μας και στα άλλα έθνη.

Ο Θεός να δώσει.

Ζιώγα Κατερίνα
Εκπαιδευτικός