Συχνά παρακολουθούμε σενάρια “επιστημονικής φαντασίας”  στις ταινίες του Χόλυγουντ, που όμως καταφέρνουν να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον μας για τις δύο τουλάχιστον ώρες που διαρκούν. Μετά σχολιάζουμε με ένα αδιάφορο ”αυτά δεν γίνονται” και τις .. ξεχνάμε. Σήμερα λοιπόν υπάρχει ένα τέτοιο “σενάριο” μόνο που δεν παίζεται στη μεγάλη οθόνη… αλλά στη γειτονιά μας. Μην ανησυχείτε, δεν θα κρατήσει δύο ώρες αφήγησης. Μάλλον θα φτάσουν μερικά λεπτά για να το διαβάσετε. Ίσως μάλιστα -επειδή παραδόξως αυτή η “ταινίᔨείναι διαδραστική- χρειαστεί να βοηθήσετε στον επίλογό της.

Πρωταγωνιστής της υπόθεσης μας είναι ένα πλοίο: το Cape Ray. Οι “περγαμηνές” του θα το βάπτιζαν μάλλον γέρικο σκαρί, καθώς ναυπηγήθηκε από την Ιαπωνία στη δεκαετία του 1970. Αργότερα, το 1994 πέρασε στα χέρια του Αμερικανικού Ναυτικού. Μόλις πρόσφατα κι ενώ ετοιμαζόταν να κοπεί για σκραπ, το πλοίο αυτό πήρε παράταση “ζωής” για να αναλάβει μία … άκρως επικίνδυνη αποστολή.

Αλλά ας συνεχίσουμε … σκηνοθετικά. Πλάνο δεύτερο και με flash back επίσης: Περίπου την ίδια εποχή -τότε που φτιάχτηκε το Cape Ray- στο Μέριλαντ των ΗΠΑ φτιάχτηκε και η πρώτη βάση χημικών πειραμάτων σε στρατιωτικιό προσωπικο, η βάση Edgewood Arsenal.

Εκεί μία επίλεκτη ομάδα γιατρών, χημικών και ερευνητών χρησιμοποίησε 7000 αμερικανούς στρατιώτες για να ερευνήσει τις επιπτώσεις χημικών ουσιών πάνω τους. Στόχος ήταν να δημιουργήσει “άτρωτες” στολές που θα προστάτευαν τους … μεταγενέστερους. Το όλο εγχείρημα προκάλεσε γρήγορα πάμπολλες αντιδράσεις. Έτσι στα μέσα της δεκαετίας του 70 το ίδιο το Κογκρέσο διέταξε έρευνα για τα πειράματα αυτά. Από τις αποκαλύψεις που έγιναν στην ειδική επιτροπή που ερεύνησε την υπόθεση του Edgewood,  κάποιες οικογένειες που έχασαν στρατιώτες εξ’ αιτίας του “project”  αποζημιώθηκαν.  Τα επίσημα κρατικά αρχεία ωστόσο, δείχνουν ότι από τους 6.720 στρατιώτες που δοκιμάστηκαν, μόνο 147 άτομα υποβλήθηκαν σε ανθρώπινη έκθεση σε παράγοντα της μουστάρδας στο Edgewood (NRC 1982).

Το 2012, τα πειράματα Edgewood / Aberdeen παρουσιάστηκαν στο CNN και στο περιοδικό The New Yorker. Νωρίτερα γράφτηκαν δύο βιβλία γι’ αυτά, ένα εκ των οποίων από τον καθηγητή του Γιέηλ, Μάλκολμ Μπάουερς, με τίτλο “Άντρες και Δηλητήρια”.

Σκηνή τρίτη από το πιο πρόσφατο παρελθόν: Τέλος του 2012 και οι Αμερικανοί ανακαλύπτουν την έκταση του χημικού οπλοστασίου του Άσαντ στη Συρία. Οι σκηνές με τα πρόσωπα ή τα άψυχα σώματα παιδιών που εκτέθηκαν σε χημικά αέρια κατακλύζουν τους τηλεοπτικούς δέκτες του πλανήτη ένα χρόνο μετά. Όμως από το 2012 το Αμερικανικό Πεντάγωνο έχει καλέσει την επίλεκτη ομάδα του Edgewood. Είναι πλέον μία μυστική ομάδα του Αμερικανικού Ναυτικού που στο μεσοδιάστημα άντλησε χρηματοδοτήσεις, τελειοποίησε τα πειράμματα και ειδικεύεται στην αποδόμιση των χημικών όπλων. Η νέα τους αποστολή είναι να φτιάξουν με βάση την εμπειρία και την τεχνογνωσία της βάσης Άμπερντιν μία μονάδα αποδόμησης χημικών όπλων που να μπορεί να λειτουργήσει εν πλω. Σε λιγότερο από 10 μήνες το σχέδιο ολοκληρώνεται. Και το σενάριο γίνεται πιο ενδιαφέρον -για μας τους θεατές της Μεσογείου- καθώς η υπερδύναμη που το παρήγγειλε, αποφασίζει να εφαρμόσει το πείραμα στη … γειτονιά μας: στην κλειστή λεκάνη της δικής μας θάλασσας κι όχι σε έναν ανοιχτό ωκεανό.

Η τέταρτη σκηνή αυτού του -υποθετικού δεν το λες- θρίλερ παίχτηκε σήμερα. Το πλοίο που θα μεταφέρει τον τρόμο των χημικών στη Μεσόγειο .. έλυσε κάβους από το λιμάνι Νόρφολκ . Πάνω του βρίσκονται 65 ειδικοί της ομάδας του Άμπερντιν και 35 άτομα πλήρωμα. Το Αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας τους ξεπροβόδισε με μία επιστολή που κάνει επιβλητική αυλαία στην υπόθεση. Το Cape Ray δεν έρχεται μόνο του. Ο εκπρόσωπος του Πενταγώνουδήλωσε το πρωί πως “περίπου μία  ντουζίνα” πλοία θα το συνοδεύσουν για να αποκρούσουν -αν χρειαστεί- θαλάσσιες επιθέσεις και για να βεβαιωθούν ότι θα φέρει σε πέρας την αποστολή του.

Το ταξίδι του μέχρι να φτάσει στην γειτονική Ιταλία θα είναι ένα αδιάλειπτο πείραμα των δεξαμενών υδρόλυσης που του εγκατέστησε η ομάδα του Άμπερντιν. Στο ιταλικό λιμάνι Τάουρο Τζόγια το πλοίο θα παραλάβει το επικίνδυνο φορτίο των χημικών της Συρίας. Οι 65 “επίλεκτοι” της ομάδας του Άμπερντιν προσφέρθηκαν εθελοντικά, θεωρώντας αυτό το ταξίδι “ευκαιρία ζωής. Το πιστοποιεί η δήλωση του Άνταμ Μπέικερ, χημικού μηχανικού κι μέλους της αποστολής που είπε ότι “δεν θα ήθελε να το χάσει με τίποτα, γιατί θα … γράψει ιστορία”

Όπως σε όλα τα best sellers πίσω από τα προφανή της “σκηνοθεσίας” μας, υπάρχει πάντα η περίπτωση το μύνημα αυτής της “ταινίας”  να είναι διαφορετικό από αυτό που προτάσσεται. Όσο το … θρίλερ θα διαρκεί οι χώρες της Μεσογείου, ανάμεσά τους κι η δική μας, θα ανησυχούν για την θαλάσσια ρύπανση που θα μπορούσε να προκληθεί, αν κάτι δεν πάει καλά. Η Κρήτη -σε μία τέτοια απευχταία περίπτωση- θα βρεθεί στο μάτι του κυκλώνα. Στο μεταξύ όμως στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού οι δηλώσεις αξιωματούχων δείχνουν πως κάποιο πιο πολύπλοκο σχέδιο ίσως να υπάρχει.“Πολλά έθνη στον πλανήτη έχουν στην κατοχή τους χημικά όπλα” δήλωσε σήμερα ο Carmen Spencer, σύμβουλος του Πενταγώνου για την άμυνα των Η.Π.Α. από χημικά και βιολογικά όπλα. «Αυτό αποδεικνύει, ότι υπάρχει η δυνατότητα για την ασφαλή και την φιλική προς το περιβάλλον καταστροφή των χημικών ανά τον κόσμο, συμπλήρωσε. Έτσι ελπίζουμε ότι ο κόσμος και τα εν λόγω έθνη θα είναι πρόθυμοι, να τα εγκαταλείψουν” κατέληξε.

Ο Paul Walker, διευθυντής του προγράμματος Green Cross International, που αφορά την Περιβαλλοντική ασφάλεια και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, χαρακτήρισε την αποστολή ως «νέα, ιστορικής σημασίας και μοναδική.» Το μεγάλο πρόβλημα, όπως αναφέρει, είναι ότι «αν δε μπορείς να κατατρέψεις τα χημικά  όπλα, στη μέση ενός εμφυλίου πολέμου στη Συρία, τότε πως αλλιώς μπορείς να το κάνεις;» Πρόσθεσε στη συνέχεια ότι, αυτή η τακτική πρόκειται να είναι πολύ χρήσιμη σε ειδικές περιπτώσεις που θα έχουμε να αντιμετωπίσουμε υψηλά τοξικά απόβλητα ή και χημικά όπλα που πρέπει να καταστραφούν. 

Το πλοίο Cape Ray συνεχίζει το ταξίδι του για την γειτονιά μας.

Η … ταινία μας θα μείνει μετέωρη μέχρι να μάθουμε το τέλος της. Μόνο που αυτή τη φορά δεν δικαιούμαστε να πούμε “αυτά δεν γίνονται”. 

Σημείωση: Κάποιες πηγές τεκμηρίωσης βρίσκονται στα λινκ που χρησιμοποιήθηκαν στο κείμενο. Επιπρόσθετες ευκαιρίες ανάγνωσης δίνουν τα αναλυτικά ρεπορτάζ του Αμερικανικού Τύπου σήμερα και τα σχετικά τηλεγραφήματα πρακτορείων όπως το Accosiated Press

Μ.Κ., via