Μετά την εκκλησία που τελείωνε η θεία λειτουργία όλοι οι άντρες  του χωριού μικροί και μεγάλοι, ξεκινούσαν για να γυρίσουν όλα τα σπίτια του χωριού. Τα ροκατσιάρια ήταν έτοιμα ντυμένα με διάφορες στολές.

1. Ο ροκατσιάρης ήταν ντυμένος με ένα (Κατσιούλι) μάλλινο και χοντρό υφασμένο στον αργαλειό τριχωτό ύφασμα με κουκούλα που το χρησιμοποιούσαν πάντα ο τσοπαναραίοι κατά την βοσκή των κοπαδιών τους.

Γύρο από το κατσιούλι έδωναν μία τριχιά γερή και σ΄ αυτήν κρεμούσαν τα μεγάλα κουδούνια και κυπριά για να κάνουν πολύ θόρυβο. Το πρόσωπό του βάφονταν με φούμο (καπνιά) από τους παλιούς φούρνους. Στα χέρια του κρατούσε την ματσούκα από ξερό ξύλο κρανιάς, κρατούσε ένα ντροβά (σακούλι υφαντό) μάλλινο στον αργαλειό γεμάτο στάχτη απο φούρνο, επίσης κρατούσε και ένα χοντρό ξηροκρόμυδο σκαμμένο στη μέση και ήταν γεμάτο με πολύ καφτερό κόκκινο πιπέρι. Είχε μαζί του και την (μπούλα) άντρας με γυναικεία ρούχα ντυμένος.

2) Καπετάνιος

Ήταν ντυμένος με φουστανέλα άσπρη, κρατούσε κι΄ αυτός την γερή ματσούκα, είχε κι΄ αυτό την μπούλα του άντρας με γυναικεία ρούχα φορεμένα.

Κατά την διαδρομή από σποτ σε σπίτι ορμούσαν άντρες για να κλέψουν τις μπούλες, ουέ και αλίμονο αν τους έφταναν ο ρουκατσιάρης το γέμιζε με στάχτη και του έτριβε στην μύτη με το κρεμμύδι που είχε το πιπέρι, και του έδινε και καμιά με τη ματσούκα.

Η μεγάλη παρέες απο ενήλικες ξεκινούσαν από του Παπά το σπίτι που ο παπάς του χωριού μας ήταν τοπικός. Σε κάθε σπίτι που πήγαιναν έλεγαν και το ανάλογο τραγούδι, στου παπά έλεγαν «Σημαίνει ο θεός σημαίνει γης». Από κάθε σπίτι έπαιρναν και κάποια πράγματα όπως 1. Λίγδα, χοιρινό λίπος, 2. Κομμάτια κρέας που ήταν άφθονο τα παλιά χρόνια γιατί κάθε σπίτι είχε και το γουρούνι του, 3. Αλεύρι, 4. Τυρί, 5. Κρεμμύδια για να φτιάξουν το βράδυ στο κονάκι φαγητά και πίτες οι γυναίκες του χωριού. Όταν τελείωναν απο  το σπίτι το μεσημέρι ο καθένας στο σπιτιού του έκοβαν τη Βασιλόπιτα τρώγανε και μετά έβγαιναν στο μεσοχώρι (πλατεία) και άρχιζε ο μεγάλος χορός. Κατά το γύρισμα πάντα συνοδεύονταν και με τοπικά όργανα, το γλέντι κρατούσε μέχρι και αργά το βράδυ. Στο κονάκι που ντύνονταν σε ένα μεγάλο σπίτι που είχε αδειανό χώρο οι γυναίκες αφού ετοίμαζαν τις πίτες και τα φαγητά, οι τηγανιές ήταν πρώτες, έφευγαν  από τα σπίτια τους. Το γλέντι έπαιρνε και έδινε μέχρι το πρωί με μπόλικο κρασί, γιατί όλα τα σπίτια είχαν αμπέλια.  Στα σπίτια που ΄γυρίζαν έλεγαν και διάφορες ευχές. Όλα τα σπίτι ήταν αγρότες και κτηνοτρόφοι. Ο χρόνος ο καινούργιος να φέρει τα καλά, γίδες με τα κατσίκια, προβατίνες με τ’ αρνιά, φοράδες με άλογα και μουλάρια, κλωσαριές με τα κλωσόπουλα και τελευταία ευχή κύρκες (γαλοπούλες) με τα κυρκούλια ξυπατόθκαν, τα τουρκούλια. Αυτά αναπολούμε τώρα εμείς που τα ζήσαμε  και μας πιάνει  ο μεγάλος στεναγμός. Τα χωριά ήταν γεμάτα απο νέους ανθρώπους, τώρα ερήμωσαν τα χωριά μας.

Υστερόγραφο

Πολλές φορές όταν ήταν καλός καιρός πηγαίναμε  και στα διπλανά χωριά Πυλωροί- Έξαρχος, όταν φτάναμε κοντά στο χωριό έβγαιναν τα ρουκατσάρια για υποδοχή, στην συνάντηση γίνονταν πάλη μεταξύ τους, καπετάνιο με καπετάνιο, ρουκατσιάρης με ρουκατισάρη κ.λ.π.

Συνήθως έντυναν άντρες γερούς και δυνατούς, αφού γινόταν η πάλη όποιος και  να νικούσε άλλαζε ευχές, βγαίνανε στην πλατεία του χωριού χορεύανε μαζί  μετα αποχωρούσαν για το χωριό τους.

Τα τραγούδια που λέγανε στην πλατεία όταν χόρευαν ήταν πατριωτικά.

Χορεύουν τα κλεφτόπουλα…

Εύγα μαναμ και χουϊζε (φώναξε) στο πέρα παραθύρι

Όσα παιδιά είναι ανύπαντρα παιδιά αρραβωνιασμένα

΄φέτος μη παντρευτούνε,

φέτος θα γίνει πόλεμος,

θα γίνει ανταρσία,

θα κλάψουν μάνες για παιδιά,

υναίκες για τους άντρες,

θα κλάψει και μια νιόνυφή τρείς μέρες παντρεμένη,

έχει τα τέλια στα μαλλιά,

τη σκέπη στο κεφάλι.

Πολλά τραγούδια πατριωτικά που δεν χωράνε να γραφούν όλα.

Δημήτριος Ιωάννου Πλιάτσιος

Κάτοικος Βάρης