Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ελεούσας, τοποθετείται χρονολογικά τον 12ο αιώνα. και αγιογραφείται ως Βρεφοκρατούσα. Αν και η φθορά του χρόνου αφαίρεσε κάθε χρωστική ουσία από τα πρόσωπα της Εικόνας, η οποία φέρει
ασημένια επένδυση, παρ’ όλα αυτά είναι έντονα εκφραστική.

Οι πιστοί της περιοχής και ειδικότερα της Σιάτιστας, ακολουθώντας προαιώνια έθιμα, μεταφέρουν την Εικόνα στα γύρω χωριά σε έκτακτες περιπτώσεις, σε ανομβρίες, επιδημίες ή άλλες συμφορές, αλλά και σε τακτές ημερομηνίες προς αγισμό και ευλογία του τόπου.

Η Αγία Εικόνα της  Παναγίας Ελεούσας, από την Κυριακή της Ορθοδοξίας, έως και το Σάββατο του Λαζάρου, ευλογεί την Ενορία του Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου στη Σιάτιστα. Την Κυριακή των Βαϊων μετά το πέρας της πανηγυρικής αρχιερατικής Θείας Λειτουργίας, οι πιστοί την συνοδεύουν και πάλι στη Μονή όπου ανήκει.

Ιδιαίτερο ενδειαφέρον παρουσιάζει η αναβιώση του εθίμου των προσκυνητών καβαλάρηδων Σιατιστινών, οι οποίοι με τα στολισμένα άλογα τους πηγαίνουν να προσκυνήσουν στο μοναστήρι της  Παναγίας.

Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μικροκάστρου, υπολογίζεται ότι κτίσθηκε ανάμεσα στο 1603 και 1753. Ο ναός της  Παναγίας ήταν αρχικά ξωκλήσι ενώ αργότερα με την προσθήκη και άλλων οικοδομημάτων έλαβε μοναστηριακή μορφή. Το 1824, οπότε και έχουμε την πρώτη γραπτή μαρτυρία, το μοναστήρι ήταν τόπος συνάντησης των σκλαβωμένων δυτικομακεδόνων.

Το Καθολικό της Μονής, τρίκλιτη βασιλική, ξυλόστεγη με τρούλο, εικονογραφήθηκε το 1797. Το τέμπλο του είναι ξυλόγλυπτο και σε αυτό δεσπόζει η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Ελεούσας.

Η τιμή στο πρόσωπο της Παναγίας κορυφώνεται κατά την Πανήγυρη της Μονής στις 15 Αυγούστου.