Η πρόεδρος των ξενοδόχων του ορεινού Όγκου των Γρεβενών Μαρία Σουπιάδουμε ανακοίνωσή της κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την εικόνα εγκατάλειψης της ορεινής περιοχής των Γρεβενών, όχι μόνο εξαιτίας της κρίσης και των μνημονίων αλλά και από την επί πολλά έτη αδιαφορία των τοπικών και περιφερειακών θεσμών της περιοχής.

Οι αυλές των ξενοδοχειακών μονάδων έχουν γίνει χώροι φύλαξης αλόγων και κοπαδιών της περιοχής και όπως αναφέρει η κ. Σουπιάδου στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «είναι πολύ πιθανόν οι εικόνες αυτές να επεκταθούν και σε άλλες ξενοδοχειακές μονάδες που σήμερα προσπαθούν να κρατηθούν σε λειτουργία». Το οδικό δίκτυο που οδηγεί στο Χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας παρουσιάζει σοβαρά προβλήματα και όπως σημειώνει η πρόεδρος των ξενοδόχων «η απουσία συνεχούς συντήρησης από τις μεγάλες φθορές που προκαλούν οι χιονοπτώσεις και η παγωνιά του χειμώνα έχει κάνει τον δρόμο σε πολλά σημεία επικίνδυνο για τους επισκέπτες».

Δημιουργήθηκαν 942 κλίνες σε μια δεκαετία

Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη της Αναπτυξιακής εταιρίας Κοζάνης (ΑΝΚΟ) Ζωή Γκερεχτέ, στα προγράμματα «leader και ΟΠΑΑΧ» που ενίσχυσαν και χρηματοδότησαν τις τουριστικές υποδομές στην ευρύτερη περιοχή της Βασιλίτσας την περίοδο 1997 – 2008 δημιουργήθηκαν σημαντικές υποδομές στην περιοχή.

Από το Leader της περιόδου 1997-2001 δημιουργήθηκαν 14 ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας 420 κλινών και οι ενδιαφερόμενοι έλαβαν ως ενίσχυση το 50% της επένδυσης, δηλαδή 1,8 εκατ. ευρώ. Την περίοδο 2000 – 2008 από το ΟΠΑΑΧ δημιουργήθηκαν 16 ξενοδοχειακές μονάδες με 560 κλίνες και με 60% ενίσχυση οι ενδιαφερόμενοι έλαβαν 3,5 εκατ. ευρώ. Συνολικά στην περιοχή δημιουργήθηκαν 40 ξενοδοχειακές μονάδες δυναμικότητας 942 κλινών και 4 καταστήματα εστίασης. Υπάρχουν και κάποιες μικρότερες επενδύσεις που έγιναν με απευθείας δανεισμό και ιδία χρηματοδότηση των τοπικών επιχειρηματιών. Η Ζωή Γκερεχτέ διευκρινίζει ότι στο επόμενο πρόγραμμα που ακολούθησε 2010-2018 δεν έχει υπάρξει ουδεμία ίδρυση ξενοδοχειακής μονάδας στην περιοχή του ορεινού όγκου.

Η παρατεταμένη Οικονομική κρίση άρχισε να δείχνει τα «δόντια» της στην περιοχή ειδικά μετά το 2012. Οι μειώσεις στις χειμωνιάτικες κρατήσεις των ξενοδοχείων άρχισαν να παίρνουν την κατηφόρα, από τις 55.481 διανυκτερεύσεις το 2009 στις 2.154 το 2013, με αποτέλεσμα αρκετές μονάδες να μην μπορούν να ανταποκριθούν στην λειτουργία τους και να κλείνουν η μια μετά την άλλη. Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι η απώλεια σε μονάδες επισκεπτών είναι συντριπτική.

Ο ιδιοκτήτης ξενοδοχειακής μονάδας Ντίνος Τακόλας επισήμανε ότι το ακριβό μεταφορικό κόστος έχει σοβαρές επιπτώσεις στον ορεινό όγκο «αφού οι Αθηναίοι που ήταν το πλειοψηφικό κομμάτι των επισκεπτών του Σαββατοκύριακου και των τριημέρων, εξ αιτίας αυτού δεν μπορούν να πλησιάσουν στις μονάδες μας και αναγκαστικά επιλέγουν πιο κοντινούς προορισμούς».

Επίσης έχει μικρύνει κατά πολύ το διάστημα της χιονόπτωσης στην περιοχή. Τα τελευταία χρόνια το χιόνια πέφτουν την περίοδο της πρωτοχρονιάς περιορίζοντας κατά πολύ την χειμερινή σεζόν στον τουρισμό που ελκύει το χιονοδρομικό κέντρο. «Κάποιοι από εμάς προσπαθήσαμε και καταφέραμε να φέρουμε γκρουπ και επισκέπτες τόσο από την Ελλάδα όσο και από το εξωτερικό που τα ενδιαφέροντα τους δεν συνδέονται με το χιόνι αλλά με την ζωή στο βουνό, όπως με την ορεινή διαβίωση, την διάσχιση μονοπατιών, την γνωριμία με την χλωρίδα και την πανίδα του δάσους» τονίζει η κ. Σουπιάδου, αλλά ισχυρίζεται ότι σε αυτή την επιχειρηματική στροφή «δεν βοήθησε η στάση των τοπικών θεσμικών φορέων που δείχνουν να μην αντιλαμβάνονται τις νέες ανάγκες». Αναφέρει ότι τα μονοπάτια είναι εγκαταλελειμμένα, το οδικό δίκτυο σε πολύ άσχημη κατάσταση, ενώ σε κάποια σημεία είναι επικίνδυνο. Και καταλήγει λέγοντας ότι «εμείς φέρνουμε τους επισκέπτες, η φύση των βουνών μας τους ενθουσιάζει, αλλά οι συνθήκες του τόπου τους διώχνουν».

Ο αντιδήμαρχος Τεχνικών έργων του δήμου Γρεβενών Χρήστος Τριγώνης, επισημαίνει ότι το κόστος που έχει επωμιστεί ο δήμος για την συντήρηση του επαρχιακού οδικού δικτύου που οδηγεί στο χιονοδρομικό και στα χωριά του ορεινού όγκου είναι πολύ μεγάλο, ενώ ο αποχιονισμός σε δρόμους δεκάδων χιλιομέτρων που βρίσκονται πάνω από τα 1.250 μέτρα επιβαρύνει ακόμη πιο πολύ το κόστος που ξεπερνά το 1 εκατ. ευρώ.

Οι πρόσφυγες στα Γρεβενά

Η ελπίδα για να κρατηθούν ζωντανές οι επιχειρήσεις έχει εναποτεθεί στην φιλοξενία των προσφύγων στην περιοχή. Το πρόγραμμα που συμφωνήθηκε και ολοκληρώθηκε το 2016 με την Ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες πήγε καλά και όπως αναφέρουν οι ιδιοκτήτες, περιμένουν περί τους 700 πρόσφυγες που θα φιλοξενηθούν το προσεχές φθινόπωρο σε εννέα μονάδες που έχουν δηλώσει συμμετοχή και έχουν ελεγχθεί για το εάν πληρούν τις προϋποθέσεις. Η έλευση των προσφύγων στην περιοχή του ορεινού όγκου συμφωνήθηκε στη συνάντηση του περιφερειάρχη Θεόδωρος Καρυπίδη του αρμόδιου υπουργού Μεταναστευτικής πολιτικής Δημήτρη Βίτσα και εκπροσώπων των ξενοδοχειακών μονάδων, όπου εκτός των άλλων συμφωνήθηκε και το κόστος της ημερήσιας αποζημίωσης. Την διαχείριση έχει αναλάβει ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ΔΟΜ Ελλάδας.

Εκτός από τα ξενοδοχεία που ωφελούνται από την φιλοξενία των προσφύγων που διαρκεί από έξι έως 12 μήνες, όπως εξηγεί ο ξενοδόχος Ντίνος Τακόλας, «ωφελείται και η πόλη των Γρεβενών από την περιοδική επίσκεψη των ανθρώπων που κάνουν αγορές». Όμως το θέμα της φιλοξενίας των προσφύγων έχει δημιουργήσει έντονες τριβές στον επιχειρηματικό κόσμο των Γρεβενών, αφού τα ξενοδοχεία που συμμετέχουν στο πρόγραμμα φιλοξενίας βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του τουριστικού μετώπου σ’ ένα από τα μεγαλύτερα Χιονοδρομικά κέντρα της Ελλάδας, που ανήκει στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού.

Όπως αναφέρει ο ιδιοκτήτης ξενοδοχειακής μονάδας στο χωριό Αλατόπετρα Γρεβενών Θωμάς Καραγιάννης οι μονάδες που είναι κάτω από 50 κλίνες αρχικά εξαιρέθηκαν από τη φιλοξενία προσφύγων «στην αρχή δεν μας ενόχλησε, ίσια-ίσια πιστεύαμε ότι θα ήταν καλύτερα για μας, αφού θα δουλεύαμε έστω με τους μειωμένους επισκέπτες του Χιονοδρομικού κέντρου, αλλά δυστυχώς διαψευστήκαμε». Σημείωσε δε ότι οι μικρές μονάδες που γειτνίαζαν με ξενοδοχεία που φιλοξενούσαν πρόσφυγες ήταν εντελώς άδειες.

Ο κ. Καραγιάννης με την ιδιότητα του προέδρου του Εθνικού Χιονοδρομικού Κέντρου Βασιλίτσας (ΕΧΚΒ) επισημαίνει επίσης ότι η διασπορά των προσφύγων σε όλες τις ξενοδοχειακές μονάδες της δυτικής Μακεδονίας θα ήταν η καλύτερη λύση στο πρόβλημα προκειμένου να μειωθούν οι επιπτώσεις ακόμη και στην λειτουργία του ιδίου του Χιονοδρομικού κέντρου. Αναφέρει ως παράδειγμα το τριήμερο Χριστουγέννων του 2016 που υπήρχαν πρόσφυγες στον ορεινό όγκο σε σχέση με το τριήμερου του 2017 όπου δεν υπήρχαν με ίδιες καιρικές συνθήκες και χωρίς χιόνι όπου ο τζίρος από την χρήση των 7 αναβατήρων του χιονοδρομικού ήταν πολλαπλάσιος του 2016.

Το βουνό για όλες τις εποχές

Οι άνθρωποι της Βασιλίτσας και οι επιχειρηματίες της περιοχής προσπαθούν να ανακτήσουν τον χαμένο χρόνο από την περίοδο που είχαν συνδέσει τις δραστηριότητες τους μόνο με την παρουσία του χιονιού που διαρκεί έτσι ή αλλιώς το πολύ 3,5 μήνες το χρόνο. Αντιλήφθηκαν ότι η φύση και η ομορφιά του βουνού με τους αναβατήρες που φτάνουν στο 2.500μ μπορούν εκτός από το χειμώνα να κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον των κάθε είδους επισκεπτών που θέλουν να ξετυλίξουν τις δεξιότητες τους όλες τις περιόδους του χρόνου.

Στο τέλος του 2016 στις εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού και τις πλαγιές της Βασιλίτσας ολοκληρώθηκε η δημιουργία του πρώτου ποδηλατικού πάρκου στη χώρα. Το Vasilitsa Mountain Bike Park αποτελείται πλέον από δύο ποδηλατικά μονοπάτια. Το πρώτο μονοπάτι είναι «το Μαύρο» είναι υψηλής δυσκολίας, έχει μήκος 2.200μ και υψομετρική διαφορά 473μ. Το δεύτερο είναι «το Κόκκινο» μονοπάτι μήκους 1.500μ και υψομετρική διαφορά 183μ, το οποίο ξεκινάει από την κορυφή του 3θέσιου αναβατήρα (1.825μ).

Ο στόχος όπως τον περιέγραψε ο κ. Καραγιάννης είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου ποδηλατικού πάρκου το οποίο θα είναι ικανό να φιλοξενήσει κάθε ηλικίας και κάθε επιπέδου αναβάτες από cross country μέχρι downhill racing. «Θέλουμε η περιοχή της Βασιλίτσας να σφύζει από ζωή και τους 12 μήνες το χρόνο» κατέληξε.

Ο περιφερειάρχης Θεόδωρος Καρυπίδης τόνισε ότι πρέπει «να προχωρήσει άμεσα η πιστοποίηση των εγκαταστάσεων του Χιονοδρομικού κέντρου», σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Αθλητισμού «να υπάρξει διευθέτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος με την συμμετοχή ακόμη και της Περιφέρειας» και πρότεινε την δημιουργία ενός διαφορετικού φορέα λειτουργίας που «θα μας λύνει τα χέρια τόσο σε θέματα διοίκησης όσο και χρηματοδότησης του στο μέλλον από ευρωπαϊκά προγράμματα».