Είμαι από τους ανθρώπους που εκτιμούν ιδιαιτέρως την ευγένεια. Απολαμβάνω τις καλημέρες, τα ευχαριστώ, τα παρακαλώ, τα “να ΄σαι καλά, κόρη μου”. Χαμογελάω όταν βλέπω τους ανθρώπους να προσφέρουν τη θέση ή τη σειρά τους σε κάποιον άλλο, να ρωτάνε αν μπορούν να ανάψουν τσιγάρο, να βοηθάνε μια μαμά να περάσει το καρότσι με το μωρό ανάμεσα από τα αυτοκίνητα που της φράζουν τον δρόμο, αντί να ξεφυσάνε επειδή τους καθυστερεί. Δυστυχώς όμως όλες αυτές τις μικρές, όμορφες χειρονομίας και κουβέντες δεν τις συναντάω όσο συχνά θα ‘θελα.

Στην Ελλάδα, βλέπετε, την ευγένεια δεν την αγαπάμε. Την υποτιμάμε, την απαξιώνουμε, σχεδόν την απορρίπτουμε συνδέοντάς τη με την υποκρισία, το συμφέρον, τη δουλοπρέπεια. Κι έτσι, για ακόμα μία φορά, το αυτονόητο, μια καλή συμπεριφορά δηλαδή, αντί να είναι ο κανόνας είναι η εξαίρεση.

Δεν θα ισχυριστώ ότι ένας άνθρωπος με καλούς τρόπους είναι και ευγενική ψυχή ούτε όμως θα δεχτώ ότι αυτός που μοστράρει απλόχερα στους γύρω του την κακή του διάθεση είναι «αυθεντικός», όπως λένε κάποιοι προσπαθώντας να με πείσουν ότι η αγένεια είναι ένα κάποιο είδος (σαδιστικής;) ντομπροσύνης τύπου «νιώθω χάλια-φέρομαι στους γύρω μου χάλια».

(Και σε αυτό το σημείο να κάνω την εξής παρατήρηση: έχετε προσέξει με πόση χαρά σε χαιρετάνε οι ηλικιωμένοι σε κάτι ξεχασμένα χωριά στην άκρη της Ελλάδας, άνθρωποι που ζούνε μέσα σε ανείπωτες δυσκολίες. Αλλά δυσκολίες όχι αστεία, κι όμως σε κερνάνε καλημέρες με απίστευτη μεγαλοσύνη).

Ίσως έχω άδικο αλλά δεν θεωρώ αυθεντικότητα το να μιλάς απότομα στους ανθρώπους που εξυπηρετείς επειδή είσαι κακόκεφος και βασανισμένος από τη ζωή. Ούτε νομίζω ότι είναι δικαίωμά σου να μουγκρίζεις στους ανθρώπους που σε εξυπηρετούν ή δουλεύουν για εσένα, επειδή είσαι -ή νομίζεις ότι είσαι- ανώτερος.

Η ευγένεια δεν αφορά απλώς και μόνο τους τυπικούς κανόνες του Savoir Faire, αλλά την ανταλλαγή διάθεσης (ενέργειας, για τους εναλλακτικούς) που ειλικρινά θεωρώ ότι παίζει μεγάλο ρόλο, σχεδόν μαγικό, στην καθημερινότητά μας. Γιατί μη μου πείτε ότι η αγενής συμπεριφορά κάποιου δεν έχει τη δύναμη να σας χαλάσει τη μέρα;

Δεν είναι υποκρισία να σέβεσαι τον άλλον, γνωστό και άγνωστο, και να του φέρεσαι ευγενικά. Δεν είναι υποκρισία να πεις ένα καλησπέρα και να χαμογελάσεις τόσο δα στην ταμία στο σούπερ μάρκετ, να πεις και κάνα ευχαριστώ στον έρμο Πακιστανό που σου καθάρισε το τζάμι, αντί να του πετάξεις ένα κέρμα από το παράθυρο.

Δεν καταπιέζεις τον εαυτό σου με το να είσαι ευγενικός, ενώ δεν έχεις καμία απολύτως όρεξη, απλώς τον κάνεις λίγο στην άκρη για χάρη του άλλου. Ακόμα κι αν αυτός ο άλλος είναι ο κακότροπος και μουτρωμένος τύπος που ξεσπάει πάνω σου με όλη του την αυθεντικότητα… Γιατί αυτή είναι η πεμπτουσία της ευγένειας, η ανιδιοτελής γενναιοδωρία. Και αν δεν μπορούμε να είμαστε γενναιόδωροι με κάτι τόσο απλό κι εύκολο όπως οι τρόποι μας ε, διάολε, δεν έχουμε καμία ελπίδα…

Μαρία Πετρίδη

protagon.gr